155.3.1. 2 (iki) ildən artıq müddətə azadlıqdan məhrum etmə növündə cəza təyin
edilə bilən cinayətin törədilməsində ittiham olunan şəxsə;
155.3.2. bu Məcəllənin 155.1.1 və 155.1.3-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş
hərəkətlərin qarşısını almaq üçün 2 (iki) ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə
növündə cəza təyin edilə bilən cinayətin törədilməsində ittiham olunan şəxsə.
lxiv[64]
155.4. Polisin nəzarəti altına vermə yalnız azadlıqdan məhrum etmə növündə
cəza tətbiq edilə bilən cinayətin törədilməsində şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs
barəsində seçilə bilər.
155.5. Qətimkan tədbirinin seçilməsinə zərurət olmadıqda, şübhəli və ya
təqsirləndirilən şəxsdən təhqiqatçının, müstəntiqin, ibtidai araşdırmaya prosessual
rəhbərliyi həyata keçirən prokurorun və ya məhkəmənin çağırışlarına gəlməsi və
onların yaşayış yerini dəyişməsi ilə əlaqədar məlumat vermək barədə yazılı iltizam
alınır.
155.6. Qətimkan tədbirinin seçilməsinin hər bir halında, habelə bu Məcəllənin
155.5-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş halda, şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs
barəsində müvafiq olaraq şübhənin və ya ittihamın tam həllinədək ondan
şəxsiyyətini təsdiq edən pasport və ya digər sənəd götürülür və cinayət işi üzrə
icraatın materiallarına əlavə olunur.
M a d d ə
1 5 6 .
Q ə t i m k a n
t ə d b i r l ə r i n i n
s e ç i l m ə s i n i n
ü m u m i q a y d a s ı
156.1. Qətimkan tədbirləri müvafiq olaraq təhqiqatçının, müstəntiqin, ibtidai
araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurorun və ya məhkəmənin
qərarına əsasən seçilir. Qətimkan tədbirinin seçilməsi barədə qərarda şübhəli və ya
təqsirləndirilən şəxsin törətdiyi cinayət və ilkin sübutlara istinad edilməklə
qətimkan tədbirinin seçilməsi zəruriliyinin əsasları göstərilməlidir.
156.2. Həbs və vəzifədən kənarlaşdırma müstəntiqin vəsatəti əsasında və ibtidai
araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurorun təqdimatı, habelə
cinayət işinə baxan məhkəmənin öz təşəbbüsü ilə və yalnız məhkəmənin qərarına
əsasən seçilə bilər. Ev dustaqlığı və ya girov həbsin əvəzinə müdafiə tərəfinin
vəsatəti üzrə məhkəmə tərəfindən seçilə bilər.
156.3. Cinayət prosesini həyata keçirən orqan qətimkan tədbirinin seçilməsi
barədə qərarı şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsə (axtarışda olan şəxs istisna
edilməklə) dərhal elan edir və qərarın surətini ona təqdim edir.
lxv[65]
156.4. Cinayət işi üzrə icraata xitam verildiyi hallarda, şübhəli və ya
təqsirləndirilən şəxs barəsində seçilmiş qətimkan tədbirləri xitam olunur.
M a d d ə 1 5 7 . H ə b s
157.1. Təqsirsizlik prezumpsiyasına müvafiq olaraq şəxsin cinayət qanunu ilə
nəzərdə tutulmuş əməlin törədilməsinə aidiyyəti sübut olunmadıqda, o, həbs oluna
və ya zərurət olmadıqda həbsdə saxlanıla bilməz.
157.2. Həbs qətimkan tədbiri qismində bu Məcəllənin 155.1—155.3-cü
maddələrinin tələblərini nəzərə almaqla seçilə bilər.
157.3. Məhkəmə qərarına əsasən həbs olunmuş şəxs müvəqqəti saxlama yerində
24 saatdan artıq saxlanıla bilməz və bu müddət keçənədək istintaq təcridxanasına
keçirilməlidir (həmin müddət istintaq təcridxanasına nəqliyyat vasitələri ilə
daşınması müddətinə aid deyil).
157.4. Müstəntiq, ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən
prokuror və ya məhkəmə eyni cinayət işi, yaxud əlaqəli bir neçə cinayət işi üzrə
ittiham olunan şəxslərin ayrılıqda saxlanılması, təqsirləndirilən şəxsin digər həbs
olunmuş şəxslərlə ünsiyyətinin qarşısının alınması, habelə həbs olunmuş şəxslərin
saxlanılması qaydalarına zidd olmayan digər məsələlər barədə istintaq
təcridxanasının müdiriyyətinə göstərişlər verə bilər.
157.5. Həbsin qətimkan tədbiri qismində seçilməsi məsələsinə baxarkən
məhkəmə təqsirləndirilən şəxsin həbsdə saxlanılmaqla cəmiyyətdən təcrid
edilməsinə zərurət olmadığı qərarına gəldikdə, həbsi ev dustaqlığı ilə əvəz etməyə
haqlıdır. Məhkəmə həbs barədə qərar çıxarmaqla eyni vaxtda təqsirləndirilən şəxsin
girov qoyulmaqla həbsdən azad edilməsinin mümkünlüyü məsələsini həll edə bilər
və belə azad etməni mümkün hesab etdikdə, girovun məbləğini müəyyən edir.
Məhkəmə girovun yolverilməzliyi və girovun məbləği barədə qərarına müdafiə
tərəfinin vəsatəti ilə yenidən baxa bilər.
157.6. Həbsin qətimkan tədbiri qismində seçilməsi və ya seçilməsindən imtina
edilməsi barədə məhkəmənin qərarından cinayət prosesinin tərəfləri apellyasiya
instansiyası məhkəməsinə şikayət verə bilərlər. Apellyasiya instansiyası
məhkəməsinin bu məsələyə dair qərarı qətidir.
157.7. Həbsin qətimkan tədbiri qismində seçilməsi barədə qərar çıxarmış
məhkəmə ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurorun
təqdimatına əsasən bu qərarı vaxtından əvvəl dəyişməyə və ya ləğv etməyə haqlıdır.
157.8. Müstəntiq və ya ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən
prokuror məhkəmə tərəfindən seçilmiş həbs qətimkan tədbirinin tətbiqinə yalnız
aşağıdakı hallarda xitam verə bilər:
157.8.1. təqsirləndirilən şəxsin ağır xəstəliyi ilə əlaqədar həbsdə saxlanılmasının
qeyri mümkünlüyü barədə tibbi rəy olduqda;
157.8.2. təqsirləndirilən şəxsin əməlinin böyük ictimai təhlükə törətməyən cinayət
kimi tövsif edilməsi barədə qərar çıxarıldıqda.
M a d d ə 1 5 8 . H ə b s d ə s a x l a m a m ü d d ə t i
158.1. Cinayət işi üzrə məhkəməyədək icraat zamanı qətimkan tədbiri qismində
həbs seçilməsi barədə qərar qəbul edərkən məhkəmə təqsirləndirilən şəxsin həbsdə
saxlanılma müddətini böyük ictimai təhlükə törətməyən və ya az ağır cinayət
törədilməsinə görə 2 (iki) ay həddində, ağır və xüsusilə ağır cinayət törətməsinə görə
isə 3 (üç) ay həddində müəyyən edir.