Microsoft Word Hazir kitab docx
Yüklə 3,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
106 lını ucadan oxutdurub və bunun üstündə işdən çıxarılıb (əslin- də onun oxuduğu jurnalın özü yox, Məhəmmədsəid Ordu- badi’nin ona qarşı yazılmış məqaləsində gedən sitatlardı), az sonra həbs edilib; 1930-dakı Şəki üsyanı zamanı Baba bəy Şəkidə çıxışında sovet hökuməti və kommunist partiyasına düşmən münasibət bəsləyib (ağ yalandır! Abdulla əfəndi, əksinə, xalqı üsyandan çəkinməyə çağırıb, Baba bəy isə Şəki üsyanı zamanı Bakıda həbsdəydi, Şəkiyə gedə bilməzdi); Baba bəy Şəkidə çox vaxt antisovet fabrikant Əsgər ağa Məmmədov, sürgündən yeni qayıtmış qolçomaq Lütful- lah Hüseynov, Tabaq Qurban və başqa antisovet ünsürlərlə oturub-durub, onlarla birgə sovet hökumətinə qarşı əksinqilabi millətçi təbliğat aparıb, mövcud rejimə qarşı kəskin sözlər işlədib, müsavatçılıq ideyalarını təbliğ edib (fakt doğru olsa da yazılış tərzi “keçinin su bulandırması”dır). Onda müstəsna təbliğat-təşviqatçılıq bacarığı olduğuna görə ətrafdakılar üçün sosial təhlükə doğurur. Bütün həbsi boyunca yalnız bircə dəfə dindirilən Baba bəy müstəntiq Zelenski’yə deyib: “İkinci dəfə Azərb. Dövlət Siyasi İdarəsi (DSİ) 11.06.1927- ci ildə məni Qax kəndində həbs etdikdən sonra Zaqatalaya, oradan da Şəkiyə, daha sonra Bakıya göndərilmişəm və istin- taqım Bakıda aparılıb. Eyni iş üzrə mənimlə birgə Zaqatalada bunlar da həbs edilib: 1) həkim Qədimov Əliabbas, 2) Nurullah əfəndi Qazızadə - müəllim, “Əhrar” partiyasının keçmiş üzvü, 3) Ramazan Qaracayev – alverçi, 4) Əhməd Abdullayev – İstehlak kooperativində işləyirdi, 5) Əhməd 107 Bərbərlinski – mülkiyyətçilərdəndir, 6) Cahangir – soyadını unutmuşam, 7) [Yusifov] Məhəmməd Vahab oğlu (soyadını unutmuşam) – alverçi, 8) və 9) Salamov qardaşları: Əlibala və Əliəkbər – zərgər və alverçilər. [...] Həkim Əliabbas Qədi- mov aramızda keçmiş es-er kimi tanınmışdı; o, İstanbulda oxu- yub və 1914-cü ildə (1917-ci ildə - müəl.) İstanbulun sosialist təşkilarlarından İsveçrədə keçirilən sosialistlərin qurultayına nümayəndə göndərilib. [...] Mən, Qədimov, Nurullah əfəndi Qazızadə cəzamızı çəkərkən həmişə bir yerdə yatmışıq. Həmin həkim Qədimov, bildiyimə görə, bir neçə ay öncə Qubada yenidən həbs edilib...” . Zelenski Baba bəyi Məhəmmədəli Xəlifəzadə və Veysəl Mustafazadə ilə birgə müsavatçılıq təbliğatı aparmaqda suçladıqda müttəhim onlarla yalnız müəllim yoldaşı kimi əlaqədə olduğunu bildirib. ÜÇÜNCÜ DİNDİRMƏNIN SONU Müstəntiq Məmmədov Əliabbas həkimin Baba bəy Qəbulzadə ilə tanışlıq və görüşmələri boynuna almasını da qənimət sayaraq daha bu söhbəti uzatmır və keçir yeni “xanə”yə: “Sual: Siz, sadəcə, tərslik edirsiniz. Şəki-Zaqatala üsyanından qabaq Siz harada idiniz? Cavab: Üsyandan qabaq mən Şəkidə olmuşam. Sual: Üsyan ərəfəsində Şəkidə olarkən üsyanın təşkilatçılarından Nəbibəyov Bəhram bəy və Əfəndiyev Fərruxla əlaqə saxlamısınız. Bunu nə cürətlə inkar edə bilərsiniz? 