Microsoft Word Elmi Mecmue 21
Yüklə 2,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ключевые слова
Muhammed COŞKUN 326
привести к различным проблемам из за того, что не сходиться с феноменом Асбаб аль-Нузуль который является одним из основ Усуль, науки Тафсир. В этом статье кратко представлены общие свойства стуктурализма и основные принципы в анализе текста. Также отмечено возможности етого метода в Тафсире и проблемы которые могут быть вызваны.
науки, Тафсир, Усуль.
Tefsir disiplininde birtakım yeni arayışların mevcudiyeti malumdur. Bu yazıda biz, yapısalcı metin analizinin tefsirde bir imkân olarak düşünülüp düşünüle- meyeceğini ve bu yöntemin ortaya çıkarması muhtemel olan sorunların neler olabileceğini tartışacağız. Ancak geçtiğimiz yüzyılın başında Nizâmu’l-Kur’ân adlı bir kısa tefsir telif etmiş olan Abdülhamit el-Ferâhî ve yakın dönemde Fehmu’l- Kur’ân adlı üç ciltlik bir tefsir yazmış olan Faslı mütefekkir Muhammed Âbid el- Câbirî gibi bazı nadir müfessirlerde gördüğümüz bu yöntemin tefsir dünyasında yeterince tanınmıyor oluşu nedeniyle, ilk olarak yapısalcı kuramının felsefi ve dilbilimsel altyapısını ortaya koymak üzere bu düşüncenin tarihi sürecine göz atacak ve ana hatlarını tespit etmeye çalışacağız. Bunun ardında Ferâhî ve Câbirî tefsirinin yapısalcı içerimlerini kısaca değerlendirecek ve “yapısal metin analizi”nin tefsir açısından neler getirebileceğini ve ne gibi sakıncalar doğurabileceğini belirlemeye çalışacağız.
Yapısalcılık; İsviçreli dilbilimci Ferdinand De Saussure’ün Genel Dilbilim Dersleri adlı eserinde ortaya koyduğu modern dilbilim teorisinin Rus biçimcileri, Prag Dil Okulu ve Kopenhag Dil Çevresi tarafından genişletilmiş ve geliştirilmiş, Roman Jakobson tarafından taşındığı Avrupa ve Amerika’da dilbilim çalışmalarında geçtiğimiz yüzyılın önemli bir bölümünde oldukça etkili olmuş, Calude Lévi Strauss ve Jacques Lacan gibi, sosyal bilimlerin diğer alanlarında çalışan bazı bilim adamları tarafından da sosyal bilimlere uyarlanmış bir çözümleme yöntemidir. Yöntemin temelinde Saussure’ün dili bir sistem olarak görüp onu her bir konuşmacı tarafından kullanılan “söz”den ayırması yatmaktadır. Saussure, dilin bireyler tarafından kullanılan haline “söz” adını verirken, bireyleri aşan ve bir sistem arz eden haline “dil” adını vermiş ve dilbilim araştırmalarının “söz” üzerine değil, “dil” üzerine odaklanması gerektiğini söylemiştir. Dilin münferit kullanımlarının “dil” sisteminin
Tefsirde Yapısalcılık: İmkânı ve Sorunları 327
genelini anlamaya yardımcı olmayacağı kanaatinde olan Saussure’e göre, herhangi bir dilin sistemini anlamanın yolu, o dilin tarih boyunca nasıl kullanılmış olduğunu, ne gibi değişimler ve dönüşümler yaşadığını araştıran art zamanlı inceleme şeklinde değil, belirli bir dönemde dilin bütünün nasıl bir sistem arz ettiğini araştıran “eş zamanlı” inceleme şeklinde olmalıdır. Saussure bunu satranç benzetmesi ile açıklar. Buna göre bir kişinin satranç oyununun sistemini kavraması için bu oyunun Hindistan’dan Çin’e ve Avrupa’ya nasıl intikal ettiğine dair tarihsel ve art zamanlı bir çalışma yapmasına gerek yoktur. Yapması gereken şey, satranç oyunun kendi iç kurallarını takip ederek sistemini kavramaya çalışmaktır. Bu sistemi anlamak için satranç oyununun kendisinin dışında bir veriye gerek yoktur. Hatta bu tür verilere odaklanmak, yanıltıcı da olabilir. 1
Bu yaklaşımın önce Rus biçimcilerinde, ardında da hem Prag, Kopenhag ve Paris gibi Avrupa merkezlerinde hem de Amerika’da dilbilim çalışmaları ve edebiyat eleştirisi üzerinde önemli sonuçları olmuştur. 2 Bu ivme ile gelişen yapısalcı 1 Yapısalcılık için bk. Ferdinand de Saussure, Genel Dilbilim Dersleri, Çev: Berke Vardar, İstanbul, 2001; Tahsin Yücel, Yapısalcılık, İstanbul, 2008; Ahmet Cevizci, Felsefe Sözlüğü, İstanbul, 2010, s. 1163; Berna Moran, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İstanbul, 2010, s.186; Jean Piaget, Yapısalcılık, Çev: Ayşe Şirin Okyayuz Yener, İstanbul, 2007; Sebahattin Çevikbaş, Yapısalcılık Üzerine, Felsefe Dünyası, 2002/1, Sayı 35, s. 137-151; Edith Kruzweil, The Age Of Structuralism (Asru’l-Binyeviyye), Arapçaya çeviren: Cabir Usfûr, Kuveyt, 1993; İbrahim Keskin, Sosyolojik Teoriler Bağlamında Yapısalcı Analizin İmkân ve Sınırlılıkları, Beytülhikme- An International Journal Of Philosophy, Volume 1, Issue 2, December 2011, s. 62-88; Robert Hollinger, Postmodernizm ve Sosyal Bilimler, Çev: Ahmet Cevizci, İstanbul, 2005, s.120-121; Salah Fadl, Nazariyyetü’l-Binaiyye fi’n-Nakdi’l-
Yapısalcılık), Temmuz, 1973; Temmuz Gönç Şavran, Serap Suğur ve diğerleri, Modern Sosyoloji Tarihi, Anadolu Üniversitesi Yayını, No: 2304, Eskişehir, 2011, s. 201-202; Terence Hawkes, Structuralism and Semiotics, Routledge, Second Edition, New York, 2003; Pauline Marie Rosenau, Post-modernizm ve Toplum Bilimleri, Çev: Tuncay Birkan, Ankara, 2004; Türkan Kuzu, Masalın Değişmez Yasaları –İşlevsel Birimler-, Anadolu Ün. Edebiyat Fak. Dergisi, Sayı 3, s 219-229, Eskişehir, 2001; Ayşe Eziler Kıran-Zeynel Kıran,
Tuncay Birkan, İstanbul, 2011 2 Rus Biçimciliği ve Yapısalcılıkla ilişkisi için bk. Tzvetan Todorov, Literature and İts Theorists A Personal View Of Twentieth Century Critisism, Routledge&Kegan, London, 1988, s. 10 vd.; Barry Scherr, Formalism, Structuralism, Semiotics, Poetics, The Slavic and East European Journal, Vol. 31, Thirtieth Anniversary Issue (1987), pp.127-140 (Published
Yüklə 2,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|