Microsoft Word Hazir secilmis eserleri mir celal doc

113 
 
- Necəsiniz? 
- Sağ olun, duaçı varıq. Siz necəsiniz? 
- Çox sağ olun! 
- Ayrı nə var, nə yox. 
- Sağlığınız. 
- Havalar da pis deyil. 
- Bəli xoş keçir. 
- Daha nə var, nə yox? 
- Daha səlamətlik, bu yana tələsirəm. 
-Di hələlik! 
- Xoş getdiniz! 
Deyə bilərəm ki, bu mükalimə Mürsəllə mənim aramda, yalan olmasın, 
hər görüşdə  təkrar olunur. Bəzən bir-iki kəlmə o yan-bu yana olsa da, 
məzmun dəyişmir. 
Bəs nə üçün biz söhbəti dərinləşdirmir, ya uzatmınq. Bəlkə bizim bir-
birimizlə danışmağa sözümüz yoxdur. 
Belə deyil, danışmağa söz var. 
Bəlkə işə tələsirik, bundan artıq dayanmağa vaxtımız olmur. 
Belə  də deyil. Ürəyin istəyən adamla danışmağa,  əhvallaşmağa vaxt 
tapılar. Axşam işi də ki, ləğv olunub. 
Bəlkə bir-birimizi istəmirik, yaxınlıq etməyə meylimiz yoxdur. 
Bunu da deyə bilmərəm. Çünki Mürşəl mənim üçün həm qonşu, həm də 
yaxşı bir mütəxəssisdir. Mənim texnika sahəsində çalışan mütəxəssislərin 
işinə və söhbətinə meylim, marağım çoxdur. Ola bilər ki, Mürsəlin məndən 
acığı gəlir, xoşlanmır. Haqqı danışmaq lazımdır, bunu mən hiss etməmişəm, 
kişiyə şər ata bilmərəm. 
Soruşacaqsınız ki, yaxşı, bəs sizin aranıza daş  dığırlayan kimdir. Niyə 
yaxınlaşmırsınız. 
Bunun səbəbini,  əslinə baxsan, özüm də yaxşı bilmirəm. Ancaq son 
zamanlar Mürsəllə mənim aramızdakı bu sərinlik birdən-birə gözlənmədən 
çəkildi. Buna da səbəb bir hadisə oldu ki, bu hekayədə onu sizə danışmaq 
istəyirəm. 
Mürsəl orta yaşlı, boydan uca, candan sağlam, xoşsifət, ağbəniz, 
qalınqaş bir kişidir. Mən qapıdan çıxıb trolleybus ayağına yönəlməkdə, 
Mürsəl də trolleybusdan düşüb on bir nömrəli evin daş pilləkənlərinə tərəf 
gəlməkdə. 
Onu da deyim ki, Mürsəlin qazancı yaxşıdır. Çox yaxşıdır. Bunu mən 
nədən bilirəm. Əlbəttə ki, onun idarəsindən, vəzifəsindən, həm- 
  
  

---

114 
 
karlar ittifaqı kitabçasından xəbərim yoxdur. Ondan bilirəm ki, Mürsəl 
işdən evə qayıdanda  əlidolu gəlir. Gözümlə görmüşəm. Xüsusən hər il, 
hökumət qərarilə mallar ucuzlaşandan sonra, Mürsəlin bazarlığı çox olur. O, 
qoltuğu dolu, tər basmış bir halda özünü evə salır. Qapını ayağı ilə açır. 
Mürsəlin aldığı ərzaq şeyləri ilə işim yoxdur. Məni maraqlandıran bu olub 
ki, Mürsəl nə olsa (bahalı, ucuzlu, böyük, xırda) küçə qapısında açıb tökür, 
sanki bazarlığını qonum-qonşuya, yoldan ötənlərə göstərmək istəyir. 
Deyəsən kişi bunu şöhrət bilir, bundan zövq alır. Görürsən qapıya yetişən 
kimi əlindəki iri qutunun kəndirini qırdı, ağzını açdı, oradan bir parıldayan 
elektrik çayniki, stol lampası, ya uşaq kino cihazı, ventilyator çıxartdı; 
qutunu kağızları ilə qapıda qoyub içəri getdi. Ya görürsən çəkmə, papaq, üst 
köynəyi, yazı cihazı, stol saatı... Bunların da kağızını açıb tökəndən sonra 
içəriyə apardı. 
Doğrusu, qonşumun bu xasiyyəti mənə qəribə gəlmişdi. Çünki belə bir 
hərəkət, yəni aldığı  şeyləri camaat qabağında açıb tökmək, hamıya 
göstərmək, mənim fikrimcə, yaxşı deyil. Buna görməmişlik deyərlər. 
Dünyada  əlbəttə ki, elə adamlar da var. Elə adamlar var ki, təzə 
paltosunu, kostyumunu göstərmək üçün şəhəri küçə-küçə  gəzir, 
qaranlıqlaşana qədər gəzir. Yorulub dildən düşsə də, gəzir. 
Nədənsə  mənə elə  gəlirdi ki, bu xasiyyət Mürsələ yaraşmır, heç 
yaraşmır. Bir adam gəlib qonşum haqqında bunları danışsaydı, mən 
inanmazdım və o adamı bəlkə də bir az danlardım. 
İndi bunları  mən öz gözümlə görürəm. Mürsəl içəri girəndə qapıda 
qoyub getdiyi, kənara atdığı cürbəcür biçimli, markalı  rəngli qutuları, iri 
qalın kağızları, bağlama kəndirlərini öz gözümlə görürəm, yenə də gözümə 
inanmağım gəlmir. Ona görə inanmağım gəlmir ki, belə bir "görməmişliyi", 
ya "şöhrətpərəstliyi" Mürsələ yaraşdıra bilmirəm. 
Deyirlər, söz adamın ürəyini dələr. Günün birində  qət etdim ki, bu işi 
hökmən qonşumun nəzərinə çatdıracağam. Acığı da gəlsə deyəcəyəm. Qoy 
bilsin ki, kənardan baxanlar danışırlar, onun bu xasiyyətinə yaxşı demirlər. 
Qoy bilsin ki, bazardan bol-bol ev ləvazimatı, sənaye malları alan minlərlə 
adam var. Amma heç kəs aldığını küçədə açıb elan etmir. Bu, mədəni 
adama yaraşan xasiyyət deyil. Bu, adamı hörmətdən salar. 
Söz vaxtına çəkər. Aprelin əvvəlləri idi. Saat beş, ya altı olardı. Evdən 
çıxıb trolleybusa tərəf gedirdim. Mürsəlin yenə, öz qaydasında 
  

