Microsoft Word Borchali-Folklor-ornekleri-dastanlar

 
 
331
Ленинин тяряфдарлары чохалды вя онлар гялябя чалдылар. Ленинин 
силащдашлары  Сталин,  Молотов,  Ворошилов,  Киров  вя  башгалары 
щакимиййяти яля кечирдиляр. Онлар варлыларла барышан дейилляр. 
1929-жу  илин  яввялляриндя  Гарайазы  милис  ряиси  Хозейини 
йанына  чаьыртдырды.  Хозейин  ата  миниб  Гарайазыйа  йахынлаш-
мышды  ки,  эюрдц,  бир  няфяр  пийада  Косалыйа  эедир.  Атдан 
дцшдц,  аты  она  вериb,  деди:  «Бу  аты  Иманы  евиндян  кими 
эюрсян, она вер. Де ки, Хозейин верди». Хозейин билирди ки, бу 
чаьырышдан  эери  гайытмайажаг.  Хозейин  эялди  милис идарясиня, 
ичяри  дахил  олду.  Эюрдц  ки,  ряисин  отаьында  гырмызы  юртцклц 
масанын  архасында  чекист  либаслы  йцксяк  рцтбяли  адамлар 
отурублар. Хозейин салам верди, юзцнцн ким олдуьуну деди. 
Онлар  Хозейини  сорьу-суала  тутмаьа  башладылар.  Хозейин 
бунларын  суалларына  чох  дцрцст  жаваблар  верирди.  Ахырда  бир 
няфяр  Хозейиня  цз  тутду:  «Сян  чох  савадлы,  тямкинли  адам 
олдуьун  цчцн  сянə  эцллялянмяк  вермирик,  10  ил  мцддятиня 
сцрэцн едирик». Бу жяза Хозейиня нежя бир хятир кими верилди. 
Xozeyin  əzab-əziyyətlə  Sibirə  sürgünə  getməkdə  olsun, 
indi sizə xəbər verim Xozeyinin əmisi oğlu İsaxandan. 
Xozeyinin  sürgün  olunmasını  eşidən  İsaxan  qarşısına  məq-
səd  qoydu  ki,  bizə  yalnız  qaçaqlıq  kömək  edəjək.  Atalar  demiş-
kən:  «Dustaqlıqdan  qaçaqlıq  yaxşıdır.  Qaçaqlıqdan  ölüm  yaxşı-
dır». İsaxan silahını,  yarağını-yasağını götürüb, özünü atdı Qara-
yazı meşəsinə. Bunu eşidən qardaşı Astan, Sarıvəlli evindən Ya-
sın,  Qasdannı  İsa,  Haqqalannın  Alı  və  qardaşı  Abdulla,  İmanıo-
ğullarından İmanı,  Əhməd,  Başıoğullarından Məhəmməd,  Allah-
verdioğlu Sədi, Hajıalıoğlu Molla Mustafa, Qaraseyiddidən Nuru, 
Aljannın  Mustafa,  Borçalıdan  Sadıx  Sadıxlı  İsaxana  qoşuldular. 
Onlar bir neçə dəfə  milisə  basqın edib,  dustaqları  azadlığa bura-
xıb,  çoxlu  silah,  patron  və  milisin  atlarını  ələ  keçirdilər.  Az  bir 
vaxtda  İsaxanın  adı  hər tərəfə  yayıldı.  Hər tərəfdən  İsaxanın  ba-
şına  qaçaqlar  yığılmaqda  idi.  Onlardan:  Faxralı  Rüstəm,  Qara-
çöplü Mahmud, Daşlıqlardan Həmid, Əbdüləli, Rüstəm, Qazağın 

---

 
 