108 Cavab: Üsyandan qabaq Şəkidə olarkən Nəbibəyov Bəhram bəyi tanıyırdım və onunla tanışlığım vardı, ancaq onunla heç bir əksinqilabi əlaqə saxlamamışam. Onun üsyanla əlaqəsinə gəldikdə isə bildirirəm ki, o, həqiqətən üsyanın təşkilatçılarından biri olub və bu, mənə üsyandan sonra bəlli olub. Fərrux Əfəndiyevi tanıyıram, onunla yaxşı münasibətdəyik, ancaq yadımda qaldığı qədərincə, üsyandan qabaq Şəkidə onunla görüşməmişəm. Sual: Siz Nəbibəyovla əksinqilabi əlaqələriniz, Qəbulov Baba, Əfəndiyev Fərrux və b. ilə birgə üsyana hazırlıqda iştirak etməyiniz üstündə məsuliyyətindən yayınmağa çalışırsınız. İstintaq bir daha sizdən düzgün ifadə verməyi tələb edir”. Diqqət!! Oxucumuz, müstəntiq öz sualının içərisində artıq hakimin güllələmə hökmünün bir maddəsini yerləşdirib: “Nəbibəyovla əksinqilabi əlaqə, Qəbulov Baba, Əfəndiyev Fərrux və b. ilə birgə üsyana hazırlıqda iştirak”. Bu deyilənin gerçəkliyini müttəhimin boynuna alıb-almaması elə də önəmli deyil – bolşevik çekistlər belə “əhəmiyyətsiz xırdalıq”lara heç fikir də vermirlər. Müstəntiq üçün ən önəmlisi odur ki, dustaq adı çəkilən adamlarla tanış olduğunu artıq boynuna alıb. Onlarla tanışdırsa, deməli, görüşüblər; görüşüblərsə, deməli, əqidədaşdırlar; əqidədaşdırlarsa, deməli, üsyanı birgə hazırlayıblar; üsyan hazırlayıblarsa, deməli, məhv edilmə- lidirlər, vəssalam! Stalin dönəmi məhkəmə-istintaq siste- minin özünü yormayan məntiqi beləydi! 109 “Cavab: O dövrdə üsyan hazırlandığını mən bilmirdim, bu haqda heç təsəvvürüm də yoxdu və bu haqda mənə heç kim heç nə deməyib, üsyan haqqında mən hadisədən sonra eşitmişəm. Qəbulov və Əfəndiyevin üsyanın hazırlanmasında iştirak etmə- lərinə gəlincə, bu da mənə heç nə məlum olmayıb, bunu ilk dəfə indi eşidirəm. Sual: Siz istintaqı aldatmaq mövqeyində qalırsınız. Üsyan ərəfəsində Nəbibəyovla əlaqə saxlamağınız istintaqa məlumdur. O, Sizi üsyana hazırlıq işləri barədə məlumatlandırıb və Siz bu məqsədlə Qaxa Baba Qəbu- lovla əksinqilabi danışıqlar aparmağa getmisiniz. İstintaqa doğru ifadə verməyəcəksinizmi? Cavab: Mən dustaqdan çıxdıqdan sonra Qaxa Qəbulov Babanın yanına getməmişəm və üsyandan qabaq onunla görüş- məmişəm. Nəbibəyovla ötəri tanışlıqdan başqa digər əlaqəm olmayıb. O, üsyana hazırlıq haqqında mənə heç nə deməyib. Üsyan haqqında isə yalnız hadisədən sonra xəbər tutmuşam. Sual: Sizin inadınız əbəsdir. Sizi xəbərdar edirik ki, Qəbulov, Əfəndiyev, Nəbibəyov və başqaları ilə əlbir əksinqilabi fəaliyyətiniz istintaqa bəllidir. İstintaqa yalnız doğru ifadə vermək lazım olduğu haqqında Sizi bir daha xəbərdar edirik”. Bununla da üçüncü dindirmə başa çatır. Müstəntiq öz rəisləri qarşısında lovğalana bilər – dustaq Qədimov Baba bəy Qəbulzadə, Bəhram bəy Nəbibəyov və Fərrux bəy Əfəndiyevlə tanış olduğunu gizlətməyib. Onun bu kişi- lərlə əksinqilabi fəaliyyətdə olmasını boynuna almaması isə heç bir hüquqi problem yaratmır!.. Yüklə 3,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|