Microsoft Word Bank Feal esas docx

 
77 
rlandiyanın  pul-kredit  sistemi.    rlandiya  Mərkəzi  Bankı  4  noyabr  1942-ci  ildə 
qurulmuşdur.13 mart 1979-cu ildən Avropa Birliyinin üzvüdür.  rlandiyada banklar 1825-1845-ci 
illərdə qurulmuş və hələ də inkişaf etməkdədir.  rlandiyada 1960-cı ildə iki böyük bank birləşmiş 
və  nəticədə  rlandiyada  bank  sektorunda  güclü  bank  qrupu  yaranmışdır  (AMB  və  rlandiya 
Bankı).  Bu  banklar  hələ  də  rlandiya  maliyyə  bazarının  aktivlərinin  80%-nə  malikdir.  Son  za-
manlar  rlandiya  banklarının  filiallarına  ngiltərə  və  ABŞ-ın  maliyyə  bazarlarında  rast  gəlmək 
mümkündür.  rlandiya bankları olduqca keyfiyyətli bir iş imkanlarından istifadə edirlər. Maaşlar 
olduqca  yüksək  və  çalışma  saatları  daha  azdır.  Çalışma  saatlarının  azlığı  rlandiya  banklarında 
texnoloji  yeniliklərdən  yüksək  səviyyədə  istifadə  edilməsinin  bir  göstəricisidir.  rlandiyada 
sığortaçılıq sektoruna edilən bəzi vergi güzəştləri sığorta bazarının inkişafına təkan vermişdir. Bu 
sektorda  rlandiya həyatı sığorta şirkətinin böyük çəkisi vardır (bazar payının 50%-i). Bu şirkətin 
ABŞ və Avropa Birliyi ölkələrində filialları mövcuddur. 
rlandiya birjası demək olar ki,  ngiltərədəki bazarlarla birləşmiş kimidir. Gündə cəmi 3 saat 
olmaq üzrə 2 seans aparılır. 
Bütün  bankların  fəaliyyətinə  nəzarəti  rlandiya  Mərkəzi  Bankı  həyata  keçirir.  rlandiya 
Mərkəzi Bankının sədri olduqca müstəqildir. Yəni bankın sədri 7 illik bir müddət üçün baş nazirin 
təklifi və prezidentin təsdiqi ilə vəzifəyə təyin edilir.   
 Danimarkanın  pul-kredit  sistemi.  Danimarkada  bankçılıq  sektorundakı  ilk  fəaliyyət 
XVIII  əsrin  əvvəllərində  əmanət  banklarının  qurulması  ilə  başlanmışdır.  Banklar  topladıqları 
vəsaitləri dövlət istiqrazlarına qoyardılar. Kommersiya mənasında bankçılıq Danimarkada bir çox 
yanlışlıqlardan  sonra  ngilis  bankçılığını  nümunə  almaq  şərti  ilə  1846-cı  ildə  qurulmuşdur.  Da-
nimarka Mərkəzi Bankı isə 1813-cü ildə qurulmuşdur.  ndiyə qədər bankın ən vacib vəzifəsi Da-
nimarkanın  pul  vahidi  olan  kronun  xarici  valyutalara  qarşı  dəyərini  qorumaqdır.  Kopenhagen 
qiymətli kağız bazarı isə 1986cı ildən etibarən kompyüter sisteminə keçmişdir. 
Danimarka Milli Bankının Bankın fəaliyyətinin əsas məqsədi sağlam və təhlükəsiz məzənnə 
sistemini saxlamaq, həmçinin, pul dövriyyəsi və kreditlərin genişlənməsinə kömək etmək və onu 
tənzimləməkdir. Bankın əsas vəzifələri  aşağıdakılardır: 
•  Qiymətləri sabitləşdirmək; 
•  Ödənişlərin şəffafflığını təmin etmək; 
•  Maliyyə sisteminin sabitliyini təmin etmək. 
sveçin  pul-kredit  sistemi.  sveç  Dövlət  Bankı  1668-ci  ildə  qurulmuşdur.  sveçin  pul-kredit 
sistemi dünyada ən nəzarətli və intizamlı sistemə sahibdir. Xarici sərmayədarların  sveçə, isveçlilərin 
də  xaricə  investisiya  qoymaları  1980-ci  illərə  qədər  olduqca  çətin  idi.  Bu  tarixdən  etibarən 
maneçiliklər yavaş-yavaş aradan qaldırılmaqdadır. 
 Нiderland    pul-kredit  sistemi.  Niderland  Mərkəzi  Bankı  1814-cü  ildə  qurulmuş,  13  mart 
1979-cu ildə isə Avropa Birliyinə daxil olmuşdur. 
Hollandiyada  pul-kredit  siyasətini  Mərkəzi  Bankı  həyata  keçirir.  Hollandiya  Mərkəzi  Bankı 
1814-cü ildə Kral M.William tərəfindən qurulmuşdur.  
1998-ci ilin Bank Qanununa əsasən Niderland Bankının fəaliyyəti aşağıdakı funksiyalardan 
ibarətdir:
 
