33
güclənməsi. B.Kraksi və SP-nin yeni siyasəti. 1979-ci il parlament seçkilərinin
nəticələri. B.Kraksi kabinetinin fəaliyyəti. taliyada neoconservatizmin xüsusiyyətləri.
SP-nin təkamülü. Demokratik Sol Qüvvələr ttifaqının yaradılması. Beşpartiyalı
koalisiya və onun siyasəti. taliyada siyasi qeyri-sabitliyin səbəbləri. Senat seçki
sisteminin dəyişdirilməsi. 90-cı illərdə korrupsiyaya qarşı mübarizə. 1994-cü il seçkiləri.
“Azadlıq qütbü”nün sağ blokunun qələbəsi. 1996-cı il seçkiləri. Solların “Zeytun”
ittifaqının qələbə qazanması. R.Prodi hökumətinin fəaliyyəti.
Almaniya Federativ Respublikası II Dünya müharibəsindən sonra. Potsdam
konfransının Almaniya ilə bağlı qərarları. şğal olunmuş Qərb zonalarında vəziyyət.
Böyük dövlətlərin işğal siyasəti və Almaniyanın demokratik cəhətdən yeniləşməsi
problemi. Denasifikasiya.
Yeni siyasi partiya sisteminin formalaşması. Partiyalar və onların proqramları. Milli
birlik problemi. Qərbi Almaniyanın Marşal planına daxil edilməsi. 1948-ci il pul islahatı.
“Berlin böhranı”. Almaniyanın parçalanması və onun günahkarları. Almaniya Federativ
Respublikasının yaradılması.
Qərbi Almaniya “iqtisadi möcüzə”si. “Sosial bazar iqtisadiyyatı” doktrinası. Sosial
siyasət. K. Adenauer. Silahlı qüvvələrin yenidən bərpa edilməsi. NATO-ya qoşulma.
AFR və “Ümumi bazar”.
Almaniya Federativ Respublikası 50-ci illərin II yarısı-60-cı illərin axırlarında.
AFR-in iqtisadi inkişafı. Adenauerin istefası. Erhard hökumətinin siyasəti. “Böyük
koalisiya” hakimiyyət başında. Kizinger-Brandt hökuməti və onun siyasəti. Parlamentdən
kənar müxalifətin formalaşması. 1969-cu il seçkiləri və “kiçik koalisiya” kabinetinin
formalaşması.
Almaniya Federativ Respublikası 70-90-cı illərdə. V.Brandt hökumətinin “Şərq
siyasəti”. “Şərq müqavilələri”nin ratifikasiyası dövründə AFR-də siyasi mübarizə.
Brandt-Şmidt hökumətinin iqtisadi siyasəti. 70-ci ilin ortalarında böhran və onun
nəticələri. AFR-də əmək münasibətlərinin xüsusiyyətləri. Xarici fəhlələr. Alternativ
hərəkatlar. “Yaşıllar” partiyası, onun proqramı. Sosial-liberal koalisiyanın dağılma
səbəbləri. Mühafizəkar-liberal qüvvələrin hakimiyyətə gəlməsi. Helmut Kol - Almaniya
kansleri. Ölkədə iqtisadi yüksəliş. Kol hökumətinin neokonservativ kursu. ASDP
müxalifətdə. 80-cı illərdə AFR-in xarici siyasəti. Almaniyanın birləşməsi problemi.
“Kolun 10 maddəsi.” 1990-cı ildə Bundestaq seçkiləri və vahid Almaniya hökumətinin
yaradılması.Alman torpaqlarının inkişaf səviyyəsini tarazlaşdırmaq məsələsi. 90-ci illərdə
Kol hökumətinin iqtisadi siyasəti və xarici siyasət kursu.
Mərkəzi və Cənub-Şərqi Avropa ölkələri II Dünya müharibəsindən sonra
(1945-50-ci illərin II yarısı).
Mərkəzi və Cənub-Şərqi Avropa ölkələrində vəziyyət. Sovet hərbi rəhbərliyinin
rolu. lk demokratik dəyişikliklər. Hakimiyyət məsələsi. Koalision hökumətlərin
yaradılması. Mülkiyyət problemi. ctimai-iqtisadi və siyasi islahatlar. Aqrar islahatın
xüsusiyyətləri. ri sənaye müəssissələrinin və bankların milliləşdirilməsi. Planlı
təsərrüfata keçid.
Siyasi mübarizənin kəskinləşməsi. Dəyişikliklərin həyata keçirilməsində daxili və
xarici amillərin əhəmiyyəti. Burjua partiyalarının və liberal-demokratik təşkilatların
hakimiyyətdən kənarlaşdırılması. Totalitar kommunist rejimlərinin yaradılması. Onların
başlıca xarakterik cəhətləri. Mərkəzi və Cənub-Şərqi Avropa ölkələrinin müharibədən
sonrakı inkişafı Sovet və Rusiya tarixşünaslığında.
