Microsoft Word Hazir kitab docx
Yüklə 3,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
110 AKT Əliabbas Qədimov öz yaşam prinsipləri olan, başqa- larının iradəsinə boyun əyməyən, zorakılığa dözüm göstərməyən cəsarətli bir KİŞİydi. Dünyanın neçə ölkəsini gəzmişdi, neçə-neçə dünya şöhrətli insanla ünsiyyətdə bulunmuş, yoldaşlıq, düşüncədaşlıq etmişdi, öz dövrünə görə ən yüksək təhsil almışdı, çox geniş dünyagörüşü vardı, xalq içərisində gözəl bir ziyalı, əlləri şəfalı bacarıqlı həkim kimi dərin hörmət qazanmışdı, böyükdən-kiçiyə hamı ehtiramını saxlayırdı. Doğrudur, “əyalət”də (Şəkidə, Qubada...) yaşayırdı, ancaq bolşevik zülmü altında inlə- yən elinin, yurdunun dərdlərini görən, bunun üzərində düşünən və dərdlərinə əlac etməyə çalışan görkəmli bir millət oğluydu. İndisə insan döyərək özünə lazımlı ifadəni almaqdan savayı heç bir bacarığı olmayan, yad millətlərin iradəsini yerinə yetirən bir oyuncaq kiçik leytenantsa qaniçən hakimiyyətin ona verdiyi tapşırığa əsasən bu boyda SƏXSİYYƏTi aşalığamağa, onun doğma Xalqına, bu ana Vətənə düşmən olduğunu zorla boynuna qoymağa çalışır!.. Həkim də həkimdi ha! Öz ləyaqətini qoruyan, mənliyinə hörmət edən, onu sayanın qulu, saymayanın ağası olan Əliabbas Qədimov marionetka müstəntiqləri yerində oturdur – özlərinə hörmət etməsələr də ona hörmət etməyə borclu olduqlarını öz dirənişiylə başa salır! Nəticədə üç çekist yığışıb ondan Çekistbaşına aşağıdakı məzmunda şikayət aktı bağlayıb göndərir: “1937-ci il yanvarın 26-sı günü, Bakı şəhəri. 111 Mən, aşağıda qol çəkən ASSR XDİK DTİ 4-cü şöbəsi 2-ci bölməsinin əməliyyat müvəkkili, DT kiçik leytenantı Məmmədov bu gün 4-cü şöbə 2-ci bölməsinin rəisi, DT baş leytenantı yol. Atakişiyev’in, XDİK Qubadlı RŞ rəisi, DT kiçik leytenantı Nizaməddinov’un və DTİ 4-cü şöbə 2-ci bölməsinin əməliyyat müvəkkili R.Zahidov’un yanında bu aktı aşağıdakı səbəbdən tərtib etdim: dustaq Qədimov Əliabbas Əli oğlu bu gün dindirmədə ona əksinqilabi müsavatçı fəaliyyə- tini sübut edən əsaslı bilgilərin təqdim edilməsinə baxmayaraq üstintaqın ünvanına mənfur böhtan ataraq belə dedi: “Mən 4- cü dəfə həbs edilmişəm və belə gedərsə məni 14-cü dəfə də həbs edə bilərlər, çünki XDİK siyahısında adımın qarşısına quş qoyulub”. Bu aktı elə bu haqda tərtib etdik” (7, 117). Sənədi ardıcıllıqla Məmmədov, Atakişiyev, Nizaməddinov və Zahidov qollayıblar. Ən sonda müttəhimin özünə də qol çəkdirilib. Bu sözləri gerçəkdən dediyinə görə Əliab- bas həkim imzasını atmaqdan boyun qaçırmayıb. Bu sənədə görə əslində istintaqa minnətdar olmalıyıq, çünki o, Ə.Qədimovun sonra dəhşətli işgəncələr altında boynuna qoyulmuş bütün “etiraf”larını dəyərsiz edərək qüvvədən salır və müttəhimə bundan sonra söyləməyə məcbur olduğu bütün boğazdan yuxarı ifadələrinə görə BƏRAƏT QAZANDIRIR! Bu akt bir daha təsdiqləyir ki, dindirmə protokol- larında rəsmən