Microsoft Word girish-3 cap ucun 1-16


FƏNLƏRARASI İNTEQRASİYA CƏDVƏLİ



Yüklə 1,07 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/40
tarix14.10.2017
ölçüsü1,07 Mb.
#4908
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   40

11 

 

FƏNLƏRARASI İNTEQRASİYA CƏDVƏLİ  

 

A-d. – Ana dili, Riy. – Riyaziyyat, H-b. – Həyat bilgisi, Tex. – Texnologiya, T- i. – Təsviri incəsənət,  

X-d. – Xarici dil, F-t. – Fiziki tərbiyə, Mus. – Musiqi

  

 

 



TƏLİMİN TƏŞKİLİNDƏ İSTİFADƏ OLUNAN FORMA VƏ ÜSULLAR 

 

Təlim üsulları  təlim prosesinin səmərəliliyini təmin edən faktorlardan biridir. Nəzərdə tutulan bacarıq-



ların formalaşdırılmasının ən real yolu təlim prosesinin mahiyyətcə yeni prinsiplər əsasında – fəal təlim 

üsullarından istifadə etməklə təşkil etməkdir. Fəal  təlim şagirdlərin  idrak fəaliyyətinə əsaslanan və təhsil 

prosesinin digər iştirakçıları ilə əməkdaşlıq şəraitində həyata keçirilən təlimi nəzərdə tutur.  

Fəal-interaktiv təlim  – təlim prosesinin elə  təşkili formasıdır ki, burada müəllim bilikləri ötürən 

rolundan imtina etməklə, yeni bir vəzifəni  – bələdçi (fasilitator) vəzifəsini öz üzərinə götürmüş olur. 

Təqdim olunan komplektdə bacarıqlar fəal təlimin bütün iş formalarından istifadə edilməklə 

TƏDRİS VAHİDİ, BÖLMƏ VƏ MÖVZULAR 

FƏNNİN ADI VƏ ALT STANDARTLARIN NÖMRƏSİ 



1. 

İNFORMAS

İYA

 

Ə

traf



ı-

m

ızda



 

informa-


siya  

1. İnsan və informasiya 

A-d. – 1.2.1, Riy. – 5.1.1, H-b. – 1.1.1, 1.3.2, 1.3.3,  2.1.2, 4.2.3, X-d. – 2.2.1, 

Tex. – 2.1.2, T-i. – 1.1.1, Mus. – 2.1.2 

2. Təbiətdə informasiya 

A-d. – 1.2.1, Riy. – 5.1.1, H-b. – 1.1.1, 1.1.2, 1.3.3, 4.2.2, X-d. – 2.2.1, Tex. – 

3.1.2, Mus. – 2.1.2 

İnformasiya 

il

ə i


ş 

3. İnfor. ilə nə etmək olar 

A-d. – 1.2.1, Riy. – 5.1.1, 5.1.3,  H-b. – 1.1.1, 1.1.2, 1.3.3, X-d. – 2.2.1 

4. İnfor. ötürülməsi 

A-d. – 1.1.1, 1.1.2, 1.2.1, Riy. – 1.2.1, H-b. – 2.1.1, 3.1.1, 3.1.2,   4.3.3, X-d. – 

2.2.4, Tex. – 1.3.4,T-i. – 2.2.6, F-t. – 2.2.2, Mus. – 3.3.3 

5. İnfor. kodlaşdırılması 

Riy. – 1.2.1, H-b. – 2.3.2, X-d. – 4.1.1 

6. Rebus 

A-d. – 1.1.2, Tex. – 4.1.2, T-i. – 2.2.1 

7. İnformasiyanın emalı 

A-d. – 4.1.2, 4.1.3, 4.1.4, 4.1.5, Riy. – 1.1.2 – 1.1.8, 2.1.1, 2.2.3, H-b. – 2.2.3, 

X-d. – 2.2.3, Tex. – 1.2.4, T-i. – 2.2.2, 2.2.3, Mus. – 3.1.1, 3.3.1, 3.3.2 

8. Kompyuter və infor. 

H-b. – 4.2.1, 4.2.2,  X-d. – 2.2.1, Tex. – 2.1.1, 2.1.2, 2.1.3 

 

2. ALQOR



İTM 

Qrupla


şd

ırma 


9. Obyektlər qrupu 

A-d. – 2.1.1, 4.1.1, 4.1.5, Riy. – 1.3.7, 3.2.2, 5.1.2,  H-b. – 1.3.1, 2.3.1, X-d. – 

2.2.1, Tex. – 2.1.3, T-i. – 2.1.1, Mus. – 1.2.1, 1.2.2, 1.2.3, F-t. – 1.3.1, 1.3.2 

