Microsoft Word Baba ocaq Aylis 27. 10. 14. doc
Yüklə 1,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
Baba ocağı 189 oyananda gecəyarıydı, ay çıxmışdı. Ayın solğun işığında qaralıb şirinləşmiş böyürtkənlərdən yığıb yedi, tədricən qüvvəsi bərpa olunurdu. Daha dayanmaq olmazdı, Tividən – yanan evlərindən uzaqlaşmaq istəyirdi. İkinci istiqamətdə Nijdehin rəhbərliyi ilə hərə- kət edən erməni yaraqlıları Lij kəndində dayandılar. Nijdehin gəlişindən çiçəyi çırtlayan Lij erməniləri çoxdan ürəklərində qalan arzularını həyata keçirməyə fürsət tapıb, bir böyük atlı dəstə ilə Nuhgədiyi kəndinə hücum edib yandırdılar. Məhərrəmin ölümündən sonra yaylağa qalxmağı Çiçək istəməmişdi, ona görə də Paşa kişi gözünün ağı-qarası bircə qızının istəyinə qarşı çıxmamış, kənddə qalmalı olmuşdu. Oruc kişi də səhər-səhər yaylaqdan kəndə qayıtmış, sabah Əylis bazarına alış-verişə getməyə hazırlaşırdı. Əlavə olaraq kənddə qalan və ya yaylaqdan qayıdanlar, xəstələr, hamilə qadınlar və uşaqlar gündəlik işlərlə məşğul idilər. Zavallı Çiçəyə sataşmaq istəyən erməni dığasını Paşa kişi yabaya keçirdi. Çiçək erməni dığasının əlindən qurtulub qaçmağa çalışdı, lakin namərd gülləsi onu yerə sərdi. Silahlı quldurlar Paşa kişini tutdular, belinə qaynar samovar bağlayıb, döyə-döyə qovmağa başladılar. Paşa kişi qaçdıqca samovarın boğazından yırğalanıb daşan qaynar su cızıltılı səslə bədənini yandırır, bədənin dərisi tuluqlayır, dəhşətli dərəcədə Nizami Muradoğlu 190 ağrı verirdi. Paşa kişi özünü qayadan dərin dərənin dibinə atdı. Oruc babanı və məscidin qarşısında yığışanları- iyirmi iki nəfəri sorğu-sualsız güllələdilər. Altı aylıq hamilə olan Şərəfin qarnını yırtıb cocuğunu süngüyə keçirdilər. Şükür oğlu Əbülfəz yaylaqdan təzəcə qayıt- mışdı, bir qədər uzanıb dincəlmək istəyirdi ki, güllə səsləri kəndi bürüdü. Pəncərəyə yaxınlaşıb erməniləri gördü. Yerini rahatlayıb osmanlı türklərindən aldığı çaplı tüfəngini sinəsinə sıxıb nişan aldı, erməni quldurlarından biri yerə sərildi, daha sonra ikincisi, üçüncüsü... Əks-həmlə gözləməyən ermənilər marığa yatdılar, gülləni dolu kimi Əbülfəzin evinə tərəf yağdırmağa başladılar. Bir saata qədər atışma davam etdi, Əbülfəz həlak oldu. Atışma zamanı evləri kənarda olanlardan qaçıb gizlənən, canını qur- taranlar oldu. Atışma zamanı qaçıb qurtula bilməyən qadın, uşaq, xəstə kim vardısa hamısını ermənilər Ula tərəf sıxışdırdılar. Ul dərənin dibinə enən dərin sıldırım qayalıqdı, ermənilər gülləyə qıymır, adamları süngüləyərək qayadan aşağı atırdılar. Aşağıda parça- tikə olmuş adamların cəsədləri üst-üstə qalanmışdı. Bu vəhşiliklərin törədilməsində Andranikin qoşununa təzəcə qoşulan qonşu Lij kəndindən olan ermənilər daha fəallıq göstərirdilər. Lijli ermənilər Nuhgədihliləri yaxşı tanıyırdılar. 1906 - cı ildə Baba ocağı 191 Nuhgədihlilərin Qafan qaçqınlarına göstərdikləri köməyi unutmayan ermənilər qisas alırdılar. Kənddən kənarda olan nuhgədihlilərdən başqa salamat qurtaran kimsə yoxdu. Qaçanların əksəriyyəti yaralıydı, özlərini kol-kosa vura-vura qaçır, daşların arxasında gizlənir, atılan güllələrdən yayınmağa çalışırdılar. Ermənilər silahsız binəvaların arxasınca gülür, əylənirdilər. Bir qədər keçmiş kənddə qalmaq qeyri-mümkün oldu. Yanan evlərin tüstüsü qatılaşdıqca hava daha da boğucu olur, hərarət və tüstü adamı boğurdu. Kənddə kimsənin qalmadığına, yanaraq külə döndüyünə arxayın olandan sonra ermənilər yağmaladıqları qənimətləri götürüb geri çəkilib Lijə getdilər. Qulam yaxın dostu Nabatalı ilə axşama yaxın yaylaqdan kəndə qayıdırdı. Qulamın mindiyi kəhər hələ kəndə çatmamış şahə qalxıb kişnədi. Sanki kəhər daha qabağa getmək istəmirdi. Qulam ata təkid edib cilovunu dartıb oynatdı, at yarıkönül irəliləməyə başladı. Qulamın burnuna yanıq qoxusu gəlirdi. Yaxınlaşdıqca kəndin tüstülənən mənzərəsi ürək ağrıdıcı bir halda nəzərə çarpırdı: - Bu nədi?! Nabatalı təəccüblə Qulama baxdı: - Nə ola bilər? Kəndə odmu vurublar? - Bu o yaramaz köpəyuşağının işi olacaqdır. - Vallah, mən buna dözə bilmərəm, Qulam... Nizami Muradoğlu 192 Qarşıda dəhşətli bir mənzərə vardı. Hələ də tüstülənən evlərin qaralmış divarları vahimə yaradırdı. Kəndə yaxınlaşdıqca faciənin dəhşəti insanın qanını damarlarında dondururdu. Qulamın bir anlıq gözlərinin qarşısına 1906-cı ildə ayı çanqıllığında ermənilər tərəfindən qətl edilib yan- yana səpilmiş uşaqların cəsədləri gəldi. İndi burada yenə də ermənilər qətliyam keçirmiş, adamları qırıb töküb, evləri yandırmışdılar. Dağ boyda Nabatalı bu dəhşətli səhnənin təsirindən ayrılanmır, nə deyib- deməyəcəyini kəsdirə bilmirdi: - Qulam... Qulam Nabatalıya tərəf döndü, baxdı, lakin dinmədi, elə bil ki, danışılası sözü yoxdu... - Qulam, mən bu qisası ermənidə qoymaram. Bu boyda haqsızlıq olmaz. Məhərrəmi vurdular, dinmədim, dedim qan salmayaq, biz baiskar olmayaq! Biz hələ bu torpaqlarda yaşayacayıq. Buna nə deyəsən? Bu məzlum insanların günahı nəydi? Ya bizim günahımız nədir? Ev-eşiyimiz getdi, uşaqlarımızdan xəbər yox, hardadır bizim uşaqlar? - Bilmirəm ... Qulam naqanını çıxarıb havaya iki güllə atdı və qışqırdı: - Kim var burda?.. Ətrafda sakitlikdi. Qulam yenidən uca səslə:- Kim var?- səsləndi. Bir-bir kolların, daşların arxa- sından çıxanlar yaxınlaşmağa başladı. Nəhayət bir Yüklə 1,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|