Mərkəzi və Cənub-Şərqi Avropa ölkələrinin siyasi və iqtisadi həyatında Sovet
ttifaqının rolu. Qarşılıqlı qtisadi Yardım Şurasının yaradılması. Sosializm quruculuğu
34
kursunun elan olunması. ctimai quruluşun Sovet modelinin zorla qəbul etdirilməsi. Kənd
təsərrüfatının sənayeləşdirilməsinin və kooperativləşdirilməsinin sürətləndirilməsi. Planlı
təsərrüfat. qtisadi və sosial inkişafın uğurları və uğursuzluqları. Partiya təmizləmələri,
repressiyalar. Əhalinin böyük əksəriyyətinin narazılığı. 1953-1956-cı illərdə Polşa,
Macarıstan, Şərqi Almaniya və Çexoslovakiyada ictimai- siyasi böhran. “Soyuq
müharibə” şəraitində Mərkəzi və Cənub-Şərqi Avropa ölkələrinin xarici siyasət
sahəsindəki fəaliyyəti. Varşava müqaviləsinin təşkil olunması.
Mərkəzi və Cənub-Şərqi Avropa ölkələri 50-ci illərin sonu-60-cı illərdə.
nzibati-amirlik sistemi şəraitində iqtisadiyyat. stehsalın ekstensiv növü və artım həddi.
Ağır sənayenin güclü inkişafı. Kənd təsərrüfatının kooperativləşdirilməsinin sona
çatması. Plan-direktivli iqtisadiyyatın böhranı. Elmi-texniki inqilabın nailiyyətlərinin
tətbiq olunmasının tempi və əhalinin həyat səviyyəsi baxımından Qərbi Avropa
ölkələrindən geridə qalması. Kənd təsərrüfatının inkişafında çətinliklər. SEB-in
fəaliyyətinin müsbət və mənfi aspektləri. qtisadi islahatların həyata keçirilməsinə
cəhdləri. Onların mahiyyəti və uğursuzluqlarının səbəbləri. Çexoslovakiyada ictimai-
siyasi böhranın xüsusiyyətləri. 1968-ci ilin “Praqa baharı”. Varşava müqaviləsinə daxil
olan beş ölkə qoşunlarının Çexoslovakiyaya yeridilməsi və onun nəticələri.
70-90-cə
illə
rdə
Mə
rkə
zi və
Cə
nub-Şə
rqi Avropa ölkə
lə
rində
ictimai-iqtisadi və
siyasi böhran. Kommunist rejimlə
rinin dağ
ılması. 70-80-cı illərdə Mərkəzi və Cənub-
Şə
rqi Avropa ölkələrinin iqtisadi inkişafının xüsusiyyətləri. Sosializmin iqtisadi
sisteminin yararsızlığı. ctimai-iqtisadi durğunluğun səbəbləri və formaları. Böhran
hallarının artması. Həyat səviyyəsinin aşağı düşməsi. Sosial və siyasi gərginliyin artması.
nzibati-amirlik sisteminin yavaş-yavaş dağılması. Hakim elitanın deqradasiyası. Polşada
ictimai-siyasi böhran.SSR -də yenidənqurma siyasətinin elan olunması. Böhranı aradan
qaldırmaq cəhdləri və onların uğursuz olma səbəbləri.
80-90-cı illərdə Mərkəzi və Cənub-Şərqi Avropa ölkələrində demokratik inqilablar.
Onların əsas forma və nəticələri. Hakimiyyət məsələsinin həlli. Post-totalitar cəmiyyətin
xüsusiyyətləri. Siyasi, iqtisadi və ictimai dəyişikliklər. Keçid dövrünün çətinlikləri. Qərbi
Avropa siyasi və iqtisadi təsisat və ittifaqlarına (NATO, Avropa Birliyi və s.) daxil olma
kursu.
Rumıniya II Dünya müharibə
sində
n sonra (1945-50-ci illə
rin ıı yarısı). Ölkə
azad olduqdan sonra siyasi mübarizə. Petru Qroza hökuməti. Monarxiyanın ləğvi.
Respublika elan olunması. Aqrar islahatların hazırlanması və həyata keçirilməsi. Birinci
beşillik plan. Xalq təsərrüfatında struktur fərqləri. Sosial gərginliyin artması.
Qanunçuluğun pozulması, əsassız repressiyalar.
Rumıniya 50-ci illərin II yarısı-60-cı illərin axırlarında. Sürətli sənayeləşmənin
davam etdirilməsi. Nikolay Çauşeskunun avtoritar siyasi rejiminin güclənməsi.
Rumıniyanın xüsusi xarici siyasəti. Siyasi və iqtisadi böhranın əlamətləri.
Rumıniya 70-90-cı illərdə. Totalitar rejimin böhranı. ctimai gərginliyin artması.
Timişoar hadisələri. Xalq qiyamının başlanması. Buxarestdə döyüşlər. Nikolaye və
Yelena Çauşeskuların qaçması və edam olunması. Milli Qurtuluş Cəbhəsinin fəaliyyəti.
Yeni partiyaların yaradılması və “tarixi” partiyaların yenidən yaradılması. 90-cı illərdə
iqtisadi artım problemləri. Etnik macarların Rumın Transilvaniyasında vəziyyətinin
xüsusiyyətləri.
Macarıstan II Dünya müharibə
sində
n sonra (1945-50-ci illə
rin ıı yarısı).
Müvəqqəti hökumətin yaradılması. 1945-ci ilin noyabrında parlament seçkilərinin
nəticələri. Respublika elan olunması. Demokratik dəyişikliklər. qtisadiyyatın bərpa
olunması. Sənayenin inkişafının sürətləndirilməsi. Sürətlə kollektivləşmə. qtisadiyyatda