P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
214
OLDU U K M GÖRÜN N,
GÖRÜNDÜYÜ K M OLAN
XS
G ncl rimiz üçün örn k olan r fli, z hm tl dolu m nal h -
yat yolu keçmi , sözü bütöv, özü m rd, müsb t m n vi- xlaqi key-
fiyy tl rin l yaq tli da y c s , d y rli milli s rv timizin (dilimizin)
ay q ke ikçisi Buludxan ziz o lu X lilov haqq nda dü ündükl -
rimi söyl m k ist yir m. M n onu ali t hsil ald ill rd n tan -
y ram. Bilikli, istedadl v çal qan t l b idi. El o zamandan
bizim aram zda s mimi, isti münasib tin t m li qoyuldu.
O sanki elmi yarad c l q üçün dünyaya göz açm d r.
Buludxan mü llim böyüyün, kiçiyin yerini bil n, sözü bütöv,
özü m rd,
geni dünyagörü lü, v t np rv r, xeyirxah, humanist,
sa lam ruhlu xsiyy t 28 kitab n, 350-d n çox elmi – publisistik
m qal nin mü llifi kimi tan nan z ngin bilikli, yüks k istedadl fi-
loloq alimdir. Televiziya verili l rind müxt lif aktual mövzularda
etdiyi maraql , m zmunlu ç x lar il tama aç lar n böyük r b tini
qazana bilmi dir.
Filologiya üzr elml r doktoru, professor Buludxan X lilovu ta-
n yanlar onun mehriban, s mimi, geni ür kli, s xav tli v sad bir
insan oldu unu deyirl r.
H qiq t n d bel dir. Buludxan mü llim yan na g l nl ri gül r-
üzl v hörm tl qar lay r, onlara
imkan daxilind köm klik gös-
t rm y çal r. Çünki onun t s vvüründ , dü ünc sind hörm t
güclü, z m tli faktordur. Yax l q, hörm t heç bir zaman itmir, h -
mi insan n özün qay d r. Hörm t ed n hörm t olunar. H yat
t crüb si hörm t edil nl rin, hörm t layiq bilin nl rin böyük xo -
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
215
b xtliy , s ad t çatd qlar n , bunun h yat n obyektiv qanunu
oldu unu sübut etmi dir.
Prof.Buludxan ziz o lu X lilov xo fikirl rl , niyy tl rl ya-
ayan insand r. O, xo niyy ti, xo fikri insan yax i l r , m ll r
yön ld n qüvv say r. El buna gör d Buludxan mü llimi ba -
qalar n n xsiyy tin , l yaq tin hörm tl yana an, xeyirxahl
v rdi çevirm yi bacaran, q bah tl r ,
çirkinlikl r k skin nifr t
ed n insan, ziyal kimi tan y r q.
Dan
, nitqi insan n daxili al minin güzgüsü, aynas adlan-
d ranlar n fikrind böyük h qiq t vard r. Haqq nda söhb t açd -
m z xsin timsal nda biz bunu daha ayd n görürük.
Prof.Buludxan ziz o lu X lilov ünsiyy t prosesind xalq hik-
m tini, müdrikliyini gerç kl dir n, ifad ed n “x nc r yaras sa-
ald , söz yaras sa almad ” deyimin h mi m l etm y çal r.
O, müasir tibb elminin sözün insan n s b hüceyr l rin böyük t -
sir göst r n ciddi q c qlanma m nb yi oldu unu d qiql dirdiyini
yax bildiyi üçün nitqini xo sözl r v ifad l rl b z yir, heç za-
man nitqind insan n q lb n rahatl n pozan, s bl rini g rgin-
l dir n, hval n pisl dir n, yuxusunu qaç ran, ist r-ist m z in-
sanda q z b,
qisas hissi oyadan sözl ri, ifad l ri i l tmir. Nitq
etiketl rind n düzgün yönümd b hr l nm yi bacar r.
Buludxan ziz o lu X lilov onu yax ndan tan yanlar n – müx-
t lif ixtisas, pe sahibl rinin, t l b l rinin, doktorantlar n n, dis-
sertantlar n n, filoloq-dilçil rin, d biyyat ünaslar n yadda lar ndan
heç bir zaman silinm y c k iz qoyan xsl rd ndir. Bel ki, qarda
qoyulan iz ris d , dö m d burax lan ya ayaq izi qurusa da,
yax l q etm yi v rdi çevir n xeyirxah insanlar n h yatda qoy-
duqlar iz heç vaxt qar izi kimi rimir, ya ayaq izi kimi qurumur.