iki nəfərin adı yazılsa da, deməli, onu 26 yanvarda olduğu kimi həmişə ən azından 4 nəfər dindirirmiş. Sözsüz ki, onların dustağa verdikləri cismani 112 işgəncələr, psixoloji sarsıntılar protokollara düşməyib, ancaq bu kiçik akt bir həqiqəti ortaya qoyur – Əliabbas həkimi dindirmək asan işdirsə 4 nəfər niyə bir yerə yığışıb?! Deməli, müstəntiq onun savadı, məntiqi qarşısın- da aciz qalıb və üç nəfər də onu axmaq durumdan qurtarmaq üçün yardımına gəlib! Ancaq onların dördü də 26 yanvar günü MƏĞLUB OLARAQ rəislərinə müttəhim- dən şikayət ediblər! ŞAHİD AXTARIŞINDA “NKVD”, bir qayda olaraq, müttəhimləri dindirdikdən və onlardan özlərinə qarşı bacardıqca ifadə aldıqdan sonra müttəhimi tam “zərərsizləşdirmək” üçün şahidlərin “yardımından” da istifadə edirdi. Bu zaman çekistlər daha çox ona üstünlük verirdilər ki, həm məhbusu daha yaxşı tanıyan, deməli, onun haqqında daha çox şey bilən, həm də onunla şəxsi münasibətləri “hamar” olmayan, kin, qəzəb, həsəd və başqa amillər üzündən birinin üstünə beşini də qoyub danışan şahidləri aşkar edərək onların əliylə öz ittihamlarını “sübut” etsinlər. Bəzən vicdanını itirməyən, heç bir hədə-qorxudan çəkinməyən şahidlər yalnız gerçəyi danışsalar da onların ifadəsini mənfi tərəfə yozurdular. İstintaqın əlində Ə.Qədimovun əksinqilabçı olduğunu sübut edəcək kəsərli dəlil-sübutlar yoxdu. Bu üzdən də onun əleyhinə “kirləndirici” materiallar yığmaq üçün XDİK əməliyyat müvəkkilləri Şəkidə və Qubada bir sıra adamları şahid kimi dindirərək onlardan həkimə qarşı 113 ifadələr almağa çalışdılar. Ona görə “çalışdılar” deyirik ki, şahidlərin bəziləri müstəntiqlərin qara niyyətini bildiyinə görə tora düşməkdən var gücüylə yayınır, öz ifadələriylə Qədimova ziyan yetirməmək üçün əllərindən gələni edirdi. Bu şahid ifadələrinin başlıca özəlliyi ondadır ki, onların söylədiklərinin, demək olar ki, hamısı həqiqətdir və deyilənlərdə açıq-aşkar böhtan və iftira yoxdur. Ancaq bu deyilənlərdən “NKVD”-nin sonra necə yararlanacağı başqa məsələdir. MƏHƏMMƏDİYYƏ ƏFƏNDİYEVİN İFADƏSİ XDİK DTİ Şəki Şəhər Şöbəsi 4-cü bölməsi əməliyyat müvəkkilinin köməkçisi, DT çavuşu Xasayev’in 4 fevral 1937-də dindirdiyi ilk şəxs 1898-də Şəkidə doğulmuş, Bakıda Proletar küçəsi 38 50 ünvanında yaşayan, ruhani oğlu, ali təhsilli, 1920-ci ildən kommunist Məhəmmədiyyə İbrahim oğlu Əfəndiyev oldu. O, ifadəsində bunları söylədi: “1919-cu ildə Şəkidə ibtidai məktəbdə müəllim işlədiyim zaman Müsavat Partiyasının başçısı Məhəmmədəmin Rəsulzadə Şəkiyə gəldi, Şəkidə Müsavatın özəyini yaratdılar və [Rəsulzadə] həmin özəyin başçıları Xəlifəzadə Məhəm- mədəli’ni, Qədimov Abbas’ı və Mustafayev Veysəl’i təyin etdi. Onlar da şəkililəri öz tərəfinə, yəni Müsavat özəyinə cəlb etməyə başladılar və bu adamları cəlb etdilər: 38 İndiki Vidadi küçəsi. Yüklə 3,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|