• Avropa  Mərkəzi  Banklar  Sistemi  çərçivəsində  Bank  Avropa  ttifaqının  monetar 
siyasətinin  yerinə  yetirilməsinə  dəstək  göstərilməsi,  iqtisadi  sabitliyin  qorunub  saxlanılması, 
ümumilikdə Avropa  ttifaqının iqtisadi siyasətinə dəstək göstərilməsi; 
• Ödəniş sisteminin fəaliyyətinin dəstəklənməsi və pul dövriyyəsinin təmin edilməsi; 
• Dövlətin  qızıl-valyuta  ehtiyyatlarının  idarə  edilməsi  və  xarici  valyuta  bazarlarında 
ə
məliyyatların aparılması;   
• Digər banklara, investisiya təşkilatlarına və valyuta mübadiləsi ofislərinə nəzarət edilməsi; 
• Statistik məlumatların toplanması.  
Bundan əlavə, Bank dövlətin maraqlarını qorumaq məqsədi ilə kral sərəncamlarına əsasən 
digər  funksiyaları  yerinə  yetirmək  hüququna  malikdir.  Həmçinin  Avropa  Mərkəzi  Bankı 
Niderland Bankından əlavə funksiyaları həyata keçirməsini tələb edə bilər.    

---

 
78 
Bankın  darə Heyəti Prezident və 5  craçı Direktorlardan ibarətdir.  darə Heyətinin üzvləri Kral 
tərəfindən 7 il müddətinə təyin olunurlar. Bundan əlavə Bankda 10 nəfərdən ibarət Müşahidə Şurası 
var. Müşahidə Şurası Bankın büdcəsini, illik hesabatları və  darə Heyətinin xüsusi qərarlarının təsdiq 
edir. Bank daxilində məsləhətverici qurum rolunu Bank Şurası həyata keçirir. Bankın Prezidenti Ban-
kın  apardığı  siyasəti  və  ümumi  iqtisadi  və  maliyyə  inkişafı  barədə  hesabat  verir.  Bank  Şurası  14 
müstəqil  ekspert  və  maliyyə  sektorunun  təmsilçilərindən  ibarətdir.  Bank  Şurasında  və  Müşahidə 
Ş
urasında hökümət təmsilçiləri də daxildir. 
Hollandiyada kommersiya bankları üzərində Mərkəzi Bankın nəzarəti ciddi hiss edilir. Banklar 
hər  ay  aktivlərin  ümumi  vəziyyəti  haqqında  Mərkəzi  Banka  hesabat  təqdim  edirlər.  Bundan  başqa 
Mərkəzi Bank kommersiya banklarını müxtəlif risklərdən (likvid, faiz riskleri kimi) qorumaq məqsədi 
ilə bankların mühasibat sistemini ciddi təftiş edir. Hollandiya bankçılıq sektorunda bir təmərküzləşmə 
vardır: ən böyük üç bankın (ABN FF Rabo, NINB Post Bank) ümumi bankların aktivləri içərisində 
xüsusi  çəkisi  80%-dir.  Ancaq  buna  baxmayaraq  bank  sistemində  olduqca  gərgin  bir  rəqabət  mühiti 
vardır.  Amsterdam  birjası  ölkə  iqtisadiyyatında  əhəmiyyətli  yerə  malikdir.  Amsterdam  birjasında 
ə
məliyyat görən səhmlərin yarısından çoxu xarici şirkətlərə məxsusdur. 
Lüksemburqun pul-kredit sistemi. Lüksemburqun pul sisteminin əsasları 15 may 1979-cu ildə 
qəbul  edilən  Qanun  ilə  tənzimlənmişdir.  Bu  Qanuna  görə  1  Lüksemburq  frankı  =  1  Belçika  frankı 
