Microsoft Word Gurz?col yaz?lar? – 160
Yüklə 1,07 Mb. Pdf görüntüsü
|
Gürzəçöl yazıları 32 – İşığa, yer üzünä çıxmaq üçün, balalarım, – de- di ana. – İşıq, yer üzü nädi, ana? – soruşdu balalar. – Män onları sizä göstärmäliyäm. Belä başa sala bilmäräm, balalarım. – İşığa , yer üzünä bizi niyä çıxarmaq istäyirsän, ana? – soruşdu balalar. – Yaşamaq üçün, balalarım, – cavab verdi ana. – Yaşamaq nädi, ana? – Näfäs almaq! – Biz näfäs alırıq, ana. Ana tülkü qulaq verdi. Vä balalarının rahat näfäsi däydi qulaqlarına. – Yemäk üçün! – bağırdı ana tülkü. – Burada qalsaq, acından öläcäyik! – Biz yeyirik, ana! – dedi balalar. – Nä yeyirsiniz? – soruşdu ana tülkü. – Bax bunu, – dedi balalar. – Näyi? Balalardan biri onun qabağına ağzından nä isä at- dı. Ana tülkü balasının gätirdiyini iyläyib geri sıçradı! – Bunu yemäk olmaz! – qışqırdı. – Niyä, ana? – Bu, torpaqdı! Canlı torpaq yeyirik, ana. – Siz qan içmälisiniz, ät yemälisiniz, sümük gä- mirmälisiniz, balalarım! –bağırdı ana. VAQÌF SÄMÄDOÕLU 33 – Niyä, ana? – soruşdu balalar. – Yaşamaq üçün, – dedi ağlaya-ağlaya ana. – Biz yaşayırıq, ana, – dedi balalar. Gürzəçöl yazıları 34 Maral O gün maral gözlärini açıb ayağa qalxanda hiss elädi ki, nä isä birtähärdir. Ayaqlarının altı da, ätraf da qarla dolu olsa da, havada bir däyişiklik var. Bundan başqa, maralın sinäsi daşa dönmüşdü, bü- tün bädänindä bir küt ağrı varıydı. Bir dä näfäsi hä- mişäkindän qat-qat istiydi. Bir dä maral özünä gen- dän baxa bilsäydi, görärdi ki, gözläri qanla dolub. Maral qarşısındakı väläsä yaxınlaşıb boynunu aşağı äydi, buynuzlarını ağacın gövdäsinä diräyib, güc gäldi. Başını yuxarı qaldırıb, geri çäkildi. Başa düşdü ki, tarıma çäkilmiş canını buynuz itilämäklä boşalda bilmäyäcäk. Qanrılıb arxasına baxdı. Gözü- nä bir şey däymädi. Hämişäki kimi bir boğuq säslä böyürmäk istädi, ancaq ağzını açan kimi boğazın- dan zil şeypur säsi çıxdı. Maral başa düşdü ki, bahar gälib. O, bir dä zildän böyürdü. Säsinä hay verän olmadı. Maral qulaqlarını şäklädi, yaş, qara burnu- nu qaldırıb, xäfif bir yel tutdu vä onu yara-yara yeri- mäyä başladı. Top palıdlığa girändä dayandı. Bur- nuna iy däydi. O, birbaşa gövdäli bir palıdın üstünä getdi. Üst dodağı qalxdı, burun deşikläri genälib ta- VAQÌF SÄMÄDOÕLU 35 rıma çäkildi. Dişi maral bu palıda sürtmüşdü özü- nü. Maral durduğu yerdäcä yorğaladı. Sonra top palıdlıqdan keçib, qarla örtülü düzänliyä çıxdı. Yay- da meşäbäyi öz inäyini, qoyunlarını burada otarardı. Sonra buranın son otunu biçib iki taya qoyardı. Maral düzü örtmüş qarın üstündä gecä ayazın- dan donmuş täzä canavar izläri gördü. Sağ qabaq ayağı qeyri-ixtiyari beş-on däfä qalxıb yeri döysä dä, maralın canına qorxu dolmadı, sinä därisi äsmädi, belinä üşütmä gälmädi. Maral başını yuxarı qaldırıb, burnunu yelä tuta-tuta zoğallığa sarı getmäyä baş- ladı. O, ehtiyatını tamam itirmişdi, heç nädän qorx- murdu. Gözünä bir qaraltı da däymirdi. Burnu an- caq dişi maralın iyini çäkä