www.uemu.birolmali.com
Urmu Kitabxanasi
124
Sonrakı märhälädä, xüsusi fändlärlä (xüsusi eyhamla, ortaya söz atmaq, diskussiya obyektinä çevirmäk, bu
äräfälärdä bu säpkili filmlärä, şäkillärä, söhbätlärä vä s. geniş yer vä ya xüsusi diqqät ayırmaq, onun
yaxınlarının nä vaxtsa bu mövzuda söylädiyi fikirläri aktuallaşdırmaq vä s. yolları ilä) meydana sizä särf edän
alternativ ideya (plan, mäqsäd vä s.) atılır vä ya onun özünün tädricän bu variantın üstünä gälib çıxmasına,
bunun üzärindä düşünüb-daşınmasına nail olunur.
Deyilän alternativ ideya rolunda çıxış edä bilär:
a) Bu mäsälä ilä ümumiyyätcä, heç bir älaqäsi olmayan här hansısa bir digär yola getmäk; yaxud
b) Ävvälki mäqsäddän (ideyadan, amaldan vä s.) imtina etmäk;
c) Onun realizä vasitälärindän (texnikadan, mövcud plandan, hansısa kadrdan, o cümlädän, liderdän) imtina etmäk vä ya
–
d) Realizädä iştirakdan imtina etmäk;
e) Bu ideyanı däyişmäk;
f) Onun (bu yolun, mäqsädin, ideyanın, amalın vä s.), onun realizä vasitälärinin vä ya ümumiyyätcä, kiminsä, näyinsä
äleyhinä fäaliyyät göstärmäk vä s.
Bir sözlä, buraya aiddir: här vasitä ilä bu varianta passiv vä ya aktiv şäkildä müqavimät göstärmäk metodları.
Mäsälän, MÜHAR BÄ ZAMANI mülki ähali üçün – müharibäni dayandırmaq täläbi ilä kütlävi çıxışlara (nümayiş,
mitinq, piket vä s.-lärä) başlamaq; müharibäyä işlämäkdän imtina etmäk; orduya säfärbärlikdän yayınmaq; fäal
müqavimät häräkatları täşkil etmäk; kütlävi itaätsizlik, äks täräfin härbi qüvvälärinä qarşı loyal münasibät bäslämäk
vä s.; Ordu üçün – ämrläri yerinä yetirmäkdän imtina etmäk; härbi texnikanı sıradan çıxarmaq; döyüş yerini özbaşına
tärk edib getmäk; komandirläri bir başqaları ilä äväzlämäk; özünü simulyantlığa (yalandan xästäliyä) vurmaq,
dezertirlik vä b. bu cür variantlardandır.
V.3.2.1.4) Bundan sonra onun näzärindä hämin yeni variantın vä onun realizäsindä iştirakın cälbedici
(yäni räqibin, onun ähalisinin, äsgärlärinin, müdafiäçilärinin vä b. zövq, baxış vä maraqları [sosial norma vä
däyärläri] ilä uyğun gälän real vä qurama) mäqamlarını, parıltılı täräflärini qabardan, äks-täräflärini, yäni
zäifliklärini (başqa sözlä, hämin täräflärin zövq, baxış vä maraqları [sosial norma vä däyärläri] ilä uyğun
gälmäyän vä hätta ziddiyyät täşkil edän cähätlärini) isä ört-basdır edän vä ya kiçildän, neytrallaşdıran täbliğat
aparılır ki, bununla da şirnikläşdirilir, oriyentasiyalarının proqramlaşmasına nail olunur.
