Ôèðèäóí áÿé Êþ÷ÿðëè
50
-
İrəvan gimnaziyasında çalışdığı illərdə
Zöhrabzadə ilə birlikdə “Təlimi-lisani-tür-
kü” adlı dərslik tərtib etmişdir.
1886
- Teatr tamaşası qoymuşdur.
1890 -
İrəvanda “Müsyö Jordan və dərviş Məstəli
şah” komediyasını tamaşaya qoymuşdur.
1891
- “Təlimi-Sokrat” adlı kitabı Baxçasarayda
“Tərcüman” mətbəəsində çap olunmuşdur.
1892 -
A.S.Puşkindən tərcümə etdiyi “Torçu və
balıq” mənzum nağılı İrəvan şəhərində
kitab halında çapdan çıxmışdır.
1893-
1894 -
İrəvan Gimnaziyasında Pedaqoji fəaliyyə-
tini davam etdirmişdir.
1895
- İrəvanı tərk etmişdir.
- M.Y.Lermontovun “Üç xurma ağacı” və
A.Koltsovun “A kişi, niyə yatıbsan?” şeir-
lərinin tərcüməsindən ibarət kitabı Şuşada
çap edilmişdir. “Tatar komediyaları” adlı
ilk elmi məqaləsi “Novoye obozreniye”
qəzetində dərc olunmuşdur;
- Qori Müəllimlər Seminariyası “tatar şö-
bəsi”-nin Azərbaycan dili və şəriət müəlli-
mi təyin edilmişdir.
1895-1918
- Qoridə pedaqoji fəaliyyətini davam
etdirmişdir.
1897
- Badisəba xanım Köçərli (1881-1954) ilə
ailə qurmuşdur.
Áèáëèîãðàôèéà
51
1898
- “Ərəb əlifbası və onun qüsurları” silsilə
məqaləsi “Qafqaz” qəzetində dərc olun-
muşdur.
1899
- III dərəcəli “Müqəddəs Anna” ordeni ilə
təltif olunmuşdur.
1900
- Müəllimlər Seminariyasının Ümumdünya
Paris sərgisində Qori Seminariyasından nü-
mayiş etdirilən eksponatlar sırasına F.Kö-
çərlinin kitabları da daxil edilmişdir.
1902
- II dərəcəli “Müqəddəs Stanislav” ordeni
ilə təltif olunmuşdur.
1903
- Tiflisdə “Azərbaycan tatarlarının ədəbiy-
yatı” kitabı rus dilində çap edilmişdir.
- M.F.Axundovun “Aldanmış kəvakib” po-
vestini rus dilinə çevirmişdir.
1904
- A.P.Çexovun “At familiyası” hekayəsini
tərcümə edib, kiçik bir müqəddimə ilə
“Şərqi-Rus” qəzetində dərc etdirmişdir.
1906
- “Molla Nəsrəddin” jurnalının nəşrə başla-
masını təqdir etmiş, jurnalın birinci üç aylıq
fəaliyyəti barədə icmal hazırlayıb, “Tiflis-
skiy listok” qəzetində dərc etdirmişdir;
- “İrşad” qəzetində “Bir darülmüəllimin ki-
fayətdir” adlı məqalə ilə çıxış edərək, Azər-
baycanda müstəqil Müəllimlər Seminari-
yası yaradılması məsələsini qaldırmışdır;
Ôèðèäóí áÿé Êþ÷ÿðëè
52
- Cəlil Məmmədquluzadənin “Usta Zey-
nal” kitabçası haqqında eyni adlı məqaləsi
“Znaniye” qəzetində çapdan çıxmışdır.
1907-1909 -
Qori Seminariyasında ana dili və şəriət
müəllimi vəzifəsində pedaqoji fəaliyyətini
davam etdirmişdir.
1910
- Qori Seminariyasının Azərbaycan şöbəsi-
nin müvəqqəti təlimatçısı təyin olunmuş-
dur. Qori Seminariyasının Azərbaycan şö-
bəsinin inspektoru vəzifəsinə təyin olun-
muşdur. “Vətən dili” dərsliyi haqqında
“Cənab Şirvanskinin rəyi münasibəti ilə”
adlı məqaləsində A.O.Çernyayevskinin adı
çəkilən dərsliyini müdafiə etmişdir.
1911
- M.F.Axundzadənin anadan olmasının 100
illik yubileyi münasibətilə Tiflisdə keçirilən
təntənəli yığıncaqda məruzə ilə çıxış etmiş-
dir. “Mirzə Fətəli Axundov” adlı kitabı çap
olunmuşdur.
1912
- “Balalara hədiyyə” kitabı Bakıda “Kaspi”
mətbəəsində çap olunmuşdur;
- M.Ə.Sabirin xəstəliyi, ona maddi kömək
göstərilməsi barədə “Bəradərim Cəlildən
çap olunmasını iltimas edirəm” adlı məqa-
ləsini “Molla Nəsrəddin” jurnalında,
“Vəfatı-şair” məqaləsini “Məlumat” qəze-
tində dərc etdirmişdir.
1913
- “Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” adlı üç
cildlik əsərini tamamlamışdır. Əsərin Bakı-
Áèáëèîãðàôèéà
53
da çapı üçün göstərilən səylər baş tutma-
mışdır;
- “Molla Nəsrəddin” jurnalında “Ana dili”
məqaləsi dərc olunmuşdur (16 sentyabr,
№22-23.-12 oktyabr).
1914
- Qoridən Bakıya Abdulla Şaiqə məktub
yazmış, “Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi ma-
terialları”nı çap etdirmək səylərini davam
etdirmişdir.
1915
- Seminariyada pedaqoji fəaliyyətlə məşğul
olmuş, “Dost və müəllim N.O.Lomourinin
xatirəsi” adlı məqaləsi Bakıda “Kaspi” qə-
zetində dərc edilmişdir.
1916-1917
- Qori Seminariyasında müəllimlik etmiş,
Azərbaycan şöbəsinin inspektoru vəzifəsini
daşımış, şöbənin Azərbaycana köçürülməsi
üçün təşəbbüs göstərmiş, təkliflər irəli sür-
müşdür;
- Siyasi proseslərə qoşulmuş, “Musavat”
partiyasına üzv olmuşdur.
1918
- Qori Müəllimlər Seminariyasının Azər-
baycan şöbəsini tədris ləvazimatı və ava-
danlığı ilə birlikdə öz xərcinə Qazax şəhəri-
nə köçürmüş, bunun əsasında Azərbaycan
Müəllimlər Seminariyası yaradılmışdır.
Firidun bəy Köçərli Seminariyanın direkto-
ru təyin olunmuşdur. Qazax Müəllimlər Se-
minariyasında ilk dərslər başlamışdır (17
sentyabr).