4
•
praktik işlər üçün tapşırıqlar;
•
istiqamətləndirici suallar;
•
özünüqiymətləndirmə formaları;
•
müəllimin valideyn üçün qeydləri;
•
hər tədris vahidinin sonunda summativ (yekun) qiymətləndirmə vasitələri.
İş dəftərində sual və çalışmalar sadədən mürəkkəbə doğru yerləşdirilmişdir. Şagirdlərin bütün çalışma-
ları yerinə yetirmələri vacib deyildir. Bunlar diferensial yanaşma əsasında, çətinlik dərəcələrinə görə
şagirdlər arasında bölüşdürülə bilər. 3-cü tədris vahidində verilmiş praktik tapşırıqlar əsasən, müəlli-
min nəzarəti ilə yerinə yetirilir. Ancaq bu çalışmaların əksəriyyətini kompyuter olmadan da yerinə ye-
tirmək mümkündür.
İş dəftərində çalışmalar xarakterinə görə aşağıdakı kimi işarələnmişdir:
– Təlim nəticələri zəif olan şagirdlər üçün
– Təlim nəticələri orta olan şagirdlər üçün
– Təlim nəticələri yüksək olan şagirdlər üçün
–
İnteraktiv lövhədə yerinə yetirilə bilən çalışmalar (bu çalışmaların interaktiv lövhədə yerinə yeti-
rilməsi üçün onlar müəllim tərəfindən kompyuterə daxil edilməlidir)
– Tədqiqat işi üçün nəzərdə tutulan çalışmalar
İş dəftərində ev tapşırıqlarını müəllim özü təyin edir. Ev tapşırıqlarının yoxlanılmasına dərsin vaxtını
sərf etməmək məqsədilə müəllim belə bir üsuldan istifadə edə bilər: dərsin sonunda iş dəftərlərini yığır,
ötən dərsdə evə verdiyi tapşırıqları yoxlayıb qiymətləndirmə formalarını doldurur, şagirdin nailiyyətlə-
ri, onun hansı fəaliyyətlərinə daha çox birgə səy göstərilməsi barədə valideynə məlumat yazır. Növbəti
gün iş dəftərlərini uşaqlara qaytarır.
İNFORMATİKA FƏNN KURİKULUMU
Respublikamızda gedən böyük iqtisadi irəliləyiş və məqsədyönlü dövlət siyasəti nəticəsində respubli-
kamız son illər İKT-nin inkişaf sürətinə görə dünya ölkələri arasında lider
dövlətlərdən birinə çevril-
mişdir. İnformasiya cəmiyyətinə doğru sürətlə getdiyimiz dövrdə informatika sahəsində bacarıqlara yi-
yələnməyin ictimai əhəmiyyəti getdikcə artır.
Yaranmış yeni şərait məktəb informatika fənninin tədrisinə verilən tələbləri də dəyişir. Bu səbəbdən
şagirdlərdə informasiya ilə işləmək mədəniyyətinin, onların analitik və sistemli düşüncə tərzinin, in-
formasiya proseslərini anlama qabiliyyətlərinin, informasiya texnologiyalarından istifadə baca-
rıqlarının formalaşdırılması məktəb informatika kursunun əsas vəzifələrini təşkil edir.
“Azərbaycan Respublikasında ümumi təhsilin Konsepsiyası (Milli Kurikulumu)” çərçivə sənədi bu və-
zifələrin reallaşdırılması istiqamətində əsas bacarıq və vərdişlərin formalaşdırılmasını nəzərdə tutur.
Müəlliflərin təqdim etdikləri dərslik strukturunun əsasını ibtidai siniflərdə informatikanın tədrisində şa-
girdlərin ilkin informasiya və kommunikasiya bacarıqlarına yiyələnmə prinsipi təşkil edir. Təlim mate-
rialları elmi məntiqə görə deyil, uşaqların maraqlarına, onların həyat və təbiətlərinə uyğun olaraq for-
malaşdırılmışdır. Uşaqlar o zaman həvəslə fəaliyyət göstərirlər ki, onlar öz fəaliyyətlərinin nəticəsini
görə bilsinlər. İnformatika kursunun nəticə yönümlü olması da elə o deməkdir ki, şagirdin fəaliyyəti
ideya, hipotez, şəkil, mətn və digər formalarda onun şəxsi təlim nəticələrinə çevrilir. Əldə olunmuş
təlim nəticələrinin keyfiyyəti isə şagirddə lazımi bacarıqların reallaşdırılması sürətini və onun
irəliləyişlərini qiymətləndirməyə əsas verir.
