P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
218
rilm si, t dris-metodik i l rin keyfiyy tc yüks ldilm si
bar d
d y rli ç x lar edir.
Buludxan X lilovun elmi s rl ri, d rslikl ri v t dris metodik
i l ri yuxusuz gec l rin, g rgin yarad c l q axtar lar n n, d rin
biliyin v yüks k istedad n u urlu n tic l ri, ayd n, parlaq görün-
tül ridir. Yarad c l q axtar lar ona b di öhr t qazand rm d r.
Ayd nl q, dol unluq, n mür kk b elmi-n z ri fikirl ri müasir
dilçilik elminin t l bl rin uy un ümumil dirm k Buludxan X -
lilovun elmi yarad c l q üslubunun ba l ca f rql ndirici lam tidir.
O, m kdar elm xadimi, AMEA-n n üzvü olma a layiqdir.
Filologiya
üzr elml r doktoru, prof.Buludxan ziz o lu X li-
lova uzun ömür, ail xo b xtliyi, cansa l v i l rind böyük
u urlar arzulay ram.
Yusifov Yusif,
filologiya üzr f ls f doktoru, dosent
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
219
50 YA IN MÜDR KL Y ...
H r d f öt n günl r n z r salanda q lbim g nclik ill rinin xo
xatir l ri il i qlan r... Bu zaman ya n özü il g tirdiyi a r yük üs-
tümd n dü ür, x yallara qap l b m n d g ncl ir m, u aqla ram...
n çox da na la dön n t l b lik ill rim yad ma dü ür... q ribs yi-
r m o günl rçün... O lçatmaz ill rd ya ayan irin xatir l r, heç
vaxt unudulmayan do ma simalar içind görk mli dilçi alim, filolo-
giya
elml ri doktoru, professor Buludxan X lilovun xüsusi yeri var.
...Sovet dövründ yaz ç v airl rin ks riyy ti özl ri kimi
övladlar n da söz s n tind görm yi arzulay rd lar. Z man mizin
tan nm ziyal lar ndan birinin övlad kimi m n d diqq timi bu
sah y yön ltdim v 1983-cü ild Az rbaycan Dövl t Pedaqoji ns-
titutunun (indiki ADPU-nun) filologiya fakült sin daxil oldum.
Fakült mizd t hsil alan o lanlar n q zlardan sayca çox az ol-
mas ilk günl rin q rib t ssüratlar s ras nda yer ald . Gözümüzün
öyr m diyi bu m nz r tezlikl o lanlar n bir-biri il ünsiyy t
qurmas il n tic l ndi... H min vaxt az sayda o lan n içind
isini diyim t l b l rd n biri d Buludxan X lilov idi. O öz sad liyi,
xo auras il diqq timi c lb etmi di. H m d çox sakit v bir az da
utancaq idi... M ni n çox t ccübl ndir n is B.X lilovun d rin
z kas ,
istedad , elm olan h v si v çal qanl idi. Lakin çox t -
vazökar idi, biliyini göz soxma sevmirdi. Bel savadl t l b nin
biziml bir qrupda oxuma is çoxlar n n i in yaray rd : Bu-
ludxan X lilov mühazir l rd ön partalarda oturar, bütün seminar-
larda d rs cavab ver rdi. Yeri g l nd mü lliml rl elmi mübahi-
s l r girm yi d vard , bu vaxt seminar diskussiyaya çevril r, vaxt
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
220
qu kimi uçub keç rdi... Bel likl , d rs saat bit r, seminara haz r-
la mayan t l b l rin d can qurtarard .
O vaxtlar biz (y ni yax oxuyanlar) gizlinc B.X lilovla ya-
r rd q da. H r bir f nn sah sind onunla r qab t girirdi. Amma
ümumilikd götürdükd heç birimiz
onun s viyy sin yax nla a
bilmirdik. Çünki o bütün f nl ri eyni s viyy d qavraya bilirdi,
h m d buna son d r c az vaxt s rf edirdi. O vaxt u aq q sqanc-
l ndan çoxumuz onun fitri istedad n aç q etiraf etm s k d , ür -
yimizd mü lliml rimizin Buludxan X lilov haqq nda dediyi
“alim” k lm sinin h qiqiliyin inan rd q.
