38
Devon
davrida Lavraziyani tashkil qilgan mayda qit’alar o’zaro
yaqinlasha
borib,
bir
qator
burmalangan
tizmalar
hosil
qilgan
va Paleotetis kengayib juda katta maydonlarni ishg`ol qilgan. Bu davrdagi
asosiy geologik voqealar Baltiya va Lavrentiy qit’alarining to’qnashuvi bilan
bog`liq bo’lib, ulkan burmalangan mintaqa paydo bo’lgan. Qadimgi Osiyo
okeani bilan uning orollar yoylarini to’qnashuvi Qozog`iston qitasini tashkil
qiladi. Ayni shu davrda Ural va Turkiston okeanik havzalari kengaydi.
Ordovik, silur va devon davrida Gondvana qit’asi o’z o’qi atrofida aylanib
janub tomonga intildi. Bu harakatlar Qozog`iston hududida yaqqol ko’rinadi.
Lavraziya qit’alarining g`arb tomon surilishi
Osiyo okeanini kengaytirib
yuborgan. O’z navbatida, bu qadimgi havzaning keyinchalik torayishi esa
Ural, Turkiston va Janubiy Mo’g`uliston okeanlarining kengayishiga olib
kelgan.
Karbon
davrida Pangeya qitasining
shakli ancha oydinlashib, hozirgi
ko’rinishiga yaqinlashib qolgan. Gondvana janubga surilgan, buning natijasida
qutb atrofidagi hududlarda muzlanish jarayonlari paydo bo’lgan. Eng asosiy
geologik voqealardan biri, bu davrda yuqorida ko’rsatilgan Ural,
Turkiston va
Janubiy Mo’g`uliston okeanlari toraygan. Perm davriga kelib, umuman, bu
havzalar bekiladi. Karbon davrining oxirida Lavraziya qit’asi yaxlit, g`arbiy
qismi Gondvana bilan tutashadi. Paleotetisdagi subduksiya jarayonlarining
davom etishi, Xitoy va Qozog`iston o’rtasida Paleotetis II
Dostları ilə paylaş: