Microsoft Word b-7 mv az capa doc

---

---

NƏŞRİN ORİJİNAL NÜSXƏSİNİN TƏSDİQİ  
                                       
      1. Nəşrin məzmununu və bədii tərtibatını təsdiq edirik.  
Müəllif heyəti: 
 
__________  _______________________ 
__________  _______________________ 
__________  _______________________ 
__________  _______________________ 
 
Elmi redaktor:  
___________  ______________________ 
 
Bədii redaktor:  
 
___________  ______________________ 
 
Ekspert: 
 
___________  _________________________ 
___________  _________________________ 
___________  _________________________ 
___________  _________________________ 
___________  _________________________ 
___________  _________________________ 
___________  _________________________ 
DQŞ üzvü: 
___________  _________________________ 
 
 
2. Nəşrdəki mətnlərin dil-üslub qaydalarına uyğunluğunu təsdiq edirik. 
Redaktor: 
___________  ______________________ 
Ekspert: 
___________  _________________________ 
 
3. Nəşrin tələb olunan texniki şərtlərə və standartlara uyğunluğunu təsdiq edirik  
Tex. redaktor: 
___________  ______________________ 
Ekspert: 
___________  ______________________ 
 
4. Nəşrin çapaqədərki prosedurlarına əməl edildiyini təsdiq edirik. 
Baş redaktor: 
___________  ______________________ 
TN-nin nümayəndəsi: 
_______________  E.Rüstəmov 
_______________  Ə.Quliyev 
_______________  S.Mehdiyeva 
_______________  E.Əliyev 
 
5. Nəşri təsdiq edirik.  
Nəşriyyat rəhbəri: 
___________  ______________________ 
Tarix:  __________________ __________ 
TN-nin rəhbərliyi: 
___________  ______________________ 
Tarix:   ___________________________   
 

---

Ümumtəhsil məktəblərinin  -c  sinfi üçün
 
 fənni üzrə dərsliyin
METODİK VƏSAİTİ
8

---

 
 
2
KİTABIN İÇİNDӘKİLӘR
 
DӘRSLİK KOMPLEKTİ HAQQINDA ...........................................................3 
DӘRSLİK KOMPLEKTİNİN STRUKTURU ....................................................3 
BİOLOGİYA FӘNN KURİKULUMU HAQQINDA ...........................................7
 
FӘNN ÜZRӘ MӘZMUN STANDARTLARININ  REALLAŞMA CӘDVӘLİ ..........9 
İLLİK PLANLAŞDIRMA NÜMUNӘSİ ...........................................................11 
FӘNLӘRARASI İNTEQRASİYA CӘDVӘLİ...................................................12 
BİOLOGİYA DӘRSLӘRİNDӘ MÜASİR TӘLİM TEXNOLOGİYALARI...............13 
ŞAGİRD NAİLİYYӘTLӘRİNİN QİYMӘTLӘNDİRİLMӘ 
PRİNSİPLӘRİ VӘ ÜSULLARI ....................................................................14 
 
MÖVZULAR ÜZRӘ TӘLİM MATERİALLARI İLӘ 
İŞ TEXNOLOGİYASININ ŞӘRHİ 
 
1. CANLI ORQANİZMLӘR VӘ ONLARIN ÖYRӘNİLMӘSİ ..................................16 
2. İBTİDAİ VӘ ALİ SPORLU BİTKİLӘR...........................................................23 
KİÇİK SUMMATİV QİYMӘTLӘNDİRMӘ
.....................................................37 
3. ALİ TOXUMLU BİTKİLӘR ..........................................................................39 
KİÇİK SUMMATİV QİYMӘTLӘNDİRMӘ
.....................................................54 
4. BAKTERİYALAR, GÖBӘLӘKLӘR, ŞİBYӘLӘR ...............................................56 
KİÇİK SUMMATİV QİYMӘTLӘNDİRMӘ
.....................................................63 
5. BİRHÜCEYRӘLİLӘR VӘ ÇOXHÜCEYRӘLİLӘR YARIMALӘMİ ........................65 
I YARIMİL ÜZRӘ ÜMUMİLӘŞDİRİCİ DӘRS
...............................................72
 
KİÇİK SUMMATİV QİYMӘTLӘNDİRMӘ
.....................................................84 
6. ÇOXHÜCEYRӘLİLӘR YARIMALӘMİ. MOLYUSKLAR VӘ BUĞUMAYAQLILAR ...86 
KİÇİK SUMMATİV QİYMӘTLӘNDİRMӘ
.....................................................99 
7. XORDALI HEYVANLAR. KӘLLӘSİZLӘR, BALIQLAR, SUDA-QURUDA  
    YAŞAYANLAR VӘ SÜRÜNӘNLӘR...............................................................101 
KİÇİK SUMMATİV QİYMӘTLӘNDİRMӘ
.....................................................113 
8. XORDALI HEYVANLAR. QUŞLAR VӘ MӘMӘLİLӘR ......................................115 
KİÇİK SUMMATİV QİYMӘTLӘNDİRMӘ
.....................................................133 
GÜNDӘLİK PLANLAŞDIRMAYA DAİR NÜMUNӘLӘR ...................................135 
MӘNBӘLӘR .................................................................................... 143
 