---

115 
 
qapıda bir bağlamanı, kub şəklində, yaraşıqlı və üstü yazılı qutunu açdığını, 
içindən çıxartdığı uzun büllur vazaların kağızını soyub tökdüyünü gördüm. 
O, işarə ilə mənə salam verdi. Vazaları qucağına alıb içəri gedəndə mən onu 
haqladım. 
- Mübarəkdir, büllur almışsınız! - dedim. 
- Bəli, güldanlardan xoşum gəlir. 
Mürsəl mənim ötəcəyimi güman edirdi. Mən isə  səsimin ahəngini bir 
qədər dəyişdim: 
- Qonşu, sizə bir söz deyəcəyəm, gərək acığınız tutmasın. Ya ərk bilin, 
ya də özünütənqid sayın. Çoxdan ürəyimdə gəzən bir sözü sizə deməyi qət 
etmişəm. 
Mürsəl gözləmədiyi bir söhbətə müntəzir, həm də xeyli maraq etdiyini 
gizlədə bilməyən bir tövrlə dayandı. Sonra qolumdan tutub içəri çağırdı: 
- Buyurun, buyurun! Acığım tutmaz. Yaxşı  məsləhətinizi eşitməyə 
hazıram. İllah da ki, siz kimi bir müəllim yoldaşdan ola. 
- Qonşu, görürəm siz doğrudan da əsil qaygikeş, ailəcanlı bir 
yoldaşsınız. Mən hər dəfə sizi qoltuğu dolu görəndə sevinirəm. Sevinirəm 
ki, bizim yaxşı ziyalılarımız bütün sevinc və şənliklərini, bayramlarını məhz 
ailələri ilə birlikdə keçirirlər. Amma bir şey mənə qaranlıqdır ki, onu 
sizinlə, elə-belə sual şəklində məsləhətləşmək pis olmaz. 
Mənim sözüm, deyəsən Mürsəldə maraq oyatmışdır. O, müntəzir 
gözlərini diqqətlə  mənə zilləmişdi. Mətləbi hara gətirəcəyimi aramsız 
gözləyirdi. Mən tənqidimə sual rəngi verdim: 
- Bu ki siz aldığınız  şeyləri qapıda hər dəfə açıb tökür, qutudan, 
qəzetdən çıxanrsınız ha, doğrusu, bunun mənası mənə bir qədər aydın deyil 
axı.  Şükür, sizin gözəl eviniz, otaqlarınız, ailəniz. Nə olar ki, aldıqlarınızı 
açmamış evə  gətirəsiniz. Evdəkilərin özü də bir az maraqlanar, sonra 
mübarək deyərlər. Mən görürəm ki, siz bazarlığı,  şübhəli sovqat kimi, lap 
qapı  ağzında açırsınız, hamının gözü qabağında! Uşaqlar buradan həmişə 
qutu daşıyırlar. Bir dəfə ananızın onlara acıqlandığını da eşitmişəm... 
Mən illərdən bəri ürəyimdə bir ağrı kimi yatıb qalan və qaldıqca 
ağırlaşan bu sözləri dedikcə, bir yüngüllük, rahatlıq duyurdum. Mənə elə 
gəlirdi ki, haçandan bəri zehnimə yüklənən bu ağırlıqdan indicə 
qurtarmışam. Qəddimi düzəldib  ətrafıma bir baxdım. Mürsəllə daha 
müfəssəl danışa bilərdim. Ancaq buna ehtiyac görmədim. Çünki mənim 
  

---