P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
246
F.e.d., professor B.X lilovun “Türkün hikm t x zin si: Xoca
hm d Y s vi” adl kitab 2010-cu ild “Elm v t hsil” n riy-
yat nda 214 s hif h cmind 500 tirajla çap olunmu dur.
Kitab n
elmi redaktoru f.e.d. .M mm dli, r yçil ri AMEA-n n müxbir
üzvü f.e.d., professor T.K rimli v f.e.d., professor A.Ayd nd r.
Kitab 3 f sil v 7 ba l qdan ibar tdir. Burada 111 adda d biyyat
siyah s verilmi dir. ADPU-nun dosenti Vaqif srafilov 2010-cü il
22 iyul “S rb st dü ünc ” q zetind yaz r:
“T dqiqatç alim Buludxan X lilov monoqrafiyan n üçüncü
f slini “Xoca hm d Y s vinin t riq t görü l ri” adland rm d r.
Mü llif qeyd edir ki, hm d Y s vi h r eyd n önc ri t adam
olmu dur. Bu söz dind Allah n mr v ya ad qlar n yerin
yetirm k hökmünü ifad edir. hm d Y s vi güclü m dr s t hsili
ald üçün elml ri d rind n öyr nmi dir. lb tt , alim-t dqiqatç
dinimiz d yet rinc b llidir.
Ümumiyy tl o, dini dü ünc l rini yarad c l boyu davam
etdirmi dir. hm d Y s vinin ri t, t riq t adam kimi öz hikm t-
l ri haz rda da bir daha onun qüdr tli t riq t adam oldu unu
t sdiql yir.
H qiq t n, hm d Y s vi dini t riq tl ri göz l bildiyi üçün
bütün dövrl rd sevilmi dir. Mü llif bu s rl ri yazark n dem k
olar ki, dini mövzularla ba l olan s rl ri t f kkür süzg cind n
keçirmi , b zi sur l rd n s rd nümun l r vermi dir.
T dqiqatç -türkoloq alim Buludxan X lilov “Türkün Hikm t
X zin si” s rini yazark n hm d Y s vinin h yat v dövrü bar -
d yazmaqla kifay tl nm mi , ümumtürk dü ünc t rzi, mifologi-
yas , etnoqrafiyas bar d dü ün r k onu tam xarakteriz etmi dir.
Bu kitab türk dünyas n sev n h r bir oxucu üçün stolüstü kitab
olmal d r”.
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
247
X lilov B. Filologiya fakült si – B., ADPU, 2001, 14 s.
Mü llifi v t rtibçisi oldu u bu v sait filologiya fakült sinin 90
illiyin h sr olunmu dur. Burada fakült v kafedralar haqq nda
geni m lumatlar öz ksini tapm d r. Burada maraql c h tl rd n
biri d budur ki, fakült d d rs dey n bütün mü lliml rin, o
cüml d n dekanlar n, kafedra müdirl rinin v professor-mü llim
hey tinin foto kill ri verilir. Yax olard ki, fakült l rini q rm z
diplomla bitir n m zunlar n foto kill ri d lav olunard .
Professor B.X lilovun 2013-cü ild çapdan ç xan kitablar n-
dan biri d “Az rbaycan dili:
milli varl m z, m n vi s rv ti-
mizdir” adlan r. V sait “Bak Çap Evi”nd 288 s hif h cmind
500 nüsx tirajla n r olunmu dur. Kitab 8 ba l qdan ibar tdir.
Kitab n elmi redaktoru f.e.d., professor V. liyev, r yçil ri f.e.d.,
professor C.C f rov, f.e.d., professor .M mm dov, f.e.d., dosent
A.Miriyevdir. Kitab n b dii redaktoru is .Nizamio ludur.
m kdar mü llim f.e.d., professor T rlan Novruzov bu v sait
haqq nda 2014-cü il yanvar ay nda “Kredo” q zetind yaz r:
“Tan nm v görk mli dilçi alim, professor B.X lilovun
“Az rbaycan dili: milli varl m z, m n vi s rv timiz” adl bu d -
y rli kitab s kkiz bölm d n ibar tdir. “Heyd r liyev v Az rbay-
can dili”, “Az rbaycan dili il h r birimiz f xr ed bil rik”, “Hey-
d r liyevin taleyüklü m s l l rin h llind rolu”, “Heyd r liyev
v Az rbaycan dilinin n z ri m s l l ri”, “Dövl t dili milli-m n vi
s rv timizdir”, “Az rbaycan dili milli s rv timizdir”, “Bunlar
tarixi h qiq tdir” bölm l rind Az rbaycan dövl t dilinin,
dey rdim ki, bütün probleml ri tamamil yeni, oxunaql , olduqca
maraql bir üslubda h llini v ksini tapm , m s l l r tarixi
siyasi-ideoloji qiym tl r, elmi-n z ri d y r verilmi dir. Kitab n
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
248
“Ziyal lar yeni Konstitusiya layih sini müzakir edirl r” bölm sin-
d is müzakir nin stenoqrammas n n tarixi fakt kimi verilm si xü-
susi h miyy t malikdir”.