10. Obyekt fərq əlamətləri 

A-d. – 2.1.1, 2.2.2, 4.1.1, 4.1.5, Riy. – 4.1.1, 4.2.1, H-b. – 1.2.1, 2.4.1, 3.2.1,  

X-d. – 2.2.2, Tex. – 2.1.1, 2.1.2, T-i. – 2.1.1, 2.1.2, Mus. – 1.1.2, F-t. – 1.3.3 

11. “Hamısı”, “heç biri”, “bəzisi”  A-d. – 2.2.4, Riy. – 5.2.1 

12. Qanunauyğunluq 

H-b. – 1.2.1, F-t. – 2.1.1 

H

ər



ək

ətl


ər 

ard


ıc

ıll


ığ

ı 

13. Alqoritm 



A-d. – 2.2.3, Riy. – 1.2.4, 1.2.5, 2.1.2, H-b. – 4.2.1, 4.2.4, Tex. – 1.2.3, 2.1.4, 

F-t. – 1.2.1, 2.1.1, 2.1.3 

14. Xətti alqoritm 

A-d. – 2.2.3, Riy. – 1.2.4, 1.2.5, 2.1.2, H-b. – 4.2.1, 4.2.4, Tex. – 1.2.3, 2.1.4, 

F-t. – 1.2.1, 2.1.1, 2.1.3 

15. Budaqlanma 

A-d. – 2.2.3, Riy. – 1.2.4, 1.2.5, 2.1.2, H-b. – 4.2.1, 4.2.4, Tex. – 1.2.3, 2.1.4, 

F-t. – 1.2.1, 2.1.1, 2.1.3 

16.  Məqsədəuyğun yolun seç-si  A-d. – 2.2.5, Riy. – 2.1.1, 2.1.3, 2.2.3, Tex. – 1.2.3 

17. Təkrar. hərək. ard. 

H-b. – 4.2.1, 4.2.4, Tex. – 1.2.3, 2.1.4, F-t. – 1.2.1, 2.1.1, 2.1.3 

3.

 KOMPYUTER 

Komp–


yuterd

ə 

əm



əliy-

yatla


18. Kompyuterin iş masası 

H-b. – 4.2.3, Tex. – 3.1.4 

19. Qovluq 

H-b. – 4.2.3, Tex. – 3.1.4 

Qrafik 


redaktor

 

20.  Paint proqramı 



H-b. – 4.2.1, T-i. – 2.2.1, 2.2.3, Tex. – 4.1.1 

21. Palitra 

H-b. – 4.2.1, T-i. – 2.2.1, 2.2.3, Tex. – 4.1.1 

22. Şək.fraqmenti ilə iş 

H-b. – 4.2.1, T-i. – 2.2.1, 2.2.3, Tex. – 4.1.1, 4.1.2 

23. Şəkillərin komp-də sax-sı 

H-b. – 4.2.1, T-i. – 2.2.1, 2.2.2,  2.2.3, Tex. – 4.1.1, 4.1.2 

M

ətn 



redaktoru

 

24. WordPad proqramı 



A-d. – 3.1.1, 3.1.2, 3.1.3, 3.1.5, H-b. – 4.2.1, X-d. – 4.1.1, 4.1.2 

25. Mətnlərlə iş 

A-d. – 3.1.1, 3.1.2, 3.1.3, 3.1.5, H-b. – 4.2.1, X-d. – 4.1.1, 4.1.2 

26. Mətnə şəklin əlavə edilməsi  A-d. – 3.1.1, 3.1.2, 3.1.3, 3.1.5, H-b. – 4.2.1, X-d. – 4.1.1, 4.1.2 

27. Mətndə sözlərin əvəz olunm.  A-d. – 3.1.1, 3.1.2, 3.1.3, 3.1.5, H-b. – 4.2.1, X-d. – 4.1.1, 4.1.2 

28. Komp-də hesabl-rın apar-sı 

Riy. – 1.2.2, 1.2.3, 1.2.4, 1.2.5, 2.1.1,  H-b. – 4.2.1 



12 

 

formalaşdırılır. Bu cür təlim texnologiyası ilə təşkil olunan dərslərdə əvvəlcə problemin qoyulmasına 



imkan verən motivasiya yaradılır. Nəticədə  tədqiqat sualı müəyyənləşdirilir. Həmin tədqiqat sualı 

problemin həlli yollarına dair ilkin fərziyyələrin irəli sürülməsinə  şərait yaradır. Sonra problemin 

araşdırılması üçün şagirdlər irəli sürülmüş  fərziyyələrin doğruluğunu yoxlamaq etmək üçün bilik 

mənbələrindən istifadə etməklə  tədqiqat işlərinə  cəlb olunur. Alınan nəticələr iş  vərəqlərində qeyd 