bilirdi. O, özünü baharın ixtiyarına vermişdi. Maral häyatın yeganä häqiqätini – ölümü yadından çıxarmışdı. Özü dä dik yuxarı ge- dirdi maral. Meşänin indiki çağında isä yem aşağı- da, dağ ätäklärindä idi. Yuxarıların qarı hälä altdan äriyirdi, keçän ilin çürümüş xäzälinin üstündän. Ma- ralın dırnaqları arabir sürüşürdü dä... Läzgi Sädräddin kişiylä şähärdän gälän qonaq tüfänglärini ayağa verib marığda durmuşdular. Ma- ralı vaxtaşırı meşäni bürüyän şeypur säsi yavaş-ya- vaş onlara yaxınlaşdırırdı. – Müällim, qüzüva hayla, temiz hayvan gälävar, – dedi Sädräddin kişi. – Eşidiräm, – dedi qonaq. – Müällim, belindän vur, murdar olmasın hayvan. Gürzəçöl yazıları 36 – Oldu, – dedi qonaq. Vä ağacların arasından çıxan maralın sinäsinä qıydı gözlärini, tüfängin ucunu da elä marıtladığı nöqtäyä yönältdi. Näfäsini saxlayıb, yavaş-yavaş tä- tiyi çäkmäyä başladı. Meşänin qulağına elä bil ki, sillä däydi. Aläm cingildädi. Maral ayaq üstä qalsa da, qonaq ikinci lülänin tätiyinä barmağını qoyma- dı. – Ut köki üstä bitär! Halal ulsun sänä! – bağırdı Sädräddin kişi. Ovçular ayağa qalxanda yıxıldı maral yerä an- caq. Ävvälcä qabaq ayaqları boşaldı sonra bütün bädäni taqätdän düşdü. Sağ böyrü üstä yıxıldı. Aza- cıq yerindä yırğalandı. Ancaq şähärdän gälän qonaqla Sädräddin kişi marala yaxınlaşmadılar. Çünkü qulaqları hälä başı- na sıxılmışdı. Belä anda yaralı heyvana yaxın dur- maq xatadır. – Müällim, birini dä at, – dedi Sädräddin kişi. – Yox, qoy qanı axsın, sonra başını käsärsän, – dedi qonaq. – Rähmätlik atan da elä deyärdi. Allah rähmät eläsin una. Başını gäräk özün käsäsän. – Biliräm. Allah ölänlärinä rähmät eläsin, Säd- räddin kişi. – Allah bu tämiz hayvana da rähmät eläsin! – gülümsündü Sädräddin kişi. VAQÌF SÄMÄDOÕLU 37 – Tämiz hayvan hälä ölmäyib, – dedi qonaq. – Diriyä dä rähmät var, – dedi läzgi. Tüfängin säsinä aşağıda qalanlar qalxıb gäldilär. – Kim vurdu? – soruşdu Bilal ämi. – Qardaşoğlun, yoldaş Madatov, – dedi Sädräd- din kişi. Bilal ämi qonağın başını älläri arasına alıb, alnın- dan öpdü. – Halal olsun sänä atanın adı, – dedi. Sonra yaşaran gözlärini sildi. Yadına, yäqin ki, dostu, qonağın atası düşdü. Maral ölmämişdi. Ağır, ancaq nädänsä rahat näfäs alırdı. Gözlärindä dä nä heyrät görünürdü, nä qorxu. Heyvan sakit idi. Açıq yarasından daha qan gälmirdi. Yarası laxtalanmış qara vä qanla boyanmış torpaqla bağlanmışdı. Sädräddin kişi belindän yaşı bilinmäyän, di gäl il- lär uzunu köhnälmäyän, işländikçä koruşlanmayan Amuzqa xancalını çıxarıb qonağa uzatdı. – Müällim, biz buynuzlarından, ayaqlarından tu- taq, sän başını käs, – dedi Sädräddin kişi. Qonaq xancalı götürdü. – Oğul, bu maralı mänä halal elä. Sağ qalsa, sä- nin yadigarın olar mänä, – dedi Bilal ämi. Qonağın çiynindän elä bil dağ düşdü. – Qurbandı, Bilal ämi, – dedi qonaq. Maralın ilmäylä äl-ayağını bağlayıb, arabaya yük- lädilär, kändä gätirib, häyätä atdılar. Dövräsinä çä- Yüklə 1,07 Mb. Dostları ilə paylaş:
|