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
216
Prof.Buludxan ziz o lu X lilovun elmi, elmi-pedaqoji f aliy-
y tinin parlaq göst ricil ri say lan monoqrafiyalar , d rslikl ri v
d rs v saitl ri il ba l çoxlu yaz lar n r etdirmi m. “Respubli-
ka”, “Xalq q zeti”, “Elm” v “Kredo” q zetl rind çap olunmu
h min m qal l rd onun s rl rinin geni t hlilini verm y çal -
m am. Bu m qal l r bir monoqrafiya h cmind dir.
M qs dim
onlar g l c kd kitab klind n r etdirm kdir.
Buludxan mü llim Az rbaycan dili, türk dill ri, el c d dig r
dill r dair materiallar üz rind yarad c l q axtar lar aparmaqdan,
i l m kd n yorulmur.
Onun g nclik ehtiras il yaz b yaratma n n, elmi, elmi-
pedaqoji f aliyy tinin bütün sah l rind v t nda l q l yaq ti möv-
qeyind n yüks k ehtirasla çal ma n n, z hm tsev rliyinin, qibt -
edil c k tük nm z yarad c l q gücünün, ba qalar na, daha do rusu,
çoxuna h lli tamamlanmas ç tin, mür kk b görün n i l rin öhd -
sind n layiqinc g l bilm sinin, yorulmazl n n s b bi elm son-
suz m h bb ti, saatlarla oxumaqdan,
yaz b-yaratmaqdan, elmi
yarad c l qdan ilham, dil materiallar üz rind i l m kd n böyük
zövq almas d r. Bütün bunlar ona tük nm z güc verir.
Buludxan X lilov mü yy n yollarla elmi d r c y , elmi ada yi-
y l n n, lakin biliyi, istedad olmayan, mühazir d rsl rind gözü-
nü konspektd n ç km y n “aliml r”d n deyildir. O, sl alim , mü-
llim , ziyal ya yara an keyfiyy tl rin da y c s d r, h mi
dü ün n, dü ündür n alimdir. Buludxan mü llimin biliyi, istedad ,
dünyagörü ü il r sm n ald elmi d r c , elmi ad aras nda tam
uzla ma vard r. O, alimlikl mü llimliyin daxili v hd tini özünd
ks etdirir.
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
217
Filologiya elml ri doktoru, professor Buludxan X lilov orijinal,
dol un n z ri-müdd alarla dilçiliyimizi z nginl dir n yeni tipli
s rl r mü llifidir.
O, “ smay l xl n n dilçilik görü l ri” (2014) v “B xtiyar Va-
habzad nin dilçilik görü l ri” (2014)
monoqrafiyalar nda real,
inand r c v tutarl faktlarla h r iki tan nm yaz ç n n h m d yet-
kin dilçi olduqlar n sübut etmi dir. Buludxan ziz o lu X lilovun
smay l xl n n v B xtiyar Vahabzad nin dill , dilçilikl ba l
orijinal fikir v mülahiz l rinin t hlili veril n bu monoqrafiyalar n
n inki Az rbaycan dilçiliyind , h tta türkoloji dilçilikd dilçilik
elmin yeni bax n ilk nümun l ri olduqlar üçün yeni tipli dilçilik
s rl ri adland r lmal d r.
Buludxan X lilovun çox geni v hat li elmi yarad c l il
yana , yüks k idar etm , t kilatç l q bacar da vard r. O, neç
ill rdir filologiya fakült sin r hb rlik edir. Prof.Buludxan X lilov
ADPU-nun Filologiya fakült si kimi çox ax li, mür kk b xarakter-
li struktur bölm sin düzgün yönümd r hb rlik ed n n qabaqc l
v nümun vi dekand r. Buludxan X lilovun
r hb rlik etdiyi fakül-
t d qaynar bir h yat, canlanma, ruh yüks kliyi hökm sürür. Ali
t hsil sistemini mük mm l bilm si ona t hsilin m zmununda milli
xüsusiyy tl rin n z r al nmas , bu i in elmi-pedaqoji strategiyas -
n n yüks k s viyy d i l nm si, t hsil sisteminin idar edilm sind
yerl m nin müxt lif yönümd apar lmas na diqq ti art rma n z -
ruriliyi bar d d y rli fikirl r söyl m y imkan verir. Buludxan
mü llim fakült d istiqam tverici m rk z funksiyas n yerin yeti-
r n elmi uran n iclaslar nda t hsilin dövrün ruhuna uy un inki af
etdirilm si, demokratikl dirilm si, yenid n qurulmas , ali m kt b
elminin ayr -ayr sah l rd yarad c l qla m qs dyönümlü t tbiqi,
elmi-pedaqoji
kadrlar n dövrün, zaman n t l bl rin uy un yeti di-