Microsoft Word dr tezim orjinal son ornek doc
Yüklə 2,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Maâlimu’s-Sunen
- Bidâyetu’l- Muctehid
- 3. Namazı Kasden Terk Edenin Hükmü
- Muhtasaru’l-Muzenî
272 müekkede’dir 1234 . Ebû Hanîfe ve mam Malik’e göre, bu hadîste geçen ceza yalnız niyette kalmış, bu tehdit bilfiil yerine getirilmemiştir. Bu nedenle eğer cemaatle namaz farz-ı ayn olsaydı, cemaatı terk edenlerin cezası yerine getirilirdi 1235 . Hadîsteki tehdît ifadesi, tedîb konusunda önemine dikkat çekilerek söylenmiştir 1236 . Ş u halde Şâfiî, terğîb ve terhîb amacıyla söylenmiş bu hadîsi delil olarak alarak, cemaatle namazın vacip olduğu hükmüne varmıştır. O, cemaate katılamayarak tek başına namaz kılmaya, ancak bir özre binaen izin vermektedir. Ancak Şâfiî’nin bu görüşünün çok da isabetli olmadığı kanaatindeyiz. Zira cemaatle namaz kılmanın üstünlüğünden bahsedilmekle beraber, her hangi bir özür ve şarta bağlı olmaksızın kişinin tek başına namaz kılabileceği başka hadîslerden anlaşılmaktadır. Nitekim “Cemaatle kılınan namaz, tek başına kılınan namazdan yirmibeş veyahut yirmiyedi kat daha üstündür” 1237 hadîsinden, cemaatle namaz kılmanın mendûb olduğu anlaşılmaktadır. Çünkü, sevabının tek başına kılınan namazın sevabından çok olması, aynı zamanda tek başına kılınan namazın da caiz olması anlamına gelmektedir 1238 . Şâfiî bu hadîse de yer vererek, “Namazı evinde eşi, kölesi, annesi ve bir kısım çocuklarıyla kılmış olsa da, hiç kimseye cemaatı terk etmesini hoş görmem” dedikten sonra, Hz. Peygamberin cemaatle namazı, tek başına kılınan namaza üstün tutması ve ‘tek başına kılan kişinin namazı caiz değildir’ dememesi, şüphesiz benim “cemaatle namaza güç yetirdiği halde, kişinin tek başına kıldığı namaz caiz değildir” dememe mani olmaktadır” 1239 demektedir. Sonuç olarak cemaatle namaz kılmanın bir çok bireysel ve toplumsal faydası bulunduğundan, buna teşvik edilmesi önemli ve gereklidir. Ancak tek başına namaz kılmak da caizdir. Hadisteki şiddetli ifadelerin tergîb ve terhîb amacıyla söylendiği açıkça anlaşıldığı halde 1240 , Şâfiî’nin bunlardan vucûb anlamı çıkarması onun, bu tür hadîslerden de önemli literalist fıkhî istinbatlarda bulunduğunu ortaya koymaktadır. 1234 Hattâbî, Maâlimu’s-Sunen, I. 372; Zurkânî, Şerhu’z-Zurkânî, I. 380. 1235 Zurkânî, A.g.e., I. 381; Nâim-Miras, Tecrîd-i Sarîh, II. 604-605. 1236 Âşûr, slâm Hukuk Felsefesi, s. 58. 1237 Buhârî, Sahîh, 10, Ezân 30 (I. 158); Muslim, Sahîh, 5, Mesâcid 42 h. no: 245, 247, 249 (I. 449- 450). 1238 bn Ruşd, Bidâyetu’l- Muctehid, I. 298. 1239 Şâfiî, Umm, I. 278. 1240 Görmez, Metodoloji Sorunu, s. 274. 273 3. Namazı Kasden Terk Edenin Hükmü Namazı kasden terk eden kimsenin durumu hakkında Şâfiî tarafından ortaya konulan hüküm ve değerlendirmeler de yine onun, terğîb ve terhîb maksadıyla ifade edilmiş hadîslerden fıkhî/hukukî istinbatlarda bulunduğuna birer örneklik teşkil etmektedir. Nitekim Şâfiî’ye göre namaz vakti çıkıncaya kadar bir mazereti olmaksızın namazı terk eden kişi üç kez tevbeye davet edilir, tevbe etmediği takdirde öldürülür. Dolayısıyla ona göre namazı kasden terk edenin durumu, imanı terk edenin durumu gibidir. Zira namazı terk edenin durumu mürtedin durumuna kıyas edilir. Mürted tevbeye davet edilir, eğer tevbeden kaçınırsa üç tefa tevbe etmesi de beklenmez. Hz. Peygamber (s.a) :“Kim dinini terk ederse, onun boynunu vurun” buyurmuştur 1241 . Buna göre Şâfiî, kasden namazı terk eden kimsenin küfre düşerek irtidat ettiği düşüncesinden hareket etmekte, üç şeyden birisi nedeniyle Müslüman kimsenin kanının helal olacağını 1242 -ki bunlardan birisi de imandan ettikten sonra tekrar küfre dönmektir- bildiren hadîse ve ayrıca “Halbuki onlar, dini sadece Allah’a tahsis ederek, Allah’ı birleyerek, ancak Allah’a ibadet etmekle, namazı kılmakla ve zekatı vermekle emrolunmuşlardır” 1243 ayetine dayanarak, bunları yerine getirmeyenlerin öldürülebileceği yorumunu yapmaktadır 1244 . Ş âfiî, namazı kasden terkeden kişinin tevbe etmemesi halinde öldürülmesini, namazın zekâttan daha büyük bir ibadet olmasına bağlamaktadır. Bu konuda delili ise, Hz. Ebûbekir’in zekât vermeyenlerle hakkında söylemiş olduğu şu sözdür: “Eğer Rasulullah’a vermekte oldukları bir ipi almada bana mani olsalar, onlarla mutlaka savaşırım. Allahın bir kıldığı şeylerin arasını ayırmayın” 1245 . 1241 Muzenî, Muhtasaru’l-Muzenî, IX. 40. 1242 “Müslüman bir kimsenin kanı ancak şu üç şeyden birisi ile helâl olur: man ettikten sonra tekrar küfre dönmek, muhsan olduktan sonra zina yapmak, haksız yere bir cana kıymak”. Şâfiî, Umm, I. 378. 1243 98. Beyyine, 5. 1244 Şâfiî. Umm, IV. 306. 1245 Şâfiî, Umm, I. 424. Mâlik, Muvatta, 17, Zekât 18, h. no: 30 (I. 269); Buhârî, Sahîh, 96, ‘tisam 2 (VIII. 141); 24, Zekât 1, (II. 110), Muslîm, Sahîh, 1, man 8, h. no: 32 (I. 51-52); Ebû Davud, Sunen, 9, Zekât 1, h. no: 1556 (II. 198-199); Tirmizî, Sunen, 38, man 1, h. no: 2607 (V. 3-4); Bazı rivâyetlerde “Rasûlullaha vermekte oldukları bir oğlağı..” şeklinde geçmektedir. Buhârî, Yüklə 2,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|