332
Dilbozlu elindən Abdulla, xalq şairi Cəfər bəy, Samuxlu Hajı İl-
yas,  qardaşı  Çopur  Məhəmməd,  Qasımoğulları,  Axund  Ramaza-
noğullarından  Rüstəm,  Təhməz,  Çaparlı  İsak,  Hətəmli  İsgəndər, 
İnəkboğazlı  Məlik,  Buğanamazlıdan  Səməd,  Sultanoğullarından 
Məcid,  Qıllı  Musa,  Poladoğullarından  Musa,  İbrahim,  Mansır, 
Gədəbəydən  Mustafa,  İlməzlidən  Hacıoğlu  Cahangir,  Zaqata-
ladan  Abdul,  Məcid,  İslam,  İlyas,  Adışirin,  Şirimoğullarından 
Yunus, Göyçəlidən Qurban, Daşkənddən Sarı Qafar, Qarasuludan 
Qara  Abdulbəkir,  Bala  Məhəmməd,  Hinnioğlu  Asdan,  Qupes-
oğullarından  Asdan,  Hajıqaraoğullarından  Adil,  Güləmalılardan 
Məhəmməd, Cahangir, Alı, İsmayıl, Şəkidən Bəhram, Qadir, Adı-
şirin,  Qəssab  Hüseyn,  Kiçik  Dəhnədən  Söyün,  İsrafil,  Ulaşlıdan 
Qiyas,  Köpərlidən  Əbdülrəhim,  Qasım,  Hajı,  Qasımoğullarından 
Məhəmməd,  Firdinnidən  Əhməd,  Məhəmməd,  Ceyranoğlu  Ka-
zım  kimi  igidlər  silah  əldə,  xəncər  beldə,  sallama  kəmər,  papaq 
başda,  at  yedəkdə  qaçaqlıq  edirdilər.  Bu  qaçaqlar  Qırmızı  Or-
dunun  başına  müsibətlər  açdıqca  Tiflisdən  əmr  edən  Beriyanı, 
Georqadzeni  lərzəyə  salırdı.  Kolxoz  quruculuğuna  dair  qarşıya 
qoyulan  bütün  planlar,  yeridilən  siyasətlər  pozulurdu.  Hökumət 
kolxoz  qura  bilmirdi.  QPU  (Dövlət  Siyasi  Idarəsi)  Aşotyan  adlı 
bir  erməni  çekisti  Dəmirçihasanlıya  kolxozun  qurulması  üçün 
təhkimçi göndərmişdi. Camaat yağışlı bir gündə Aşotyanı belnən, 
yabaynan palçığa batırıb öldürmək istəyirdi. Ləzgi evinin Binnət-
lə Əhməd onu camaatın əlindən alıb tövlədə gizlədir,  sonra gejə 
vaxtı  qaçırdırlar.  Uzun  müddət  Dəmirçihasanlıda  kolxoz  qura 
bilmədilər. 
1929-жу  илin  декабрынdan  baшlayaraq,  tяxminяn,  3  ай 
vaxt  ярзиндя  Гарайазы  яразисиндя  бир  няфяр  дя  олсун  Гырмызы 
Орду  ясэяри,  милис  ишчиси  вя  йа  щюкумят  адамы  эюрцнмяди. 
Гарайазыда гачаглар сяrbяst
, асудя эязиширдиляр. 
1930-жу  ил  мартын  11-дя  гяфлятян  Гарайазынын  14-жц  гол 
дямирйол дайанажаьында щярби зирещли гатар дайанды. Вагон-
лардан  Гырмызы  Орду  ясэярляри  тюкцлдцляр.  Ясэярляр  юзляри  иля 

---

 
 
333
бярабяр эятирдикляри танкаохшар, эюдяк лцляли сяккиз ядяд топу 
атлара  гошдулар.  Бир  нечя  ат  арабасынын  ичиндя  тякярли  пулем-
йот вя аьзы баьлы силащ йешикляри дя вар иди. Арабалар батаглыьы 
йарыб  кечя  билдиляр.  Aтлар  tоплары  чякя  билмяди,  батаглыгда 
дартына-дартына  галды.  Гырмызы  Орду  щиссяляри  щей  Гарайазы 
мешяси  тяряфя  щярякят  едирдиляр.  Кяндлиляр  ешидян  кими  тюкц-
лцшцб  Гырмызы  Ордуну  даша  тутдулар.  Бурада  гаршыдурма 
ямяля  эялди.  Щяр  ики  тяряфдян  йаралананлар  олду.  Жамаат  еля 
ону  дейирмиш  ки,  бизим  гачаглары  гырмаьа  эедирляр.  Шуьуллар 
юзлярини ясэярлярин арасына салдылар ки, онлары таныйан олмасын. 
Бу  вахт  жамаат  кяшфиййатчы  Исмайылa  ясэярлярин  эялдийини  хя-
бяр  верди.  Исмайыл  кяся  йолла  юзцнц  Гарайазы  мешясиндя 
Палыдлыьа  чатдырды,  ясэярлярин  эялдийини  Исахана  хябяр  верди: 
«Нийя дурурсан, цстцня oрду эялир?». Исахан жавабында дейир: 
«Исмайыл, Гырмызы Орду Шура щюкuмятиня архаланырса, биз дя 
Гарайазы  мешясиндя  бу  гожа  палыдлара  архаланырыг.  Дi 
дурмайын,  мяним  иэидлярим.  Бир  палыд  юз  архасында  нечянизи 
сахлайажаг? Сиз коллар архасында йерляринизи сащманлайын». 
Sonra qocaman, ulu palıdlara baxıb görək İsaxan nə deyir: 
Ellər qara geyib, çöllər yas tutub, 
Бизя дайаг олун, гожа палыдлар. 
Сизин башыныза бялалар эялиб, 
Дюзцбсцз язаба нежя, палыдлар? 
 
Заман чох бяд эялиб, дяйишир йеня, 
Топ атылса, синя эярин дцшмяня, 
Биз пянащ эятириб, сыьындыг сяня, 
Сян бизя щяйан ол эежя, палыдлар! 
 
Исахан, гялбини бу дящшят сыхар, 
Щцркцб маралларын мешядян чыхар, 
Инилти, эuрулту даьлары йыхар, 
Эялин биз алмайаг вежя, палыдлар! 

---