5
İbtidai siniflər üçün informasiya kursu aşağıdakı vəzifələrin həllini nəzərdə tutur.
Şagirdlərdə:
•
ətrafımızdakı informasiya axınında şüurlu surətdə istiqamət götürmək
və sistemli analiz etmək
bacarıqlarını inkişaf etdirilməsi;
•
informasiya mədəniyyətinin və ilkin kompyuter savadlılığının formalaşdırılması;
•
alqoritmik təfəkkürün inkişafı və alınmış informasiyanın öz fəaliyyətində şəxsi biliyə çevirmək
bacarığının reallaşdırılması;
•
Azərbaycan dili, Riyaziyyat, Həyat bilgisi və digər fənlərdə aldığı informasiya ilə praktik iş vər-
dişlərinin formalaşdırılması;
•
insan fəaliyyətinin müxtəlif sahələrində informasiya texnologiyalarından istifadə qanunauyğun-
luqlarını müəyyən etmək;
•
sadə informasiya texnologiyalarından (telefon, televizor, maqnitofon və s.)
istifadə etmək
bacarıqlarının formalaşdırılması;
•
öyrənilən obyekt və proseslərin informasiya modellərinin (sxem, cədvəl, xəritə və s.) yaradılma
təcrübəsinə yiyələnmək;
•
sadə kompyuter proqramlarında ilkin iş bacarıqlarının formalaşdırılması;
•
insanlar və maşınlarla informasiya mübadiləsi məqsədilə kommunikativ bacarıqların formalaşdı-
rılması.
İbtidai siniflərdə informatikanın təqdim olunan tədris metodikası aşağıdakı prinsiplərə əsaslanır:
Həyati əhəmiyyətliliyi. İbtidai siniflər üçün İnformatika fənni mövcud elmin müvafiq yaş
kateqoriyasına uyğunlaşdırılmış versiyası deyil. Bu fənn şagirdlərdə ətrafımızdakı informasiyalardan
yararlanmağı və İKT-dən düzgün istifadə bacarığını formalaşdırır.
Şəxsiyyət yönümlülüyü. Dərslik və İş dəftərində verilmiş tapşırıqların böyük əksəriyyəti şagirdlərin real
həyatda qarşılaşdıqları situasiyalarla birbaşa bağlıdır. Ona görə də şagirdin təlim fəaliyyəti onun
özündən qaynaqlanır. Nəticədə şagird təlim materiallarını “özününküləşdirir”.
Mövzunun “kəşf edilməsi”. İnformatikanın əsas anlayışlarının mənimsənilməsi və informasiya texnolo-
giyalarından istifadə vərdişlərinin formalaşdırılması, şagird tərəfindən təlim nəticəsi olaraq, müəyyən
bacarıqların reallaşdırılması prosesi vasitəsilə həyata keçirilir. Başqa sözlə, şagird praktik fəaliyyət
nəticəsində yeni bilik, bacarıq və vərdişləri özü əldə edir. Bütün mövzularda müzakirə və diskussiya
üçün tədqiqat sualları, tədqiqat işi üçün materiallar, yaradıcı tətbiqetməni nəzərdə tutan sual və
çalışmalar verilir.
Kurikulum çərçivə sənədinə əsasən İnformatika fənni
təliminin aşağıdakı məzmun xətləri müəyyənləş-
dirilmişdir:
1.
İnformasiya və informasiya prosesləri
2.
Formallaşdırma, modelləşdirmə, alqoritmləşdirmə və proqramlaşdırma
3.
Kompyuter, informasiya və kommunikasiya texnologiyaları və sistemləri
4.
Cəmiyyətin informasiyalaşdırılması
Bəzi xarici ölkələrin təcrübəsinə əsasən, İnformatikanın təlimi 1 və 4-cü məzmun xətləri birləşdirilə-
rək, üç əsas məzmun xətti üzrə müəyyənləşdirilir. Təqdim olunan dərslik komplektində də ibtidai sin-
fin xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq, 1 və 4-cü məzmun xətləri üzrə nəzərdə tutulmuş standartlar inteq-
rativ şəkildə tədris olunur. İnformatika fənninin məzmun standartları sinifdən sinfə dəyişsə
də,
məz-
mun xətləri müəyyən mənada bütün siniflərdə dəyişməz qalır. Lakin kurikulumun hazırlanması pro-