Microsoft Word Asiya V Afrika lk L rinin tarixi 2015. doc

 

5 

sequnluğu  (1603-1867)  .  Aqrar  islahatlar.  Avropalılarla 

ə

laqələrin nəzarətdə saxlama siyasəti.   Yaponiyada 

siyası 

sabitlik və iqtisadi çiçəklənmə (XVII əsr).  

Yapon mədəniyyətinin inkişafı.  

 

 

RAN.  

 

 

Feodal  münasibətlərin  yaranması.  Ölkənin  sosial  strukturu 

və  dövlət  quruluşu.  Zərdüştlüyün  rolu.  Sasanilər  ön  Asiyada 

hegemonluq uğrunda mübarizədə. Mani (III əsr) və Məzdək (V 

ə

sr) hərəkatı.  

 

I  Xosrov  Ənuşirəvanın  islahatları.  Ərəblərin  ranı  işğal 

etməsi  (VII  əsr).    ran  Abbasilər  xilafəti  tərkibində.  VIII-IX 

ə

srlərdə  xalq  üsyanları.  Abbasilər  xilafətinin  dağılması.  ran 

ə

razisində  əmirliklər.  Şərqi 

ran  Qəznəvilər  dövlətinin 

tərkibində.    Səlcuqlar  tərəfindən  ranın  zəbt  edilməsi  (XI-XII 

ə

sr).  smaillilər  dövləti  (1090-1256).    ran  monqol  xanlarının 

hakimiyyəti  altında  (1220-1353).  Xalq  üsyanları.  Qazan  xanın 

islahatları. Sərbedarlar  üsyanı (XIV ə.).  

 

ranın  Əmir  Teymur  tərəfindən  işğalı.  Əmir  Teymurun 

ölümündən  sonra  ölkədaxili  müharibələr.  Səfəvilər  dövlətinin 

yaranması  (1502-1736).  Şah  smayıl.  Ölkənin  sosial-iqtisadi 

quruluşu. Dövlət quruluşu. Şiizmin dövlət dininə çevrilməsi.  

 

XVI  əsrdə  xalq  üsyanları.  Şah  Abbasın  islahatları  və  onun 

xarici siyasəti.  

XVII əsrdə sənətkarlığın, şəhərlərin, ticarətin inkişafı.  

Avropalıların  rana nüfuz etmələri.  

ran mədəniyyəti orta əasrlərdə. 

 

HINDISTAN. 

  

 

III-VII  əsrlərdə  ölkənin  iqtisadi-siyasi  quruluşu.  Qupta 

imperiyası.  Hindistan  icması  və  kastalar.  Xarşa  dövləti  (606-

---

 

6 

648).  VIII-X  əsrlərdə  Şimali  və  Cənubi  Hindistanda  dövlətlər. 

Dövlətlərin siyasi strukturu.  

 

VI-X  əsrlərdə  sənətkarlıq  və  ticarət.  Şəhərlər.  nduizmin 

yayılması.  Hindistana  islamın  gəlməsi.  XI-XII  əsrlərdə  iqtisadi 

və siyasi vəziyyət.  

 

XIII  əsrdə  Hindistanın  şimalında  Dehli  sultanlığının 

meydana gəlməsi. XIII-XV əsrlərdə Şimali Hindistanın iqtisadi 

inkişafı. Avropalıların ölkəyə gəlməsi.  

 

Dehli sultanlığının müstəqil knyazlıqlara parçalanması (XV 

ə

sr).  Baburun  Dehlini  tutması  (XVI  əsr).  Böyük  Moqol 

dövlətinin yaranması.  

 

Hindistanın  inkişaf  etmiş  feodal  münasibətlər  mərhələsinə 

keçməsi (XVI-XVII əsr). Ost-Hind şirkəti.  

Hindistan mədəniyyətinin inkişafı. 

 

 

TÜRKIYƏ.  

 

 

XI-XII əsrlərdə Kiçik Asiya ərazisində ilk türk dövlətlərinin 

yaranması.  Konya  sultanlığı,  onun  sosial-iqtisadi  quruluşu. 

Monqolların  hücumu  və  XIII  əsrin  sonlarında  sultanlığın 

süqutu.  

 

Osmanlı dövlətinin qurulması. Osmanlı sultanlarının Avropa 

və  Asiyanı  fəth  etməsi.  Konstantinopolun  alınması.  Osmanlı 

imperiyasının yaranması.   

 

XVI  əsrdə  Osmanlı  cəmiyyətinin  iqtisadi  və  sosial-siyasi 

həyatı. Beynəlxalq münasibətlər. Türkiyə- ran müharibələri.  

 

XVI  əsrin  II  yarısında  dövlətin  hərbi-len  sisteminin 

zəifləməyə  başlaması.  Mərkəzi  hakimiyyətin  zəifləməsi  və 

separatizmin güclənməsi. “Cəlalilik”.  

Mədəniyyət. 

 

 

---

 

7 

Ə

RƏB ÖLKƏLƏRI. 

  

 

VI-VII  əsrlərdə  ərəblərin  ictimai  quruluşu.  Oturaq  əhaliylə 

köçəri  əhalinin  münasibətləri.  Şəhərlərin  inkişafı.  Ərəblərin  ilk 

dövlətləri. Dini şərait.  slamın yaranması və onun sosial rolu.   

lk  müsəlman-ərəb  dövlətinin  meydana  gəlməsi.  Ərəb 

işğalları.  Ərəb  xilafətində  idarə  etmə  sistemi.  Xilafətdə 

sənətkarlıq və ticarət. 

VII-VIII  əsrlərdə  Əməvilər  xilafəti  və  onun  ictimai 

quruluşu. 

Xalq  üsyanı.  Abbasilər  və  ya  Bağdad  xilafəti  (750-1258).  

Bağdad  xilafətində  münasibətlərin  inkişafı.  Xalq  hərəkatı. 

Bağdad xilafətinin süqutu. XV əsrdə Ərəb xilafətinin süqutu.  

Elmi  biliklərin  inkişafı.  Ərəb  mədəniyyətinin  başqa 

xalqların mədəniyyətinə təsiri.  

Ə

rəb  ölkələrinin  osmanlılar  tərəfindən  zəbt  edilməsi  (XVI 

ə

.).  XVI-XVII  əsrdə  Ərəb  ölkələrinin  iqtisadi  həyatının 

xüsusiyyətləri. Şəhərlərin inkişafı.  

Dini cərəyanlar və ərəb ölkələrinin mədəniyyəti. 

 

 

TROPIK VƏ CƏNUBI AFRIKA.  

 

 

Müxtəlif  vilayətlərdə  sosial-iqtisadi  inkişafın  səviyyəsi. 

Qədim dövrün əsas mədəniyyət ocaqları (Nok, Qədim Efiopiya 

mədəniyyəti).  Aksumun  ictimai  quruluşu.  Xristianlığın  qəbulu. 

Aksumun süqutu. 

 

Efiopiya  və  Sudan  (VIII-XV  əsr).  Sudanın  xristian 

knyazlıqları.  slamın Sudana nüfuz etməsi. Sudanda və Qırmızı 

dəniz sahillərində müsəlman sultanlıqlarının yaranması. 

 

Şə

rqi Afrika VIII-XV əsrlərdə. Şəhər-dövlətlərin yaranması. 

Portuqalların gəlməsi və yerli əhalinin onlarla mübarizəsi.  

 

XII-XV  əsrlərdə  Qana,  Mali  dövlətləri.  slamın  nüfuzu  və 

onun sosial rolu.  

---