Microsoft Word Hazir secilmis eserleri mir celal doc

340 
 
ayəsini, hədisini ayazlı, buludlu göylərdə oxuyur... - Səttarzadə susdu. 
Söhbətinin sanki uzun çəkdiyini görüb badəni yerə qoydu: - Mən də bir cür 
adamam. Övladıma əqidəmi hədiyyə, cehiz verirəm! - Qoca xanəndə kitabı 
göyə qaldırdı. Ona baxan gözlərə sanki cavab olaraq daha da qaim səsləndi: 
- Bunun adı  məbəbbətdir. Deyəcəksiniz  əsil məhəbbət kitabda niyə? Onu 
üzük ilə bir yaylıq, bir dəstə gül ilə göstərirlər. Düzdür, əsil məhəbbət 
həyatdadır. Ancaq bu kitabda əbədi həyat olmuş bir məhəbbət oxunur. 
Nədənsə  mən, Səttarzadə kitabı daha da göyə qaldırdı. Övladına baxıb 
öyünən analar kimi baxdı, gözlərində  fərəh parladı, yanaqlarında təbii bir 
həyəcan qızardt. 
- Nədənsə mən bunu görürəm. Məhəbbət üçün nə üzüyü, nə çiçəyi, nə 
ayrı əlaməti deyirəm. Bu kitab: bu, dostlar bilir, bu kitab yalnız məhəbbət 
deyil. Bax, o göydə ay, günəş gözəldir. Məhəbbət də öz mənasında... 
Səttarzadə nəzərini oturanların üzündə gəzdirdi. Vahidi görüb bir addım 
da irəli yeridi: 
- Oğluma bir zəhmət verəcəyəm... 
Qonaqlar yol açdılar, Vahidi qayınatasının yanına ötürdülər. Səttarzadə 
onu sol qoltuğuna aldı, dönüb o biri otağa baxdı. Sadıq kişi sanki onun 
ürəyindəkini başa düşdü: "Rübabə!" çağırdı. Əsgər o biri otağa getdi. Hamı 
Səttarzadəyə, Səttarzadə də gözü qapıda qızına müntəzir idi. Bənövşə güllü, 
ağ, uzun, ipək libasda, yanaqları lalə kimi yana-yana, ucaboy qız başıaşağı 
içəri girəndə məclisdə ürək qalmadı çırpınmasın, göz qalmadı yaşarmasın. 
Səttarzadə  oğlanın da, qızın da alnından öpdü. Üçüncü dəfə kitabı göyə 
qaldırıb onların üzünə baxdı: 
- Balalarım! Füzuli kimi sevin! Onun kimi böyüyün! 
 
Beşinci fəsil 
 
Xəbər verdilər ki, ayın beşində komissarlar sovetində institutun 
məruzəsi qoyulur. Verdiyev papağını başına atıb ali məktəblər idarəsinə 
qaçdı. 
Rəisin yanında iki-üç adam var idi. Verdiyev vacib iş üçün gələn, 
başqalarını  əhəmiyyətsiz sayan bir tövr ilə, izinsiz içəri girdi, paltosunu 
soyunmamış rəisə əl verdi: 
 

---

341 
 
- Nə var, nə yox? 
Rəis onun yersiz sualını eşitməməzliyə qoydu və yanındakılarla məşğul 
oldu. Verdiyev bu etinasızlığa dözməyib qonşu otağa, katibənin yanına 
keçdi. 
- Nə var, nə yox? 
- Sağlığın. 
- Bizim məktəb haqqında göstərişdən-zaddan almamısınız? 
- Nə göstəriş olacaq? 
- Yox ey, komissarlar sovetindən-zaddan? Bəlkə siz onlara bir məlumat 
vermiş olasınız? 
- Məlumat verəndə ümumi olur. Təkcə sizin məktəb haqqında yox! 
Verdiyev katibənin sözünü axıra qədər eşitmədi, rəisin yanına qayıtdı. 
Rəis soruşdu: 
- Mənə aid qulluğunuz? 
Verdiyev yumşaq kursunu altına çəkdı: 
- Yoldaş Zülfüqar, komissarlar sovetində bizim məruzəmizi siz 
qoymuşsunuz? Rəis güldü: 
- Bu gün səndən qəribə sözlər eşidirəm. Mən qoyası olsam, bilirsən ki, 
məruzənizi öz idarəmizdə qoyaram. Komissarlar sovetində    mən nəçiyəm 
sənin məruzəni eşidəm? 
- Yox, yenə də, siz ilə məsləhətləşirlər axı. 
- Məruzəniz olacaq? 
- Ayın beşində. 
- Görünür kömək eləmək istəyirlər. Sevinməli hadisədir. 
- Axı mən öyrənmək istəyirəm ki, necə eləyək? 
- İşləri yaxşı Hazırlayın, hazır gedin. 
- İş sarıdan hazıram. Ayrı cəhətdən. Necə qurmaq məsələsi var. 
- Nə quracaqsınız? 
- Məruzəni! 
Zülfüqar ayağa qalxdı: 
- Qurmaq! Qurmaq asılıdır məruzəçidən. Faktlar, rəqəmlər gətirin, 
vəziyyəti, sonra da gələcək üçün tədbirləri deyin! İndi məruzələr qısa, sadə, 
işgüzar olmalıdır. Gurultulu nitqin vaxtı keçib! Hələ vaxt var. 
  