nisbətində sabitləşmişdir. Bu Qanun ilə birlikdə  Lüksemburq  frankı Avropa Valyuta  Sistemində  yer 
almışdır. 23 may 1983-cü ildə pul sistemini tənzimləyən Qanunda dəyişiklik edilmiş və Qanuna yeni 
ə
lavələr edilməklə Lüksemburq Pul Qurumu qurulmasına icazə verilmişdir. Lüksemburq Pul Qurumu 
tədavülə pul çıxarır və hərəkətinə nəzarət edir. Bundan başqa Lüksemburq Pul Qurumu maliyyə kredit 
sektorunun  fəaliyyətinə  nəzarət  edir.  Belçika  ilə  Lüksemburq  arasında  iqtisadi  sahədə  çox  sıx 
ə
məkdaşlıq var.  
Lüksemburq  Mərkəzi  Bankının  əsas  vəzifəsi  AMBS  missiyalarının  həyata  keçirilməsinin 
dəstəklənməsindən  ibarətdir.  O,  həmçinin  dövlət  müəssisələri,  maliyyə  sektoru  və  ümumilikdə 
dövlət iqtisadiyyatını xidmətlərlə təmin edir.   
Lüksemburq Mərkəzi Bankının ali rəhbər orqanları Şura və  darə Heyətidir.  
Ş
ura  –  darə  Heyətinin  üç  üzvündən  və  Lüksemburq  Hökuməti  tərəfindən  təyin  olunan  6 
üzvdən ibarətdir. Şuranın Prezidenti  darə Heyətinin Baş direktorudur.  
darə Heyəti – Baş direktor və 2 direktordan ibarətdir.  
Bankda üç istiqamət üzrə 9 departament və 1 katiblik fəaliyyət göstərir.  
Lüksemburq  bankçılıq  sektorunda  xarici  sərmayəli  bankların  miqdarı çoxluq  təşkil  edir.  Hətta 
Lüksemburq Avropa Birliyinin bəzi qurumlarına ev sahibliyi edir. Bunların içində Avropa  nvestisiya 
Bankı, Avropa Komissiyası Kredit  nvestisiya Bölməsi, Avropa Valyuta Əməkdaşlıq Fondu kimi qu-
rumları saya bilərik. 
Yunanıstanın  pul-kredit  sistemi.  Yunanıstan  Mərkəzi  Bankı  ölkədə  pul-kredit  siyasətini 
həyata keçirən və ona görə məsuliyyət daşıyan bir dövlət qurumudur.  
Yunanistan  ərazisində  milli  valyuta  –  Draxmanın  yerinə  avronun  dövriyəyə  buraxılması, 
avrozonada  vahid  monetar  siyasətin  keçirilməsinə  imkan  yaradılması  və  valyuta  məzənnəsi 
siyasətinin  koordinasiyasını  nəzərdə  tutur.  2002-ci  ildən  Yunanıstanda  Avro  dövriyyəyə 
buraxılmışdır.  
Monetar siyasəti və valyuta məzənnəsini müəyyən etməklə, Bank digər vacib funksiyaları 
həyata keçirir. Bunlar aşağıdakılardır: 
• Qiymət siyasətinin sabit saxlanılması; 
• Özəl bank sektoruna nəzarət; 
• Dövlətin qızıl-valyuta ehtiyatlarının  saxlanılması və idarə edilməsi;  
• Banknotların çap edilməsi və dövriyəyə buraxılması; 
• Hökumətin xəzinədarlıq və fiskal agenti rolunda çıxış etməsi; 
• Ödəniş sistemlərinin təhlükəsizliyini təmin edilməsi.  
Bankın  darə  Heyəti  Sədr,  iki  sədr  müavinləri  və  9  üzvdən  ibarətdir.  Bundan  əlavə  darə 
Heyətinə hökumətin Baş təmsilçisi də daxildir.  Həmçinin Bankda 1997-ci ildə yaradılmış Monetar 

---