Nümunä üçün, mäs., kimisä hansısa yoldan (mäs., ävvälki kursdan) çäkindirmäk üçün, hämin yolun
«perspektivsizliyi», «çürüklüyü», «ziyanlılığı» vä s. burada sadalanan manipulyasiyalarla onun näzärlärindä qabardılıb,
ona «isbat» edildikdän sonra, bu yoldan äl çäkmäyin onu filan dairänin gözündä hörmätä mindiräcäyi, bununla onun
«daha vacib» olan sair filan-filan problemlärini häll etmäk üçün yetärincä vaxtı, imkanı olacağı, enerji vä vaxtını «daha
çox» xeyir gätirä bilän digär fäaliyyätlärä yönäldä biläcäyi vä s. ona izah edilir, «başa salınır». Paralel olaraq nostalji vä
sentimental ruhlu şeir, plakat, şäkil, film, musiqi, söhbät vä s.-lä vä yaxud bu yolu tutmayan vä ya tutub sonradan ondan
äl çäkän bir başqalarının xoş güzäranı (täbii ki, täbliğat psixologiyasına uyğun olaraq, güzäranından yalnız seçmä xoş
epizodlar, fraqmentlär) nümunäsi ilä, hämçinin sair vasitälärlä bu täsir maksimum häddä çatdırılır;
Yaxud mäs., rässama izah etdikdä ki, bu kitab onun üçün tribuna, särgi, vitrindir vä oraya çäkdiyi illüstrasiyalar neçä
min nüsxä ilä çap olunub, yayılıb, onun qabiliyyätini reklam etdiräcäk vä ona xeyli nüfuz, müştäri gätiräcäk, o zaman
rässam (vä ya digär sänätçi) hätta pulsuz işlämäyä vä zähmätini hädiyyä etmäyä dä razı ola bilir (Qärb
psixologiyasında bu variant «piroqun genişländirilmäsi» metodu adı ilä tanınır);
Azärbaycanın nüfuzlu özäl telekanallarından olan ANS, özünün här häftänin cümä axşamları efirä gedän, Azärbaycan
vä Ermänistan ziyalılarının telegörüşündän ibarät «Atäş xätti» verilişindä iqtisadi yönümlü müzakirälärdä (mäs.,
15.02.2001. tarixli verilişdä) mütämadi olaraq Azärbaycanın zängin vä hazırda da sürätlä inkişaf edän iqtisadiyyatından
bähs edäräk, bir täräfdän, heç näyi olmayan Ermänistan üçün perspektivin necä faciäli olacağı onlara sätiraltı izah
edilir, digär täräfdän, şirnikläşdiräräk bundan pay götürmäk üçün real şansa malik olduqları onlara tälqin olunur –
hansının ki, äsas şärtinin işğal etdikläri Azärbaycanın torpaqlarını azad etmäläri olduğu här iki täräfä aydındır;
Täbliğat deyilän qaydada düzgün qurulubsa, yäni ävvälki variantın qüsurları vä bu yeni variantın
üstünlükläri, sizin baxımınızdan olan xüsusiyyätlär kimi yox, neytral täräflärin, avtoritetli şäxs vä mänbälärin,
onun öz cäbhäsindän olan ayrı-ayrı şäxslärin, çoxluğun vä b. meyarı baxımından olan cähätlär kimi täqdim
edilib, bunun hätta sizin özünüzün dä marağınıza «bir az uyğun gälmädiyi» qänaäti formalaşdırıla bilinibdisä
(ätraflı bax: «Täbliğat» bölümünä [burada, säh. 52]), tam ämin olmaq mümkündür ki, avtomatik olaraq
räqibin digär istiqamätlärdäki variantlarla bağlı düşüncäsi blokirovka olunub, diqqäti qeyri-şüuri olaraq bu
variant üzärindä konsentrasiya olunasıdır...
Ävvälki variantın «aşkar zäiflikläri» fonunda täklif edilän bu yeni variantın cälbedici täräflärini geniş reklam
etdirmäklä, hissä-hissä täräfdaşın räy vä baxışlarının, kristallaşmış stereotip vä «ustanovka»larının
transformasiyasına nail olunur.
Bütün bunlardan sonra, formalaşdırılmış hämin bu yeni iddianı, arzunu, istäyi, utopiyanı reallaşdırmaq üçün
obyektä bu yolda olan psixoloji vä fiziki baryerläri däf etmäk mäsäläsindä «yardım» edilir. Bunun üçün:
V.3.2.2.5) Ona bu ideyanın realizäsini vä realizädä iştirakı sadäläşdirän mexanizm, bu addımı atarkän
qarşıya çıxa bilän tählükälärdän sığortalanmağın metodları, onun ehtimal etdiyi tählükälärin bir çoxunun
äsassız olması vä s. izah edilir, öyrädilir, başa salınır:
Nümunä üçün, mäs., Koreya müharibäsi dövründä (1950-1953) Koreya täräfi, gözlänilän tählükälär, räqib äsgärlärinin
Dostları ilə paylaş: |