51
bахışdаn “mənfi” аdlаndırılа biləcək bir surətin də dахilində,
ürəyinin ən dərin qаtlаrındа nə isə bir işıq, istilik tаpmаğа çаlışır
və çох zаmаn dа bunа nаil оlur. Bаşqа sözlə dеsək, yаzıçı insаnı
bütün dахili mürəkkəblikləri, ziddiyyətləri ilə göstərməyə mеyl
еdir. Еlçinin müаsir qəһrəmаnlаrı ən аdi аdаmlаr оlsаlаr dа,
müəllif bu “аdilərin” təbiətindəki qeyri-аdiliyi, gözəlliyi və
rоmаntikаnı görür və göstərə bilir.
Vilаyət Quliyеv,
filologiya elmləri doktoru, professor
Elçin, ümumiyyətlə, yaradıcılıq prosesində sənət adamları
qarşısında mütəmadi olaraq çıxan sədləri çox cəsarətlə aşır,
çərçivələri, hətta yaza-yaza özünün qurduğu qəsrləri – forma,
üslub modellərini belə ara-sıra bir kənara qoyub yenilərini yara-
dır. Bunu etməkçün isə daim axtarışda olmaq, yeniləşməyi ba-
carmaq lazımdır. Fikir verin, dediyim kimi, öncə o, ailə çər-
çivəsində (yaradıcılıq mənasında) qalmaq istəmədi, sonra milli
sədləri (həm ədəbi ehkamlar, həm də coğrafi məkan mənasında)
aşdı. Ən önəmlisi isə onun, artıq bu gün, dünənki uğurlarla kifa-
yətlənməmək, onların özlərini üstələmək cəhdidir. Belə olma-
saydı Elçin də bir çox tanınmış yazıçılarımız kimi keçmiş şöhrə-
tin kölgəsində uyuyub, keçən əsrdə qalardı, XXI əsrə adlaya
bilməzdi. Elçin isə bütün yaradıcılığı boyu ona xas olan ən gözəl
xüsusiyyətini, müasirlik duyğusunu qoruyub saxladığı üçün
zaman səddini də aşdı və nəinki aşdı, hətta çox mürəkkəb və çətin
bir dövrdə ədəbiyyatımıza bələdçilik etmək missiyasını da öz
üzərinə götürdü.
İntiqam Qasımzadə,
Əməkdar incəsənət xadimi
Еlçin dаһа çох dirijоru хаtırlаdır, о, һisslərdən öz məqsədinə
uyğun şəkildə istifаdə еdir, оnlаrı öz istəyinə uyğun yönəldir.
Еlçində “Niyə?”, “Nə səbəbə?” suаllаrı хüsusi dəyər kəsb еdir, о,
insаnlаrın ən “şəхsi” sirlərini bеlə хırdаlаmаğı хоşlаyır. Bunа
52
görə də Еlçinin əsərlərində ən хırdа, gözəgörünməz оbrаz bеlə аz
və yа çох dərəcədə, öz dünyа tutumundа filоsоfdur. Hər kəs nəyi
isə аnlаmаğа, аçmаğа çаlışır və burаdаn dа Еlçin yаrаdıcılığının
gеniş səpgili, аnаlitik təmаyüllü dil dünyаsı yаrаnır... Еlçinin nəsr
dilinin pоеtikаsının ən sеçilən, üzdə оlаn cəһəti də cümlənin ikin-
ci yаşаyış fоrmаsı qаzаnıb bədii fiqur səviyyəsinə yüksəlməsi və
bunа müvаzi şəkildə də һəmin cümlənin аyrı-аyrı еlеmеntlərinin -
söz sırаsının, аrа sözlərinin, tərkiblərin, söz birləşmələrinin,
intоnаsiyаsının аdi ünsiyyət vаsitələrindən аli pоеtik rənglərə
çеvrilməsidir.
Аydın Məmmədоv,
dilçi, siyasi xadim
Elçinin yaratdığı sənət əsərlərinə nə isə diləmək bizim iqtida-
rımızda deyil – onlar çoxdandır ki, sənət aləminin zaman və
məkanında öz həyatlarını yaşayır və zaman baxımından bircə
göstərici tanıyır - əbədiyyət...