edilir.  İş  vərəqlərində  işlər tamamlandıqdan sonra məlumat mübadiləsi aparılır. Hər qrup öz 

tədqiqatlarının yekunları ilə sinfi tanış edir. Sonra təqdim olunan işlər arasında rabitə, əlaqələr yaradı-

lır. Məlumatlar sistemləşdirilərək ümumiləşdirilir. Həmin ümumiləşmələr ilkin fərziyyələrlə müqayisə 

olunur və nəticələr çıxarılır. Bundan sonra biliyin tətbiqi mərhələsi gəlir. İşin gedişindən aydın olduğu 

kimi, fəal – interaktiv təlimdə şagirdlərdə məntiqi, tənqidi və yaradıcı təfəkkürünün inkişafı qayğısına 

qalınır, təlim prosesinə tədqiqat xarakteri verilir. Təlim prosesində işgüzar iş mühiti, əməkdaşlıq şəraiti 

yaradıldığından iştirakçıların yüksək fəallığı təmin olunur. 

Təqdim olunan dərslik komplektində qruplarda və cütlərlə  iş formalarına daha çox üstünlük verilir. 

Praktik dərslər şagirdlərdə fərdi bacarıqların formalaşdırılması üçün fərdi və cütlüklərlə aparılır.  

Qruplara bölünməni  şagirdlər üçün könüllü yerinə yetirərkən onlar öz dost və yoldaşları ilə birgə 

işləməyə üstünlük verirlər. Şagirdlərdə müxtəlif sosial bacarıqları formalaşdırmaq məqsədilə qruplara 

bölünməni fərqli üsullarla aparmaq lazmdır.  Məsələn,  

 

Rənglərlə. Müəllim 4–5 ədəd (qrupların sayı  qədər) müxtəlif rəngdə olan kağızları 4–6 (hər 



qrupda olacaq uşaqların sayı  qədər) yerə bölür. Bütün kağızlar qarışdırılıb bir zərfin içinə 

qoyulur.  Şagirdlər bir-bir rəngli kağız parçalarını götürürlər. Eyni rəngli kağız götürmüş 

şagirdlər bir qrupa yığılır. Rəmzi olaraq qrupun adını rəngin adı ilə də adlandırmaq olar. 

 



Rəqəmlərlə. Bütün şagirdlərə 1-dən 5-ə kimi saymaq tapşırılır. Bütün “1”-lər, “2”-lər və s. bir 

qrupa yığılır. Bu qrupların adlarını saydıqları ədədlə də adlandırmaq olar. 

 

Sinif jurnalı üzrə. Sinif jurnalında ardıcıl və yaxud müəyyən qanunla (hər 5 nəfərdən bir və s.) 



uşaqlar hər birində 4–6 şagird olmaqla qruplara yığıla bilər.   

 



Sosiometrik.  Əvvəlcə qrupların sayı  qədər uşaq seçilir. Bu uşaqların hər biri öz qrupuna bir 

uşaq seçir. Hər yeni seçilmiş uşaq öz qrupu üçün də bir uşaq seçir. 

 

 

İNKLÜZİV TƏLİM PRİNSİPLƏRİ 

 

Hər bir şagird fərdi keyfiyyətlərindən asılı olaraq tədris materiallarını müxtəlif cür qavrayır. Buna bax-

mayaraq, təhsilin  əsas məqsədi bütün təhsil alanların müəyyən ictimai status qazanması  və öz sosial 

əhəmiyyətini təsdiq etməsidir.  İnklüziya sağlamlıq imkanları  məhdud olan uşaqlarda özünə inam 

yaratmaqla, onlara digər yaşıdları ilə eyni məktəbdə təhsil almaq şəraitinin yaradılmasıdır.  

Xüsusi təlimə tələbatı olan bu cür uşaqların diqqət və yardıma böyük ehtiyacları var. Onların qabiliy-

yətlərinin və irəliləyişlərinin inkişaf etdirilməsi çox vacib amildir.  

İnklüziya təkcə fərqli inkişaf xüsusiyyətləri olan uşaqlara deyil, həmçinin digər xüsusiyyətləri ilə ya-

şıdlarından fərqlənən uşaqların da yuxarıda sadalanan məqsədlərə çatmalarına yardım edir. Onlar 

başqa dildə danışan, başqa mədəniyyətə malik, fərqli həyat tərzi sürən, təhsilə müxtəlif maraq və 

qavrama qabiliyyəti göstərən uşaqlar da ola bilər. Belə  uşaqlarla işləyərkən müəllim informasiyanı 

onlara müxtəlif forma və variantlarda çatdırmağa çalışmalıdır.  




Yüklə 1,07 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   40




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə