Microsoft Word Gurz?col yaz?lar? – 160
Yüklə 1,07 Mb. Pdf görüntüsü
|
VAQÌF SÄMÄDOÕLU 17 Ballíca Ballıca o boyda sürünün içindä çaşıb qalmışdı. Nä ağız-ağıza verib mäläşmäyä, nä dä sazaqda, ayazda burun-buruna girib isişmäyä özünä tay tapa bilmirdi. Yataqda da, günün altında da , bulut köl- gäsindä dä täk-tänha idi. Neçä däfä därdini açıb çobanın özünä dä demişdi, di gäl o yekälikdä ço- maqlı insan da Ballıcanın sözlärinä qulaq asıb, be- şillik qoyunu ongünlük quzu kimi oxşayıb, üstün- dän ağzına bir tikä şäkär soxub varıb getmişdi öz iş- gücünä... – Az, mänimlä niyä mäläşmirsän, ağız ağıza ve- rib? – soruşurdu Ballıca bir qoyundan. – Sän qoyun deyilsän. – Necä yäni qoyun deyiläm? Qoyun deyilämsä, niyä sizinlä bir qışda arana, yayda dağa gediräm? Niyä siz otlayanı män dä otlayıram, siz köpän yon- cadan män dä köpüräm? – Qoyunun adı olmaz. İtin, atın, inäyin adı olar. Sänin dä adın var, –dedi qoyun. – Bu adı män otların arasından tapmışammı? Yoxsa itdän, atdan, inäkdän äl borcu almışam? Bu Gürzəçöl yazıları 18 adı mänä o çoban qoyub. Ägär män qoyun deyi- lämsä, niyä o çobanın özü mäni dä sizä qatıb otarır? Qoyun bir az fikrä gedib Ballıcaya dedi: – Yaxşı, qoyunsansa bu sürüdän bir quzu çağır, göräk säsinä säs verib yanına gälirmi? – Mänim quzum yoxdur, – dedi Ballıca. – Niyä? – Qoçlar mäni minmir. – Qoyun olsaydın minärdilär, – deyib qoyun Bal- lıcadan aralandı. Ballıcanın bu söhbäti dä käsildi. Yenä qaldı täk- başına. Känarda dayanıb qabaq ayağını yerä vura- vura nädänsä xuylanıb uzağa baxan qoçu gördü. Göräsän, kim däymişdi qoçun gözünä, ya näm bur- nu kimin iyini uzaqdan çäkib gätirmişdi? Ballıcanın nä burnuna, nä gözünä bir şey däy- mädi. Çünkü bütün fikri-zikri ancaq adında idi. Gö- zü nä mäsafä görürdü, nä dä qorxu. İldä iki-üç däfä, quyruğunun altı yağlananda, ayaqları özü Ballıcanı qoçlara sarı çäkib aparırdı. Yanaşdığı qoçun burnuna onun qoxusu däyän kimi qoçun gözläri bärälirdi, üst dodağı qalxıb tarım çä- kilirdi, dişläri açılırdı. Ancaq qoç gälänin Ballıca ol- duğunu görüb, boşalırdı, bärkdän fınxırıb heç bir şey olmamış kimi täzädän otlamağa başlayırdı. Ballıca yenä dä qalırdı täkbaşına. Gözläri sürünün tapdığı otlarda, beli qoç ağırlığı häsrätindä. Belä VAQÌF SÄMÄDOÕLU 19 vaxtlarda Ballıca dünyaya gälän gününü söyürdü. Anasının onu doğarkän bağırdığı gecäni söyürdü. Tärs gälirdi Ballıca. Dal ayaqları ilä qabağa. Ancaq anasının içinä ağzından tünd araq iyi gälän çobanın qatı sabunlanmış äli girdi, Ballıcanı birtähär çevirib gecäyä çıxardı. Atdı tapdanıb bulanmış samanın, otun qoxusuna. Sonra sähär çobanlar, uşaqlar ya- tağa girib quzuları saymağa başladılar. – Ayä, gecä tärs gälän quzu bu idi. Vaxtında yet- mäsäydik, murdar olacaqdı. – Nä göyçäk därisi var, baxsan. Lap bal rängin- dädi. Ballıcanın adı