Bu “alim” t l b nin d rin savad il yana , sl insani keyfiy-
y tl ri d vard . Fakült d “C f r Cabbarl ” ad na yüks k t qaüdl
oxuyan yegan t l b olsa da, heç vaxt özünü ba qalar ndan üstün
tutmaz, dostu darda qoymazd ... H rd n t klikd biz öz iradlar n
bildirs d , ba qas n n yan nda
heç vaxt aya a verm zdi, haqs z
olsaq da, t r fimizi saxlayard ... M hz bu müsb t keyfiyy tl rin
gör ham n n r b tini, sevgisini qazana bilmi di.
...Yad mdad r, h l a a kurslarda oxuyanda bir gün t l b
yolda lar m zla g l c k planlar m zdan, arzular m zdan dan rd q.
Ham xo x yala dal b g l c kd gör c yi i i, arzusunu dil
g tirirdi... ax r sözümüz d bu oldu ki, heç bilmirik bu arzular m z
realla acaq, yoxsa yox... Növb Buludxan X lilova çatanda m nal
t rzd institut binas na bax b dedi: “M n
elm yolu il ged c y m,
do ma institutumuzda qal b professor olaca am”.
...Sonradan bizim heç birimiz h min vaxt söyl diyimiz arzula-
r m za çata bilm dik. T kc Buludxan X lilovdan ba qa...
O, h yatda qar s na qoydu u bütün m qs dl rin çatd : 1990-
c ild Az rbaycan Dövl t Pedaqoji nstitutunun (indiki ADPU-
nun) filologiya fakült sini f rql nm diplomu il bitirdikd n sonra
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
221
Müasir Az rbaycan dili kafedras n n, o cüml d n institutun rektor-
lu unun t qdimat sas nda T hsil Nazirliyinin t yinat bölgüsünd
g nc müt x ssis kimi filologiya fakült sinin Müasir Az rbaycan
dili kafedras nda saxlan ld . ki ild n sonra (1992-ci il) namiz dlik,
1999-cu ild doktorluq dissertasiyalar n u urla müdafi etdi. 1994-
cü ilin mart ay ndan müsabiq yolu il Müasir Az rbaycan dili
kafedras nda mü llim, 1996-c ilin may ay ndan dosent, 2001-ci
ilin iyul ay ndan professor v zif sind çal ma a ba lad . 2006-c
ilin may ay nda is filologiya fakült sinin dekan seçildi. 2011-ci
ilin sentyabr ay nda yenid n dekan v zif sin t yin olundu... Bu il-
l r rzind 40-dan çox kitab (d rslik, d rs v saiti, monoqrafiya), 7
t dris
proqram , 500-d n çox elmi s r yazd ... neç -neç magistr,
elml r namiz di yeti dirdi. Milli t hsil sisteminin, Az rbaycan dili,
d biyyat v türkologiya elml rinin t dqiqi-t bli i sah sind ki
xidm tl rin gör yüks k mükafatlarla t ltif edildi, müxt lif nomi-
nasiyalar n qalibi oldu, çoxlu sayda f xri f rman, mükafat v dip-
lomlara layiq görüldü... Bu q d r says z-hesabs z u urlara is
yaln z fitri istedad v a r z hm t hesab na nail olmaq olar!..
Z hm td n
söz dü mü k n, qeyd edim ki, h yat mda çox az
sayda sl z hm tke insan olub. Birincisi, atam, yaz ç Zaman Qa-
rayevdir. kincisi, m nim h yat mü llimim, sl xalq pedaqoqu s-
may F r cova (2005-ci ild smay F r cova haqq nda “A gün-
l r sora nda” s n dli roman m d rc olunub), üçüncüsü is
professor Buludxan X lilovdur... T l b yolda m n z hm tke liyi
il ba l bir m nz r is indiy q d r gözümün qaba ndan getmir:
sti yay günl ri yenic ba lam d . Yaz semestr imtahanlar n
verib, u aqlarla D rn güld ki yataqxanalar n aras nda g zi irdik.
Bu, yolda lar mla son görü üm idi, bir
neç günd n sonra kimi öz
rayonuna, kimi d istirah t ged c kdi... Oxumaqdan, imtahanlar-