Microsoft Word Dissertasiya doc
Yüklə 0,96 Mb. Pdf görüntüsü
|
95 fəaliyyətinin tənzimlənməsi haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu, istehsal məqsədi ilə ölkəyə idxal edilən, lizinq predmeti olan əmlakın əlavə dəyər vergisindən azad edilməsinə dair qərar layihəsi hazırlanmış, Nazirlər Kabinetinə təqdim edilmişdir. Sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan subyektlərin maliyyə resurslarına olan ehtiyaclarını daha dolğun ödəmək məqsədilə verilən kreditlər üçün girov təminatının və girov (ipoteka) münasibətlərinin təkmilləşdirilməsinə,qoyulan girovların satışının sadələşdirilmiş mexanizmlərindən istifadə edilməsinə, torpaq sahələrinin qiymətləndirilməsi prinsiplərinin təkmilləşdirilməsinə yönəldilən « poteka haqqında» Qanun hazırlanmışdır. qtisadi subyektlərin fəaliyyətini daha da stimullaşdırmaq və onların ixtiyarında qalan mənfəətin həcminin artırılması məqsədilə «Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsinə əlavə və dəyiıikliklər edilməsi barədə» Azərbaycan Respublikasının mütəmadi əsasda yeni qanun layihələri hazırlanır. Təkcə son 10 il ərzində Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsinə 1000-dən artıq əlavələr və dəyişikliklərlə bağlı müvafiq qanunlar qəbul edilmlşdir və bu istiqamətdə işlər davam etdirilir. Buna ən bariz nümunə iqtisadiyyatın bütün sahələrində, o cümlədən qeyri- neft sektorunda sahibkarlıq və investisiya fəaliyyətinin stimullaşdırılması məqsədilə mənfəət vergisinin dərəcəsinin 28 %-dən 20 %-ə endirilməsidir və hökumətdə bu sahədə yeni təkliflərə baxılır. Son dövdə lizinq obyekti olan əmlak üçün illik amortizasiya norması 2 dəfəyədəkartırılmış və maliyyə lizinqi əməliyyatları əlavə dəyər vergisindən azad edilmişdir. 2005-ci ildən başlayaraq məcburi sosial sığorta haqlarının azaldılması prosesi gedir, əmək haqqından tutulan məcburi pensiya ödəməsi isə 2%-dən 3%-ə kimi qaldırılmışdır. Lakin bütün bu müsbət addımlara baxmayaraq ölkədə iqtisadi inkişaf və inteqrasiya proseslərini əngəlləyən hüquqi problemlər hələ də qalmaqdadır. Azərbaycanda real vəziyyətin təhlili iqtisadi artımın normativ-hüquqi bazasındakı boşluqların, çatışmamazlıqların və bu sahədə təkmilləşdirmə fəaliyyətinin zəif olduğunu göstərir. qtisadi inteqrasiyanın tənzimlənməsi sahəsində Azərbaycan Respublikasının Qanunvericiliyini təhlil edərək və aparılmış sosial sorğulara istinad 96 edərək iqtisadi inteqrasiyanın hüquqi əsaslarında aşağıdakı istiqamətlərdə fəaliyyətin aparılmasını məqsədəuyğun hesab etmək olar: Obyektiv reallığa uyğun, normal iqtisadi fəaliyyətə şərait yaradan normativ-hüquqi aktların qəbulu. “Transparency international Azerbaijan”ın apardığı sosial sorğunun nəticələri də normativ hüquqi aktların qəbulu zamanı şəffaflığın hansı səviyyədə qorunduğu haqda dolğun təsəvvür yaratmağa imkan verir. Sosial sorğuda respondentlərə verilən qanunvericiliklə bağlı suala aşağıdakı kimi cavab verilmişdir: • Qanunlar mükəmməl deyil və buna görə də onlar korrupsiya üçün imkan yaradır - 49.5% • Korrupsiya üçün imkan yaradan ziddiyyətli normalar qanunvericilik aktlarda mövcuddur - 20.6% • Cavab verrmək