 

---

342 
 
Verdiyev onun getmək istədiyini bilib ayrıldı. Plan idarəsinə yol aldı. 
İşçilər yığılıb, hökumət sarayı tikilişinə baxmağa getmişdilər. 
Verdiyev Bakı komitəsinin mədəniyyət  şöbəsinə  gəldi. Referantdan 
xahiş etdi: 
- Yoldaş Nemətova deginən Verdiyev gəlib. 
Referant xəbər gətirdi ki, məşğuldur. 
Verdiyev orada dayana bilməyib məktəbə gəldi. Nemətov zəng elədi: 
- Müavindir? Mənə şöbə müdiri lazımdır. Bəs haçan görə bilərəm? Bir 
onca dəqiqə vaxtını alacağam. Bilirsiniz, danışan direktor Verdiyevdir, 
inşaat institutundan... Komissarlar sovetində məruzəm var, istəyirdim bir az 
ustanovka alım. Siz onun kabinetindəki telefon nömrəsini deyə bilməzsiniz? 
Telefon ilə ustanovka vermir? Yaxşı... 
Verdiyev adam göndərib, layihə bürosundan "vacib iş üçün" Gəldiyevi 
çağırtdı. Muxtarı da yanına səsləyib oturdu: 
Görəsən bizim məruzəmizi qoymaqdan sovnarkomun fıkri nədir? 
Muxtar dedi: 
- Elə  iş var? Yəqin bizimlə yaxşıca məşğul olmaq, kömək eləmək 
fıkrindədirlər. Biz də gərek ləyaqətlə çıxaq qabağa. 
- Sən yəqin bilirsən kömək üçün qoyublar? 
- Ayrı nə üçün qoyarlar. 
Gəldiyev dilləndi: 
-  Muxtar deyəndir. Ancaq bu prosto kömək deyil. Nəzərə alın ki, bir 
tərəfdən də partiyamız mədəni işlərə çox diqqət yetirir. Mənim zənnimcə, 
burada ayrı məqsəd də var. 
Verdiyevin ürəyinə şübhələr gəldi: 
- Ayrı nə məqsəd? 
Gəldiyev gülümsər gözləri ilə onun üzünə baxdı  və bir sirr söyləyimiş 
kimi, əlavə etdi: 
- Orden məsələsi. 
Muxtar anlaya bilmədi: 
- Nə orden? 
- Naqradit eləyəcəklər.  İnstitut yaxşı kadrolar verir, görmürsünüz, 
konstitusiyada da ziyalı-miyalını fəhlə ilə bərabərləşdiriblər. 
Muxtar istehza etdi: 
  

---

343 
 
- İnstitut işçiləri yəni nə qəhrəmanlıq göstəriblər? 
Gəldiyev ciddiyyətini saxladı: 
- Yoldaş Muxtar, şərt o deyil ki, vətəndaş müharibəsində səngərə yatıb 
atışasan, qıçının da birini qoyub gələsən.  İndinin səngəri buralar, kadr 
ocaqlarıdır. - Şəhadət barmağını göy məxmərli stola döydü: - Buradadır! 
Mədəni cəbhədir! Adam öz evində öz övladı ilə başara bilmir, böyük 
institutda bizim kimi mühəndislər hazırlamaq özü böyük qəhrəmanlıqdır. 
Buna sən, mən fikir verməsək də partiyamız və hökumətimiz yaxşı görür. 
Görür və qiymət qoyur! 
Gəldiyevin söhbətindən Verdiyevin kefi duruldu: 
- Ağıl kəsən sözdür, qardaş. 
Muxtar çiyinlərini çəkdi: 
- Yaman nikbin adamlarsınız. Axırı xeyir olsun. 
Gəldiyev ayrı sübutlar gətirdi. 
- Bəs demirsən, niyə komissarlar soveti qoyur, ayrı idarə yox? 
Muxtar dedi: 
- Mühəndislər hazırlığı ilə komissarlar soveti, plan idarəsi məşğul olur. 
- Bağışla, burada bir kadr məsələsi deyil. Elə olsaydı, çağırıb deyərdilər, 
ay filan-filan olmuşlar, ildə bizə yüz yox, iki yüz mühəndis verəcəksiniz. 
Gedin başınıza çarə  qılın. - Gəldiyev ahəngini dəyişdi, bir müəllim kimi 
izah elədi: - Sadə  rəhbərlik deyil, məsələn, mənim proyekt büroda 
çalışmağım, qurtaran tələbələrin bəzisinin işi. Bilirsən, bəzi yoldaşları irəli 
çəkmək, qiymətləndirmək məsələsi var. Yoldaş direktor skronıniçit eləyir, 
hərçənd, Azərbaycanda - Şərqin qapısında ali mühəndis məktəbi 
zarafatdırmı? Bu barədə bütün dünyaya gərək səs düşə! Kadro, kadro! 
Muxtar güldü: 
- Demək istəyirsən ki, Verdiyevi dünya miqyasına çıxarırlar? 
- Yox, bir Verdiyevin adı deyil. Əlbəttə, direktorun əhəmiyyəti öz 
yerində, amma mədəni inkişaf məsələsi var. 
Verdiyev özünü saxlaya bilmədi: 
- Mən də o fıkirdəyəm. Az vaxtda topdağıtmaz ali məktəb qurmuşuq. 
Gəldiyev görür, yuxu bilməmişik, istirahət bilməmişik, sağ olsunlar kişilər, 
qiymət qoyurlar. 
Gəldiyev dedi: 
  

---