Microsoft Word buldurma M. Zeki Aydýn doc
Yüklə 195,09 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BULDURMA YÖNTEMİNİN UYGULANIŞI İLE İLGİLİ BAZI HUSUSLAR (İYİ KULLANIM İÇİN REHBER İLKELER)
3- Konunun analizi yapılmalıdır. Buldurma yöntemiyle işlenilmesi düşünülen dersin konusu analiz edilerek yapılandırılmalıdır. Konunun analizinden sonra ders saatine göre sınırlandırılmalıdır. Daha sonra konular basitten karmaşığa, kolaydan zora, somuttan soyuta, yakından uzağa şeklinde sıralanmalıdır. Bu konuda önemli bir nokta da muhtevanın öğrencilerin seviyelerine göre yapılaştırılmasıdır. Konular, öğrencilerin zihinsel gelişim seviyelerine göre ayarlanmalı ve öğretimde onun çevresi de dikkate alınmalıdır. Bu yöntemde bilgiler mantıklı bir sıra içinde verilir Bu sebeple açıklanacak konunun, bir bütünlük içinde, kendisini oluşturan öğelerin birbirleriyle olan ilişkilerinin görülecek şekilde sıralanması ve işlenmesi gerekir.
4- Bu yöntemde derse başlarken öğrencinin hazırbulunuşluk seviyesi veya giriş davranışları belirlenmelidir. "Öğrenci kendisine aktarılacak konuda neler biliyor" sorusuna cevap aramak öğretime öğrencinin bildiği noktadan başlayabilmek için gereklidir. Ertürk'ün ifadesi ile "bireyin hazırbulunuşluk seviye eğitim pazarına beraberinde getirdiği ve zaten sahip bulunduğu özelliklerden anlaşılabilir." 44 Hazırbulunuşluk, öğrencinin bir derse, kursa hareketle tahminde bulunabilir. Öğrencilerin seviyeleri özellikleri bazen o grubu tanıyan diğer girmeden önce dağarcığında getirdikleridir. Öğretim hizmetini bir sistem olarak analiz edenler ise bunu "giriş davranışları" şeklinde söylemektedirler. 45
Öğretmen sürekli derslerine girdiği sınıfın öğrencilerinin seviyesini bilebilir. Ancak bilmediği bir sınıfta bu yöntemi uygulayacaksa öğrencilerin yaş, cinsiyet, sınıf, bölüm vb. özelliklerinden öğretmenlerden sorarak da öğrenilebilir. 5- İstenen bilgiyi sağlayıcı uyarıcılar, kaynak, araç ve gereçler belirlenmelidir. Öğretmen dersin başında veya ortasında konu ile ilgili film, slayt, resim, tablo vb. ders yardımcılarını kullanabilir. Bunun yanında tahtayı da etkin bir şekilde kullanmalıdır.
6- Konunun işleniş basamakları belirlenmelidir. Öğretmen, önce, konuyu öğrenciye buldurtmak için nereden başlayacağını tespit etmelidir. Daha sonra konu nasıl ilerleyecekse o basamaklar da belirlenmelidir. Buldurma yönteminde bilgiler öğrencilere adım adım buldurulduğu için bu önemlidir. Öğretmen dersi plânlarken konuyu iyice analiz ettikten sonra, bunu nasıl sunacağını bilmelidir. Burada tümevarım, tümdengelim, çözümleme (analiz), bireşim (sentez), andırma (analoji) yollarından hangisi kullanılacaksa ona göre konu bölünmelidir. Buldurma yönteminde, bilimsel yöntemin düşünme biçimleri kullanılır. Konular bu düşünme süreçlerine göre sıralanmalı ve hangi yol tercih edilmişse basamak basamak oraya ulaşılmalıdır. Örneğin, konu tümevarım yoluyla buldurulacaksa, tekil olanlar, özel olanlar öğrenciye buldurulmalı, bunlar arasındaki bağlardan genellemelere ve ilkelere ulaşılmalıdır Şayet tümdengelim yoluyla konuyu buldurulacaksa, o zaman öğretmen, öğrencilere bir genellemeyi, bir ilkeyi söyleyerek bunun örneklerini buldurabilir.
(İYİ KULLANIM İÇİN REHBER İLKELER)
Buldurma yönteminin istenilen sonuçları verebilmesi için, bu yöntemi kullanırken dikkat edilmesi gereken hususların bilinmesinde fayda vardır. Yöntemin uygulanışında dikkat edilmesi gerekli rehber ilkeler şunlardır:
1- Öğrenciler, buldurma yöntemiyle ders yapmaya istekli ve hazır olmalıdır.Bu yöntemle derse başlamadan önce, öğrencide olumlu yönde bir hazırlığın olması gerekir. Öğrenci yeni bilgiler keşfetmeye istekli ve kararlı olmalı ve mutlaka derse katılmalıdır. Öğrencinin dikkati derse çekilemezse başarı elde etmek çok zordur. Çünkü dikkat, öğrencinin enerjisini belli bir yönde harekete geçirir. Öğretmen için önemli olan, bu enerjiyi nasıl harekete geçireceğidir. Öğrencinin derse ilgisi; konuya girmeden önce ortaya ilginç bir sorun