F.e.d., professor B.X lilovun mü llifi oldu u “Dil, d biyyat,
m d niyy t” adl kitab 2013-cü ild “Bak Çap Evi” n riyyat nda
484 s hif h cmind 500 nüsx tirajla n r olunmu dur. rih cmli
bu v sait “Dil m s l l ri”, “ d biyyat m s l l ri” v “M d niyy t
m s l l ri” adl bölm l rd n ibar tdir.
N rin redaktoru m kdar
jurnalist H.H s nov, r yçil ri AMEA müxbir üzvü, t.e.d., professor
V. liyev, AMEA müxbir üzvü, f.e.d., professor T.K rimli, f.e.d.
M.M h mm dlidir.
“B.X lilovun bu kitab dilçil r, d biyyat ünaslar, m d niy-
y t ünaslar üçün d y rli elmi m nb dir. Az rbaycan dilçilik elmi-
nin, d biyyat m z n v m d niyy timizin müxt lif probleml rinin
i qland r ld kitab yaln z müt x ssisl r üçün deyil, h m d geni
oxucu auditoriyas üçün d faydal d r”.
F.e.d., professor B.X lilovun 2013-cü
ild çap olunan ki-
tablar ndan biri d “Müasir Az rbaycan dili: fonetika, yaz , lifba,
qrafika, orfoqrafiya, orfoepiya” adlan r. V sait “Bak Çap Evi”
n riyyat nda 312 s hif h cmind , 1000 nüsx tirajla n r olun-
mu dur. D rslik 15 ba l qdan v 41 paraqrafdan ibar tdir. D rsliyin
sonunda Az rbaycanca, rus v türk dill rind d biyyat siyah s
verilmi dir. D rsliyin elmi redaktoru f.e.d., professor .M mm dov
v f.e.d., professor C.C f rovdur. r yçil r f.e.d., professor M.M m-
m dov v f.e.d., professor S.Sadiqovad r.
D rslikd müasir Az rbaycan d bi dili anlay , müasir Az r-
baycan d bi dili f nni v onun ba qa elml rl laq si, müasir Az r-
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
249
baycan d bi dili f nninin öb l rind öyr nil n m s l l r
rh
olunur.
Fonetika, onun m qs d v v zif l ri, növl ri, h miyy ti,
Az rbaycan dilinin fonetik qurulu u v foneml r sistemi, fonetik
transkripsiya, s s, s sin fiziki (akustik), fizioloji, ictimai lam tl ri,
dan q s sl ri v onlar n t snifi, Az rbaycan dilinin saitl r v
samitl r sistemi, heca, vur u, avazlanma, intonasiya, Az rbaycan
dilind fonetik hadis v qanunlar geni izah olunur.
D rslikd yaz , lifba, qrafika, orfoqrafiya v orfoepiya
öb l rinin öyr ndiyi m s l l r d öz ksini tap r.
F.e.d., professor B.X lilovun 2013-cü ild n r olunan kitab-
lar ndan biri d “Türkologiyaya giri ” adl d rs v saitidir v 2-ci
n rdir. D rslik “Bak Çap Evi” n riyyat nda 383 s hif h cmind
500 nüsx tirajla çap olunmu dur. V sait 19 ba l qdan v 84 yar m-
ba l qdan ibar tdir. Kitab n sonunda Az rbaycan, rus v türk dil-
l rind çoxlu m nb verilmi dir. D rsliyin elmi redaktoru AMEA-
n n müxbir üzvü f.e.d., professor N.C f rovdur. R yçil ri f.e.d.,
professor V. liyev v f.e.d., A.Bayramovdur.
Kitabda “Türk xalqlar haqq nda m lumat” ba l da çox
maraql d r.
D rslikd dill rin morfoloji t snifi, türk dill rinin aqqlüti-
nativ (iltisaqi) dill r kimi dig r dil ail l ri aras ndak yeri, eyni
zamanda türk dill rinin dig r dil ail l ri il qohumlu u bar sind
mövcud olan c r yanlar haqq nda (Ural-Altay, Altay, Skif dill r,
Turan dill r c r yanlar ) m lumat verilir. Ural-Altay n z riy-
y sinin m l g lm si, Ural-Altay dill rinin öyr nilm si, Ural-
Altay n z riyy sinin müasir m rh l d ki mövqeyi, Ural-Altay dil