Microsoft Word bibloqrafiya-20. 09. 2017. doc

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
230
 
PROFESSOR BULUDXAN X L LOVUN  
K TABLARININ N
R  
 
1966-c  ilin yay  idi. Bu f sild   Q rbi Az rbaycan n Amasiya 
rayonunun Ell rk nd k ndind  ya ayan k ndin ziyal s   ziz ki i 
üçün d   u urlu olmu du. Ail d  sayca 5-ci u aq, özü d   o lan 
u a  dünyaya göz açm d .  ziz ki inin m sl h ti il  u a n ad n  
Buludxan qoyulmu du. Ata o lunu uca zirv l rd  buludlar q d r 
uca görm k arzusunda idi. Buludxan da bütün u aqlar kimi “Qar  
at” sürmü , gül-çiç kli ç m nlikl rd  g z r k öz ömrünün c hlim-
l rini açm d r. O, k nd orta m kt bini bitirdikd n sonra 1990-c  
ild  V. .Lenin ad na Az rbaycan Dövl t Pedaqoji  nstitutunun 
(indiki ADPU-nun) Filologiya fakült sini f rql nm  diplomu il  
bitirmi dir. T l b lik ill rind  «C.Cabbarl » ad na olan yüks k 
t qaüdl  oxumu dur. Biliyini, bacar n , h m d  elm  olan böyük 
mara n   n z r  alaraq Müasir Az rbaycan dili kafedras n n, o 
cüml d n Az rbaycan Dövl t Pedaqoji  nstitutunun rektorlu unun 
t qdimat   sas nda T hsil Nazirliyinin t yinat bölgüsünd   g nc 
müt x ssis kimi Filologiya fakült sinin Müasir Az rbaycan dili 
kafedras nda laborant kimi saxlan lm d r.  
1992-ci ild  namiz dlik, 1999-cu ild  doktorluq dissertasiyas  
müdafi  etmi dir. 1994-cü ilin mart ay ndan müsabiq  yolu il  
Müasir Az rbaycan dili kafedras nda mü llim, 1996-c  ilin may 
ay ndan dosent, 2001-ci ilin iyul ay ndan professor v zif sind  ça-
l r. 2006-c  il may ay n n 12-d  Filologiya fakült sinin dekan  se-
çilmi dir. 2011-ci ilin sentyabr ay n n 30-da yenid n dekan v zif -
sin  t yin olunmu dur. Filologiya elml ri doktoru, professordur.  
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
231
B. .X lilov 2001-ci ild n 2011-ci il  q d r Az rbaycan Dövl t 
Pedaqoji Universitetind  yeni yaranm  «D d  Qorqud» elmi-
t dqiqat laboratoriyas na r hb rlik etmi dir. 
Professor B.X lilov 500-d n çox elmi, elmi-publisistik  s rin 
v  40-dan çox kitab n mü llifidir. 
B.X lilovun ilk m qal si 1983-cü ild  “G nc mü llim” 
q zetind  çap olunmu dur. 
Professor B.X lilovun ilk kitab  1995-ci ild  çap olunub. 
 
F.e.d., professor B.X lilovun 1995-ci ild  n r olunan kitab  
“Az rbaycan dilind   t khecal  feill rin  sas nda duran ilkin kök-
l rin fonosemantik inki af ” adlan r. Kitab giri , 3 f sil, 3 ba l q v  
n tic d n ibar tdir. Kitab Az rbaycan Dövl t Kitab Palatas nda 76 
s hif   h cmind  3000 tirajla n r olunmu dur. Kitab n elmi 
redaktoru f.e.d., professor H.Mirz yev, r yçil ri f.e.d., professor 
V. liyev v  f.e.d.  .M mm dovdur. 
s r samit+sait+samit+samit, samit+sait v  sait+samit+ 
samit heca tipind  olan feill rin t
kkülün   h sr olunmu dur. O 
cüml d n bu heca tipind  olan t khecal  feill rin  sas nda duran 
ilkin kökl rin m na tutumu, fonosemantik inki af  v  tör m  sözl -
d ki izl ri geni  izah n  tapm d r. Yeri g ldikc , müxt lif dil ail -
l ri il  müqayis l r apar lm d r. Mü llif kitabda qald r lan bir s ra 
m s l l r  qar  öz prinsipial mövqeyind  dayanm d r. Fikir v  
mülahiz l rini sübut etm k üçün  s rd  adlar  ç kil n t dqiqatlara, 
d biyyatlara v  m nb l r   saslanm d r. 
 