44 Ertürk, Eğitimde s.91. 45 Fidan, Okulda s. 107; Sönmez, Program s. 26.
atılması, bir örnek olay, bir fıkra veya kısa bir hikaye anlatılması, görsel ve işitsel ders araçlarından yararlanılması, sınıfa bir tablo veya resim getirilmesi yoluyla sağlanabilir. 46
2- Sorular iyi hazırlanmalı, mantıklı bir sıra içinde sorulmalıdır. Buldurma yöntemi, sadece soru cevap tekniğini kullanmak demek değildir. Arka arkasına soru sıralanmakla öğrencilere yeni bilgiler kazandırmak çok zordur. Sorular mantıklı bir sıra içinde olmalıdır. Çünkü öğrenci bilgilere basamak basamak ulaşacaktır. 47
3- Bir sorudan diğerine geçişler doğal olmalıdır. Bir konu anlaşılmadan diğerine geçilmemeli, daldan dala atlanılmamalıdır. Dersi işleme hızı iyi ayarlanmalı, dersin ana noktalarına gereken önem verilmelidir. Konu dışına çıkılmamalıdır. Ancak konu dışına çıkmamak için bir sorudan diğerine geçişte esneklik ve doğallık terk edilmemelidir. 4-Öğrencilerin derse karşı ilgisi ve işbirliği yapmaları sağlanmalıdır. Bu yöntemde öğrencinin bizzat derse katılımı şarttır. Herhangi bir sebeple sınıf, söz konusu yöntemle ders yapmaya hazır değilse, ortaya atılan sorulara öğrencilerden doyurucu cevaplar alınamıyorsa öğretmen ya yöntem değiştirilmeli ya da öğrencilerin derse katılmalarını sağlamalıdır. Çünkü iyi bir iletişim ortamı sağlanmadan söz konusu yöntemi uygulamak mümkün değildir. 5- Sınıftaki tüm öğrencilerin derse katılımı sağlanmalıdır. Öğretmen, sınıfa yönelttiği soruların yalnız belirli öğrenciler tarafından cevaplandırılmasına izin vermemelidir. Konuşmalara ve tartışmalara tüm öğrencilerin katılmalarını sağlamak için gerekli dikkat gösterilmelidir. Derse katılan öğrenci sayısı ne kadar çok olursa sınıfta birlik ve beraberlik duygusu sağlanmış ve tüm öğrenciler ilgili konuyu öğrenmiş olurlar. 6- Derste
başlıca görev ve sorumluluğu öğrencilerin üstlenmesi sağlanmalıdır. Buldurma yönteminde dersin tüm akışını öğretmen yönlendirecektir. Ancak yeni bilgileri bulacak olan öğrencilerdir. Bu sebeple, öğretmenin sorduğu sorular, öğrencilerin her birini düşünmeye yöneltici nitelikte olmalıdır. Öğrencilerden uzun ve ayrıntılı cevaplar alınmasına çalışılmalı, derse katılma ve yeni bilgilere ulaşma sorumluluğunun kendilerine düştüğü iyice hissettirilmelidir. 7- Öğrencilerin kendi düşüncelerini rahatça ortaya koyabilmelerine imkan sağlanmalıdır. Sınıfın kurallarına uymak şartıyla öğrenciler kişisel görüş ve düşüncelerini cesaretle ortaya koyup savunabilmelidir. Çünkü buldurma yönteminin amaçlarından birisi de budur.
bilgilerin buldurulmasına çalışılırken farkında olmadan ana konudan ayrılmak mümkündür. Öğretmen bu hususta dikkatli olmalı, böyle bir durumda yumuşak bir şekilde yeni sorularla konuya dönülmelidir.
9- Ders işlenirken ara sıra konunun anlaşılıp anlaşılmadığı kontrol edilmelidir. Bu amaçla zaman zaman gelinen nokta öğrencilere özetlettirilmeli ve önemli noktalara öğrencilerin dikkatleri çekilmelidir.
10- Buldurma yöntemiyle işlenecek bir ders iyi plânlanmış olmalıdır. Bu yöntemin uygulanmasında bir basamaktan diğerine geçişler bir plân dahilinde olmalıdır. Konunun ilerlemesi ve öğrencilerin ilgisinin devamı için bu şarttır. Bilgilerin dağınık ve birbirleriyle ilişki kurulamayacak şekilde verilmesi yeni bilgilere ulaşmayı zorlaştıracağı gibi ilgiyi de dağıtabilir. 11- Öğrencilerin birbiriyle konuşmalarına, tartışmalarına izin verilmelidir. Konunun ilerlemesiyle bazen öğrenciler birbirleriyle konuşma ve tartışma noktasına gelebilirler. Böyle durumlarda konu dışına çıkılmadan ve istenilen yönde ilerleme oluyorsa öğrenciler kendi aralarında konuşabilirler.
12- Ders baştan sona soru cevap tekniği ile sürdürülmemelidir. Bu, sıkıcı olabilir. Öğretmen buldurmak istediği konuyla ilgili bir örnek olay anlatarak, film izleterek, bir resim 46 J. Berbaum, L’Action Pedagogique Dans L’Enseignement Du Second Degre (Paris, 1971) s.112. 47 F. Best, Vocabulaire de l’Education (Ed. Gaston Miqlaret), s.288. Yüklə 195,09 Kb. Dostları ilə paylaş:
|