19
GEREÇ VE YÖNTEMLER
ARAŞTIRMANIN YERİ
Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı.
EVREN VE ÖRNEKLEM
Trakya Bölgesi (Edirne, Kırklareli, Tekirdağ illerinin kırsal alanı). Bölge 2000 yılı nüfus
sayımı verilerine göre toplam 564 560 kişiden oluşmaktadır. Nüfusun %38’i Tekirdağ, %37’si
Edirne ve %25’i Kırklareli illerindedir. Örneklem grubu, tularemi seroprevalans çalışması
(114) için 30 köyden toplanmış 1782 ve ek olarak kene ısırığının sık olduğu 3 köyden
toplanmış 76 serum örneği içinden sırasıyla 98 ve 18 kene ısırığı öyküsü olan toplam 116
kişiden oluşmaktadır.
ARAŞTIRMANIN TİPİ
Kesitseldir.
BAĞIMSIZ DEĞİŞKENLER
Yaş, cins, yerleşim birimi, meslek, ev çevresinde hayvan besleme, doğada uğraş.
BAĞIMLI DEĞİŞKENLER
Erlihyoza özgü serolojik belirteçler (HGA IFA IgG).
20
KULLANILACAK ARAÇ, GEREÇ VE YÖNTEMLER
Biyolog Günay Dedeoğlu-Kılınç’ın Trakya Bölgesinde Kırsal Alanlarda Tularemi
Seroprevalansı adlı yüksek lisans tezi için 2006 yılının Mayıs-Ağustos aylarında toplanan
serumlarda araştırma yapılmıştır. Bu tezde Dünya Sağlık Örgütünün seroprevalans
çalışmalarında kullandığı yöntemlerden 30 küme yöntemine göre her ilden 30 köy belirlendi.
Gönüllülere yapılacak işlem ve çalışma özetlendi ve ilgili formun (Ek-1) doldurulmasını
müteakip kan örnekleri alındı. Eş zamanlı olarak Kırklareli kırsalında kene ısırığı fazla
görülen üç köydeki gönüllülerden kan alındı. Bunlar santrifüj edildikten sonra serumları –70
0
C’de donduruldu. Daha önce toplanan bu serumlar içinden kene ısırılma öyküsü olan toplam
116 kişinin serumları ayrılarak, bu kişiler formda belirttikleri telefon numaralarından arandı.
Hastalıkla ilgili bilgiler verilerek ve sözlü onayları alındıktan sonra indirekt floresan antikor
yöntemi ile serolojik olarak erlihyoz antikorları araştırıldı. Pozitif çıkan serumlarda, çapraz
reaksiyon ve koenfeksiyon açısından Rickettsia conorii, Treponema pallidium ve Borrelia
burgdorferii antikorları araştırıldı.
Bu çalışma Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu’ndan alınan izinle yapıldı (Ek-
2). Çalışmamız Trakya Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (TÜBAP)’ne sunulmuş ve
TÜBAP-27 no’lu proje ile gerekli test malzemelerin alımı sağlanmıştır (Ek-3). Çalışmaya
katılım gönüllük esası ve uluslararası Helsinki deklarasyonuna uygun şekilde sağlandı.
Deneyler
Yüzonaltı serum önce Anaplasma phagocytophilum IFA IgG (Focus Technologies, USA)
ile test edildi. Pozitif çıkan serumlar (Şekil 1) çapraz reaksiyon ve koenfeksiyon açısından
Rikettsia sp. IFA IgG (Focus Technologies, USA),
Treponema pallidium hemaglütinasyon
(TPHA) (OMEGA Diagnostics) ve Borrelia burgdorferii IFA IgG (ZEUS Scientific) testi ile
bu mikroorganizmalara karşı oluşan antikorları bakımından araştırıldı.
Anaplasma phagocytophilum IFA IgG
1.
Serumlar –70
0
C’den çıkartıldı ve çözülmesi için bekletildi. Çözünen serumlar fosfat
buffer solusyonu (PBS) ile 1/64 titrasyonda dilüe edildi.
2.
25µl IgG pozitif kontrol 25µl PBS ile iki kat sulandırıldı. 1/32 dilüsyon elde edildi ve
slaytlardaki bir kuyucuğa 25µl eklendi.
3.
25µl IgG negatif kontrol dilüe edilmeden slayttaki bir başka kuyucuğa eklendi.