B.X lilovun 1996-c  ild  “Az rbaycan dilind  ikihecal  feill -
rin fonosemantik inki af ” kitab  çap olunmu dur. Kitab n elmi 
redaktoru f.e.d., professor H.Mirz yevdir. V saitin r yçil ri f.e.d., 

---

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
232
professor C.C f rov, f.e.d. H.Quliyev v  t.ü.e.d.Q.Qeybullayevdir. 
Az rbaycan Respublikas   T hsil Nazirliyi t r find n d rs v saiti 
kimi t sdiq edilmi dir. V sait giri , 2 f sil, n tic  v  istifad  edil-
mi   d biyyat siyah s ndan ibar tdir. Bu d rslik N.Tusi ad na 
ADPU-nun m tb sind  100 nüsx  tirajla çap olunmu   v  96 
s hif d n ibar tdir. 
s r ikihecal  feill rin t
kkülünd n b hs edir. Kitabda ikihe-
cal  feill rin formala d  ilkin kökl r b rpa edilmi , onlar n m na 
tutumu v  tör m  sözl rd ki izl ri mü yy nl mi dir.  lkin kökl rin 
bir çoxu müxt lif dil ail l ri il  müqayis y  c lb olunmu dur. 
lkin kökd n yaranm  gövd l r v  onlardan tör mi  sözl r 
müxt s r  kild  öz izah n  tapm d r. Kökün gövd y  çevrilm si pro-
sesind ki ünsürl rin –  kilçil rin rolu da diqq td n qaçmam d r. 
 
F.e.d., professor B.X lilovun 1998-ci ild  çap olunan “Feil-
l rin ilkin kökl ri” adlan r. Kitab 4 f sild n ibar tdir. V sait ADPU 
m tb sind  220 s hif   h cmind  500 nüsx  tirajla çap olunmu -
dur. Kitab n elmi redaktoru f.e.d., professor H.Mirz yev, r yçil r 
f.e.d., professor A. l kb rov, f.e.d., professor A.Babayev v  f.e.d., 
R.Rüst movdur.  
Bu  s r haqq nda Feyzi F r cullayev 15 dekabr 1998-ci il 
“Xalq q zeti”nd  yazm d r:  
“H r bir dilin lü t t rkibi, fonetik v  qrammatik qurulu u 
q dimd n ba layaraq bu gün   q d r uzun tarixi yol keçmi dir. 
Bununla  laq dar inki af n müxt lif m rh l l rind   t kmill mi , 
cilalanm  v  bölünm z kristal strukturlar   m l  g tirmi dir. 
Buludxan X lilovun Az rbaycan Respublikas  “T hsil” elmi-
istehsalat m rk zi t r find n burax lm  “Feill rin ilkin kökl ri” 
kitab   m hz Az rbaycan dilind ki sait+samit+sait+samit heca 
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
233
feill rin t
kkülün   h sr olunmu dur. Bu heca tipind  olan 
feill rin t
kkül tapd  ilkin kökl r b rpa olunmu  v  onlar n bir 
çoxu müxt lif dill rl  müqayis  edil r k tutu durulmu dur. 
Mü llifin ara d rmalar   t sdiq edir ki, feill rin  ks riyy ti 
türk dill rin   m xsus ana kitab l rd n biri olan Orxon-Yenisey 
yaz l  abid l rind  t
kkül etmi   kild   ks olunmu dur”. 
 
Prof.B.X lilovun 1999-cu ild  çap olunan kitablar ndan biri 
d  “Birinci Beyn lxalq Türkoloji Qurultay” kitab d r. V sait “Nur-
lan” n riyyat nda 500 nüsx  tirajla çap olunmu  v  185 s hif d n 
ibar tdir. V saitin elmi redaktoru f.e.d., professor H.Mirz yevdir. 
F.ü.f.d.  amil V liyev bu kitab haqq nda “Xalq q zeti”nin 
1999-cu il 21 sentyabr say nda yaz r:  
“Qurultay n i in  dair geni  ara d rma aparan B.X lilov 
t dbirin aç l , r yas t hey tinin v  f xri r yas t hey tinin, mandat 
v  redaksiya komissiyalar n n seçilm si, proqram v  günd lik 
m s l nin, reqlamentinin t sdiqi, qurultaya gönd ril n t brik 
m ktublar   v  s. il  ba l  diqq t layiq mülahiz l r söyl yir, q bul 
olunan çoxsayl   q tnam l rin müzakir   v   q buluna dair elmi-
n z ri fikirl rini dövrün ictimai-m d ni t r qqi kontekstind  t qdim 
edir. Müasir türkologiyan n nailiyy tl rin  arxalanan B.X lilov irs-
varislik  laq l rinin mühafiz sin   v  daha da möhk ml ndirilm -
sin  xüsusi  h miyy t verir, bel likl   d  konkret dilçilik m s l -
l rini ümumxalq probleml ri s viyy sind  
rh  nail olur. Bu 
m nada qurultayda i tirak ed n ayr -ayr  elm xadiml rinin h yat , 
elmi axtar lar , ömrü 1937-ci il repressiya burul anlar nda sona 
yet n türkoloqlar n  xsiyy ti, arzular  il  ba l   t dqiqatç  dü ün-
c l ri maraq do urur.  übh siz ki, kitab öz ömrünü türkologiyaya 

---