19
korteksteki ve retinadaki damarlardaki vazospazm, iskemi veya kanama
nedeniyle görmeyle ilgili bulanık görme, çift görme, körlük gibi semptomlar
ortaya çıkabilir. Azalmış serebral perfüzyon nedeniyle baş ağrısı, baş dönmesi,
kulak çınlaması, uyuklama, bilinçte değişiklikler meydana gelebilir ve bunlar
yaklaşan bir eklamptik krizin habercisi olabilir. Ödem ve kanamaya bağlı olarak
Glisson kapsülündeki gerilme bulantı, kusma, epigastrik ağrı ve hematemezise
neden olabilir. Ciddi preeklampside hepatik rüptür görülebilir.
Renal arter vazospazmına bağlı olarak oligüri, anüri, hematüri meydana
gelebilir. Renal fonksiyonları değerlendirmek için kreatin klirensi bakılması
glomerular filtrasyon hakkında iyi fikir verir. Preeklampsinin şiddeti arttıkça
kreatinin klirensi azalır. Yine serum ürik asit, serum kreatin ve kan üre nitrojen
(BUN) seviyeleri preeklampsiyi göstermede önemli testlerdir.
Karaciğer fonksiyon testlerini değerlendirmede serum ALT, AST, LDH
kullanılabilir. Preeklampsinin şiddetindeki artışla birlikte hemokonsantrasyon ve
hipoalbuminemi gelişir. Serum fibrinojen seviyesi, protrombin zamanı, parsiyel
tromboplastin zamanı genellikle normaldir. Fibrinojen yıkım ürünleri artmıştır.
Trombositopeni mevcuttur. Özellikle <100.000/mm3’den küçük platelet
değerlerinde Hellp Sendromu açısından dikkatli olunmalıdır. İntravasküler
hemoliz ve bunun sonucu olarak artmış bilirubin, LDH, ALT değerleri de yine
Hellp Sendromu açısından anlamlıdır.
TANI KOYMAK İÇİN YAPILABİLECEK TESTLER
Roll-over testi (supin pressör testi):
Gebeliğin 28-32. haftaları arasında gebe lateral pozisyondan supin pozisyona
getirildikten 5 dakika sonra ölçülen diastolik kan basıncında > 20 mm Hg’dan
20
fazla artış olması pozitif roll-over test olarak kabul edilir. Fakat yüksek yalancı
pozitif değerleri ve sensitivite-spesifitesi yetersiz olması nedeniyle klinikte pek
kullanılmamaktadır.
Anjiotensin II testi:
Preeklampsi gelişecek gebeler anjiotensin II infüzyonunun vazopressör etkisine
normal gebeler gibi refrakter değildir. Ancak bu testte yüksek oranda yalancı
pozitif sonuçlar vermesi ve uygulama zorluğu nedeniyle klinikte kullanımı
kısıtlıdır.
Doppler bulguları:
Uterin ve umblikal damarlardan yapılan Doppler çalışmaları perfüzyonda
azalma, plasentada iskemi ve fetusta intrauterin tehlike yaratan artmış direnci
açık şekilde göstermektedir (46). Uterin arter Doppler bulgusu normal, ancak
umblikal arter bulgusu anormal olan olgularda İUGK, trombositopeni, fetal
distrese bağlı sezaryen ve erken doğum oranında artma gözlenmiştir. Umblikal
arter Doppler bulgusu normal, uterin arter bulgusu anormal olan olgularda ise;
fetal prognozun daha iyi olmasına karşılık maternal semptomların (baş ağrısı,
oligüri, kan basıncı yüksekliği gibi) daha belirgin olduğu saptanmıştır. Hem
uterin hem de umblikal arter Doppler bulgusunun patolojik olması maternal ve
fetal prognozun iyi olmadığını gösterir.
MATERNAL VE FETAL KOMPLİKASYONLAR
Preeklampsi ve eklampsi, perinatal morbidite ve mortalitede belirgin
derecede artışa neden olan obstetrik bir olgudur. Preeklamptiklerde %5-14
arasında olan perinatal mortalite, eklamptiklerde %13-37,9 arasında
değişmektedir (47). Preeklampside karşılaşılabilecek başlıca komplikasyonlar
hem anneyi hem de bebeği etkileyebilir (Tablo-III). Komplikasyonların sıklığı;
hastalığın şiddeti, hastalığın başladığı gebelik haftası ve beraberindeki diğer
21
medikal problemlerin varlığı ile ilgilidir.Preeklampside maternal mortalite çok
nadir olmasına karşın (38), eklampside bu oran %0-17.5 arasında
değişmektedir (38,47,48).
Preeklampside artmış fetal morbiditeye rağmen tansiyondaki yükseklik ile
perinatal sonuç arasında doğru orantı yoktur. İUGK oranı, erken ortaya çıkan
preeklampside artmaktadır. Antihipertansif kullanımında ise perfüzyon
basıncındaki düşme nedeniyle fetusa yetersiz kan akımı riski söz konusudur.
Preeklampsi kendisi yüksek perinatal mortaliteye sebep olurken aynı zamanda
prematüriteye ve ablasyo plasentaya yol açarak da bu oranı arttırır. Kontrol
altına alınamayan preeklampsinin tek tedavisi gebelik haftasına bakılmaksızın
gebeliğin sonlandırılmasıdır.
Tablo : III Preeklampsinin anne ve fetusta neden olabileceği
komplikasyonlar (49-51
)
Anne
Fetus
Serebral kanama
Fetal asfiksi
Kortikal körlük
Perinatal ölüm
Retinal ayrılma
İatrojenik prematürite
Karaciğer subkapsüler hematomu ve rüptürü
Oligohidramnios
DİK RDS
Pulmoner ödem
Nekrotizan enterokolit
Ablatio plasenta
Bronkopulmoner displazi
Maternal ölüm
IUGK
Akut renal kortikal ya da tübüler nekroz
İntraventriküler hemoraji
Eklamptik konvulsiyonlar ve buna bağlı
nöroloji sekeller
Hellp Sendromu
Kalp yetmezliği
Akut ve kronik böbrek yetmezliği
Serebral ödem
Akut karaciğer yetmezliği