belä qoyulmuşdu. Bälkä dä, beli elä ävväldän belä qırılmışdı. Ömrünün altıncı ili gäländä Ballıca günlärin bir günündä täpänin üstünä qalxdı. Gördü ki, uzaqda başqa bir qoyun sürüsü otlayır. Fağırın üräyi döyün- mäyä başladı. Yan-yövräsinä baxdı. Öz sürüsünün itläri häräsi özünü bir yulğun altına verib mürgü vu- rurdular. Ballıca itlärdän qorxmurdu. Cünkü onlar da Ballıcanın adı olduğunu bilirdilär, onu sürüdän aralananda hürä-hürä yox, päsdän mırıldaya-mırıl- daya geri qaytarırdılar. Ballıca ävvälcä yavaş-yavaş, sonra yeyin-yeyin o biri sürüyä täräf ayaq açdı. Gedä-gedä fikirläşirdi ki, o sürüyä yetib özünü yad quzuların arasında itirib batıracaq. Ämin idi ki, o sürüdä onun adlı qoyun olduğunu bilän olmaz. Gürzəçöl yazıları 20 Ballıcanın üräyi häm sevincdän, häm dä qorxu- dan döyünürdü. O, bir-iki täpä aşıb yad sürünün saldığı cığıra düşdü. Bir az getmişdi ki, gördü üstü- nä it gälir. Ballıca dayanıb mälädi. Bu it dä hürmür- dü. Ancaq mırıldamırdı da. O, Ballıcaya älli-altmış addım qalmış ayaq saxladı, sonra birdän-birä ona täräf şığıdı. Yanaşıb sinäsini gärdi, ayaqlarını yerdän üzüb Ballıcanın üstünä sıçradı. Vurub yerä yıxdı. – Şükür Allaha, bu it mänim adlı olduğumu bil- mir. Düşünä-düşünä Ballıca birtähär ayaqları üstä qalxdı. Elä o an bir zärbä dä däydi ona. Vä bu ikinci zärbä ona däyän anda Ballıca itin dişlärini gördü. Aman Allah, itä yaman oxşasa da, bu, it ağzı, it diş- läri deyildi. Qabaq iri dişläri görünürdü ancaq, xırda dişläri elä bil damağına batmışdı. Ballıca sürüdä här gün qurd haqqında düşän söhbätläri xatırladı. Aya- ğa qalxıb qurdamı, itämi adını demäk istädi, ancaq boğazına nä isä oldu birdän-birä. Bu, ağrı idi. VAQÌF SÄMÄDOÕLU 21 Tut aõacínda åinäbub yuvasí Bu tut ağacını unutmayıb yadından çıxartma- yanlar araq içändä däliyä dönürlär. Çünkü bu tut ağacı camaatı iki dünya savaşının, iki ermäni-mü- sälman davasının, bir dä än azı qırx-älli quraqlığın aclığından qurtarıb. Bahar sonu yay ävväli ätli-şiräli meyväsiylä, payızda-qışda qurusu, bähmäzi ilä. Bir dä bu dağlarda bitmiş (Allah bilir, kim äkib onu) tut ağacı arandan ermäni çöräyi, buğda gätirib hämişä. Yayda taxıla däyişiblär tutun varını-yoxunu, qışda qurusunu, bähmäzini. Ermäni yayın axırında da gä- lib tutun hüzuruna. Bir kisä un verib ağac yiyäsinä, ağacdan yerä tökülüb, torpaq üstä çürüyän tutları bir-bir yığıb, arana aparıb. Orada araq çäkib tutdan – tut arağı. Qış gäländä, qar käsändä gedib-gälän yolları, şaxta qapıya här iki täräfdän qıfıl vuranda, ermäni çıraq yandırıb evindä, tut arağı içä-içä ağla- yıb, ağlaya-ağlaya da bir näğmä deyib ermäni dilin- dä. Näğmänin sözlärini bilmiräm, ermäni dilini bil- mädiyimçin. Bilsäydim, män dä oxuyardım qar düşsäydi Bakıya bu qış. Vä araq içärdim. Bilä-bilä Yüklə 1,07 Mb. Dostları ilə paylaş:
|