 
 

---

 
 
3
DƏRSLİK KOMPLEKTİ HAQQINDA 
 
VII  sinif üçün “Biologiya” dərslik komplekti Azərbaycan Respublikası  Təhsil 
Nazirliyinin təsdiq etdiyi “Azərbaycan Respublikasının ümumtəhsil məktəbləri üçün 
Biologiya fənni üzrə təhsil  proqramı (kurikulumu)” əsasında hazırlanmışdır. 
Biologiya fənni üzrə VII sinif dərsliyi təbiət-cəmiyyət münasibətləri baxımından 
şagirdlərdə  məntiqi, tənqidi, yaradıcı  təfəkkürün, sadədən mürəkkəbə doğru inkişafın, 
fənnin tədrisində yeni texnologiya və kommunikasiya vasitələrinin tətbiq olunması baca-
rıqlarının inkişafını ön plana çəkmişdir. Dərslik  şagirdlərdə  tədqiqatçılıq bacarığı, 
fikirlərini ümumiləşdirərək təqdimatlar etmək, proqnoz vermək, referatlar hazırlamaq, 
təbiətdə  və  cəmiyyətdə baş verən hadisə  və prosesləri təhlil edib qiymətləndirmək ba-
carığı formalaşdıracaq, ekoloji mədəniyyət, bioloji biliklərdən istifadə edə bilmək, nəticə 
çıxarma, layihələr irəli sürmə bacarıqları verəcəkdir. 
Dərsliklərin komplekt şəkildə  nəşr olunması  təhsil prosesində müəllim-şagird 
fəaliyyətinin  tam təsəvvür olunmasını  və üzvi şəkildə  əlaqələndirilməsini təmin edir, 
müəllimin planlaşdırmadan qiymətləndirməyə qədər bütün fəaliyyətini istiqamətləndirir, 
təlim prosesində  şagirdlərin müstəqilliyinin və  tətbiq bacarıqlarının genişlənməsinə 
imkan yaradır. Bu baxımdan  şagirdlər məlumatlar  əldə etmək üçün axtarışlara cəlb 
olunur, onlara fəal təlim  şəraiti yaradılır.  Şagirdlərin fərdi marağı  nəzərə alınmaqla, 
zəruri həyati bacarıqların formalaşdırılmasına, məntiqi, tənqidi və yaradıcı  təfəkkürün 
inkişaf etdirilməsinə imkan yaradır, təlimə marağı artırır. 
Dərslik komplektində Biologiya fənni üzrə  təhsil proqramında (kurikulumunda) 
nəzərdə tutulmuş bütün məzmun standartları reallaşdırılmış, faktların dəqiqliyi,  əya-
niliyin, müasirliyin, qrammatik qaydaların gözlənilməsi ön plana çəkilmişdir. Təlim 
materiallarında sadədən mürəkkəbə  məntiqi və xronoloji ardıcıllıq nəzərə alınmışdır. 
Dərslikdə öz əksini tapmış  təlim materiallarının yaş  səviyyəsinə uyğun, sadə dildə, 
lakonik olmasına çalışılmışdır. Dərslikdən növbəti illərdə də istifadə ediləcəyindən ve-
rilmiş tapşırıqların şagirdlərin dəftərlərində işləməsi nəzərdə tutulur.   
Dərsliyin  əvvəlində  tədris prosesinin metodoloji mərhələlərinə uyğun olaraq təlim 
blokları haqqında məlumat verilmişdir.  
 
DƏRSLİK KOMPLEKTİNİN STRUKTURU 
Dərslik 3 tədris vahidindən və 8 fəsildən ibarətdir:  
I. CANLILAR ALƏMİNİN MÜXTƏLİFLİYİ VƏ ONUN ÖYRƏNİLMƏSİ 
1. Canlı orqanizmlər və onların öyrənilməsi 
II. BİTKİLƏR, BAKTERİYALAR VƏ GÖBƏLƏKLƏR  
ALƏMİNİN MÜXTƏLİFLİYİ 
2. İbtidai və ali sporlu bitkilər 
3. Ali toxumlu bitkilər 
4. Bakteriyalar, göbələklər, şibyələr 
III. 
HEYVANLAR ALƏMİNİN MÜXTƏLİFLİYİ
 
5. Birhüceyrəlilər və çoxhüceyrəlilər yarımaləmi  
6. Çoxhüceyrəlilər yarımaləmi. Molyusklar və buğumayaqlılar 
7. Xordalı  heyvanlar. Kəlləsizlər, balıqlar, suda-quruda yaşayanlar və sürünənlər  
8. Xordalı  heyvanlar. Quşlar və məməlilər 

---