4.
Sonra diğer kuyucuklara 1/64 titrasyonda dilüe edilmiş 25µl hasta serumu eklendi.
21
5.
30±2 dakika 35-37 Cº’de inkübe edildi.
6.
Sonra PBS ile çalkalandı ve içinde PBS olan kapta 10 dakika bekletildi.
7.
Sonra kaptan çıkarılıp distile su ile yıkandı ve havada kurutuldu.
8.
Her kuyucuğa 25µl IgG konjugatı eklendi.
9.
30±2 dakika 35-37 Cº’de inkübe edildi.
10.
Sonra PBS ile çalkalandı ve içinde PBS olan kapta 10 dakika bekletildi.
11.
Sonra kaptan çıkarılıp distile su ile yıkandı ve havada kurutuldu.
12.
Slaytların üzerine örtücü sıvı (mounting medium) konulup lamelle kapatıldı ve
floresan mikroskopunda 400X büyütmede hemen değerlendirildi.
13.
Ilımlıdan yoğun elma yeşili floresan veren preparatlar 2-4 pozitif olarak
değerlendirildi.
14.
Floresan var ama bulanık olanlar 1 pozitif olarak değerlendirildi.
15.
Hiç floresan yok ise negatif olarak değerlendirildi.
Şekil 1. Çalışmada saptadığımız Anaplasma phagocytophilum IFA IgG pozitif
örneklerden biri (lökosit içinde floresans veren bakteri kümeleri (morula)
görülmekte)
22
Rickettsia sp. IFA IgG
1.
Serumlar –70
0
C’den çıkartıldı ve çözülmesi için bekletildi. Çözünen serumlar PBS
ile 1/4 titrasyonda dilüe edildi. Ardından Yolk Sac sulandırıcısı ile 1/64 titrasyonda
dilüe edildi. Sonra 15 dakika oda ısısında bekletildi.
2.
25µl benekli ateş grubu pozitif kontrol IgG 25µl PBS ile iki kat sulandırıldı. 1/64
dilüsyon elde edildi ve slaytlardaki bir kuyucuğa 25µl eklendi
3.
25µl tifus grubu pozitif kontrol IgG 25µl PBS ile iki kat sulandırıldı. 1/64 dilüsyon
elde edildi ve slaytlardaki bir kuyucuğa 25µl eklendi.
4.
25µl negatif kontrol slayttaki uygun kuyucuğa konuldu. Dilüe edilmedi.
5.
Sonra diğer kuyucuklara 1/64 titrasyonda dilüe edilmiş 25µl hasta serumu eklendi.
6.
30±2 dakika 35-37 Cº’de inkübe edildi.
7.
Sonra PBS ile çalkalandı ve içinde PBS olan kapta 10 dakika bekletildi.
8.
Sonra kaptan çıkarılıp distile su ile yıkandı ve havada kurutuldu.
9.
Her kuyucuğa 25µl IgG konjugatı eklendi.
10.
30±2 dakika 35-37 Cº’de inkübe edildi.
11.
Sonra PBS ile çalkalandı ve içinde PBS olan kapta 10 dakika bekletildi.
12.
Sonra kaptan çıkarılıp distile su ile yıkandı ve havada kurutuldu.
13.
Slaytların üzerine mounting medium konulup lamelle kapatıldı ve floresan
mikroskopunda 200X büyütmede hemen değerlendirildi.
14.
Ilımlıdan yoğun elma yeşili floresan veren preparatlar 2-4 pozitif olarak
değerlendirildi.
15.
Floresan var ama bulanık olanlar 1 pozitif olarak değerlendirildi.
16.
Hiç floresan yok ise negatif olarak değerlendirildi.
Treponema pallidium hemaglütinasyon
1.
Reaktifler ve serumlar oda ısısına getirildi.
2.
Mikrotitrasyon pleytindeki bitişik kuyucuklarda hasta serumu ve sulandırıcı eklenerek
1/20 oranında sulandırılma sağlandı.
3.
Kullanmadan önce hücre süspansiyon şişeleri (test ve kontrol) çalkalandı.
4.
Pleytteki kuyucuklardan birine test digerine kontrol süspansiyonu eklenerek 1/80
dilüsyon elde edildi.
5.
Mikropleyti kapatılıp oda ısısında karanlık bir alanda 60 dakika inkübe edildi.