Məryəm Əlizadə,
professor, teatrşünas
1994-cü ilin sentyabrında Füzulinin anadan olmasının 500
illik yubileyi ilə əlaqədar ədəbiyyat və incəsənət nümayəndələrin-
dən ibarət 128 nəfər heyət Baş nazirin müavini, Xalq yazıçısı
Elçinin rəhbərliyi ilə İraqa yola düşdü. Bağdadda və Kərkükdə
möhtəşəm tədbirlər keçirildi. Nümayəndə heyətinin Kərkükü, geri
qayıdanda isə Təbrizi ziyarəti Elçinin səyi nəticəsində baş tutdu.
İraq türkmənləri yaxşı bilir ki, İraq rejimi illərlə heç bir türk
nümayəndə heyətini Kərkükə buraxmırdı. Elçin İraqın o zamankı
diktatoru Səddam Hüseynlə görüşərək nümayəndə heyətimizin
Kərkükə buraxılması məsələsini çox israrlı şəkildə qaldırmış və
Səddamın buna razılıq verməsinə nail olmuşdu.
***
Elçin müəllimin obyektivliyi, səmimiliyi, xeyirxahlığı tənqi-
dimizdən qırmızı xətt kimi keçir.
Qəzənfər Paşayev,
filologiya elmləri doktoru, professor
53
Möcüzə məqalələrdən biri Elçinin “Sübh şəfəqinin işığı” əsə-
ridir. “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzetinin 17 sentyabr 1982-ci il
tarixli sayında basılmış bu gözəl məqaləni iki dəfə oxumuşam.
Yenidən oxumağa və tam mənimsəməyə ehtiyac duyuram. Elçini-
mizin burada kələfin ucunu Şərq ilə Qərb renesansı arasındakı
minlərcə bağlardan birini aşkarlaya bilmişdir. Hüseyn Cavid ilə
İtaliya renesansının nümayəndəsi Cambatista Ciraldi Çinto (1504
-1573) arasındakı tipoloji ədəbi oxşarlıq bir sənətkarın digərinə
təsirinin daha çox, universal dünya renessansının hərəkət dalğa-
ları kimi aşkarlanır.
Xəlil Rza Ulutürk,
Xalq yazıçısı
Elçinin adı çəkiləndə çağdaş milli nəsrimizin, dramaturgiya-
mızın və ədəbi tənqidimizin istedadlı nümayəndəsi göz önünə
gəlir. Eyni zamanda Elçin adı görkəmli ictimai xadimi, dünya
şöhrətli Xalq yazıçısını, 60-cılar nəslinin ən istedadlı qələm sahi-
bini yada salır. Elçin adının arxasında özünəməxsus fərdi üslubu,
yazı manerası, yazıçı kimi baş verən hadisələrə heç kəsə
bənzəməyən münasibəti və baxışı olan kamil bir insan dayanır.
Onun yaradıcılığına dərindən bələd olanda bir həqiqəti görürsən:
o, cəmiyyətdə, həyatda baş verən hadisələri dərk etməyi və bədii
təfəkkürünün süzgəcindən keçirməyi bacarır, nəticədə oxucunun
qəlbini ələ ala bilir, oxucunun duyğusunu, düşüncəsini, istəyini
bədii boyalarla əks etdirə bilir.
Onu da qeyd edək ki, Elçin üçün təkcə istedad və mühit
qənaətbəxş olmayıb, o, uğurlarına görə həm də zəhmətinə borc-
ludur. Onun zəhmətinin içərisində mütaliə etməyi unutmaq ol-
maz. Bu cəhətdən Elçin o tipli yazıçılarla müqayisə oluna bilər ki,
onlar heç zaman mütaliədən doymurlar. Həm də bunu adi bir
oxucu mütaliəsi kimi başa düşmək olmaz. Ona görə ki, bu
mütaliə təkcə mütaliə deyil, həm də yazıçı-alim-fılosof təhlilinə
səbəb olan mütaliədir. Odur ki, Elçin təkcə bədii əsər yazmır, o,
oxuduqlarını, mütaliə etdiklərini təhlil edir: alim kimi, tənqidçi
kimi, fılosof kimi. Onun vaxtaşırı mətbuatda çap etdirdiyi məqa-
lələr bir daha bunu təsdiq edir.
Dostları ilə paylaş: |