çətindir-14.6% • Qanunlarda korrupsiya üçün imkanlar yaratmayan dürüst normalar vardır- 14.2% • Qanunlar işləmir - 1.1% Göründüyü kimi respondentlərin 49.5%-i qanunların qeyri-mükəmməl olduğu, 20.6%-i isə qanunlarda ziddiyyətli normalar olduğu fikrindədirlər. Sorğuda iştirak edən respondentlərin yalnız 14.2%-i dürüst normativ aktların olduğuna inanırlar. Əgər dayanıqlı iqtisadi inkişafa nail olmaq, ölkədə normal biznes mühiti yaratmaq məqsədi qoyulubsa, onda, ilk növbədə iqtisadiyyatın fəaliyyət karkası olan normativ-hüquqi aktların qəbulu və mövcud olanların təkmilləşdirilməsi prosesi sürətlənməlidir. Qəbul edimiş normativ-hüquqi aktların tam gücü ilə fəaliyyət göstərməsinin təmin edilməsi; Problemin aktuallığını Respublika Prezidentinin “Azərbaycan Respublikasında sosial-iqtisadi inkişafın sürətləndirilməsi tədbirləri haqqında” 24 noyabr 2008-ci il tarixli Fərmanı da təsdiqləyir. Fərmanda göstərilir: “Azərbaycan Rеsпublikasının Iqtisadi Inkişaf Nazirliyi: 97 - sahibkarlıьın inkişafı ilə bağlı əvvəllər qəbul оlunmuş qərarların icrasını sürətləndirsin, bu işdə qarşıya çıхan manеələrin aradan qaldırılması üçün qanunvеriciliyə uyьun оlaraq müvafiq tədbirlər görsün və görülən işlər barədə mütəmadi оlaraq Azərbaycan Rеsпublikasının Prеzidеntinə məlumat vеrsin; - inhisarçılıq fəaliyyətinin məhdudlaşdırılması və haqsız rəqabətin qarşısının alınması məqsədilə qanunvеricilik çərçivəsində zəruri tədbirlər həyata kеçirsin” Fərmandan da göründüyü kimi Hökumət qəbul edilmiş qanun və qərarların icrası probleminin aradan qaldırılmasının zəruriliyi anlanır və vəziyyətin dəyişdirməsinə çalışılır. Normativ-hüquqi aktların qəbulu və dəyişdirilməsi prosesinə geniş ictimaiyyətin cəlbi və onların maraqlarının nəzərdən keçirilməsi. Normativ-hüquqi aktların və hesabat formalarının maksimum sadələşdirilməsi və konkretləşdirilməsi. Bu sahədə bir çox işlər görülməsinə baxmayaraq hələ də ciddi təkmilləşmə bazası mövcuddur. Adi məntiqə uyğundur ki, iqtisadi subyektlər dövlət orqanları qarşısında normativ hüquqi aktlarda göstərilən təəhhüdlərdən başqa təəhhüddlər daşımırlar. Yəni, qanunda qanun pozuntusu kimi göstərilməyən hərəkəti etdikdə subyekt əməliyyatın xarakterindən asılı olmayaraq məsuliyyət daşımır və qanuni hərəkət etmiş olduğu qəbul edilir. Belə olduğu təqdirdə, hesabat formalarının sadə və anlaşıqlı tərtib edilməsi sahibkarların əlavə problemlərlə üzləşməməsinə şərait yarada bilər. Normativ-hüquqi aktlar barədə, onların qəbulu dəyişdirilməsi sahəsində maarifləndirmənin və şəffaflığın daha da artırılması, əhalinin hüquqi savadsızlığının azaldılması və s. Ölkə sahibkarlarının qanunvericiliklə bağlı digər problemi qanunvericilikdə həddən artıq sürətlə dəyişikliklərin aparılmasıdır. Bu problemə dair ən yaxşı nümunə zənnimizcə sahibkarların fəaliyyətini tənzimləyən əsas normativ hüquqi akt olan “Vergi Məcəlləsi”ndə aparılan hər il yüzlərlə dəyişikliyi göstərmək olar. Vergi Məcəlləsində belə sürətlə dəyişiklərin aparılması sonradan sahibkarlarla vergi orqanları arasında problemlərin yaranmasına gətirib çıxarır. Vergi xidməti kimi yeni Yüklə 0,96 Mb. Dostları ilə paylaş:
|