415
- əlavə təhsil müəssisələri (universitetlər, insti-lar, mərkəzlər və s.);
-
təhsil
fəaliyyətini
həyata
keçirən
digə
r
müə
ssisə
lə
r.
Müxtəlif tipli təhsil müəssisələri təhsil kompleksi və kampus formasında da fəaliyyət
göstərə
bilər.
Təhsil müəssisəsində təhsil dövlət hesabına və (və ya) ödənişli əsaslarla həyata
keçirilir. Azərbaycan Respublikasında xüsusi təyinatlı təhsil (hərbi, milli təhlükəsizlik və
digər) müvafiq təhsil müəssisələrində (Qanunun tələbləri nəzərə alınmaqla) dövlət hesabına
həyata
keçirilir.
Dövlət ali təhsil müəssisəsinə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi
səlahiyyətlər çərçivəsində muxtariyyət hüququ (statusu) verilə bilər. Muxtariyyət hüququna
malik təhsil müəssisəsi qanunvericiliyə və öz nizamnaməsinə uyğun olaraq, tədris, elmi
tədqiqat, kadr, maliyyə-təsərrüfat və digər fəaliyyəti həyata keçirməkdə sərbəstdir.
Təhsil müəssisəsinin yaradılması, yenidən təşkili və ləğvi qanunvericilikdə müəyyən
edilmiş
qaydada
həyata
keçirilir.
Dövlət bütün təhsil müəssisələrinin, o cümlədən özəl təhsil müəssisələrinin inkişafını
qanunvericiliyə uyğun kreditlər vermək, qrantlar ayırmaq və dövlət təhsil müəssisələrinə
güzəştlər
tətbiq
etməklə
təmin
edir.
Təhsil müəssisəsinin maddi-texniki bazası və təhsil infrastrukturu müvafiq icra
hakimiyyəti
orqanının
müəyyən
etdiyi
normativlərdən
aşağı
olmamalıdır.
Təhsil
müəssisəsi
hüquqi
şə
xsdir
və
müstəqil
balansa
malikdir;
qanunvericiliyə və öz nizamnaməsinə uyğun olaraq ölkənin və xarici dövlətlərin ərazisində
filiallar açmaq (dövlət təhsil müəssisəsi müvafiq icra hakimiyyəti orqanı ilə razılaşdırmaq
şə
rti ilə), habelə təhsilin inkişafı və təkmilləşdirilməsi məqsədi ilə ictimai təşkilatlarla təhsil
birlikləri, assosiasiyaları və ittifaqları yaratmaq, eləcə də bu kimi təşkilatlara üzv olmaq
hüququna
malikdir.
Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərən ali və orta ixtisas təhsili müəssisələri
qanunvericiliyə uyğun olaraq «Tələbə-məzun» dövlət elektron məlumat sisteminə
qoşulmalıdır.
Təhsil müəssisəsinin təsisçisi (təsisçiləri) dövlət, bələdiyyələr, Azərbaycan
Respublikasının və xarici dövlətlərin hüquqi şəxsləri, Azərbaycan Respublikasının
vətəndaşları,
ə
cnəbilər
və
vətəndaşlığı
olmayan
şə
xslər
ola
bilərlər.
Təsisçiləri əcnəbilər və ya vətəndaşlığı olmayan şəxslər, xarici hüquqi şəxslər olan
təhsil müəssisələrinin professor-müəllim heyətinin azı 80 faizini Azərbaycan
Respublikasının
vətəndaşları
təşkil
etməlidir.
Təsisçinin məsuliyyəti, səlahiyyət dairəsi, təhsil müəssisəsi ilə qarşılıqlı öhdəlikləri
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi, təsis müqaviləsi və təhsil müəssisəsinin
nizamnaməsi
ilə
müəyyən
edilir.
Azərbaycan Respublikasında hər bir təhsil müəssisəsi təhsil fəaliyyəti göstərmək
üçün qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada müvafiq icra hakimiyyəti orqanından xüsusi
razılıq (lisenziya) almalıdır. Dövlət təhsil müəssisələrinə xüsusi razılıq (lisenziya) müddətsiz
verilir. Azərbaycan Respublikasının hüquqi və fiziki şəxsləri tərəfindən təsis edilmiş
bələdiyyə və özəl təhsil müəssisələrinə xüsusi razılıq (lisenziya) beş il müddətinə verilir.
Ə
cnəbilər və ya vətəndaşlığı olmayan şəxslər, xarici hüquqi şəxslər tərəfindən təsis edilmiş
təhsil
müəssisələrinə
xüsusi
razılıq
(lisenziya)
üç
il
müddətinə
verilir.
Təhsil müəssisəsinin akkreditasiyası təhsil prosesinin təşkilinin, maddi-texniki
416
bazasının, təhsil proqramlarının, kadr potensialının, maliyyə resurslarının və təhsil
infrastrukturunun qəbul olunmuş dövlət standartlarına və digər normativ hüquqi aktların
tələblərinə uyğunluğunun müəyyən edilməsi məqsədi ilə aparılır və təhsil müəssisəsinin
statusunun müəyyən edilməsi, onun fəaliyyətinin növbəti müddətə uzadılması üçün hüquqi
təminat
yaradır.
Təhsil müəssisəsinin akkreditasiyasını müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
edilmiş qaydada yaratdığı dövlət akkreditasiya xidməti həyata keçirir. Akkreditasiya müvafiq
keyfiyyət
sənədinin
–
sertifikatın
verilməsi
ilə
başa
çatır.
Azərbaycan Respublikasında hüquqi şəxs kimi dövlət qeydiyyatına alınmış,
fəaliyyətinə xüsusi razılıq (lisenziya) verilmiş və akkreditasiya olunmuş təhsil müəssisəsinin
fəaliyyətinə
hüquqi
təminat
verilir.
Təhsilin
pillələri
və
səviyyələri:
-Məktəbəqədər
təhsil;
-Ümumi
təhsil:
-
ibtidai
təhsil;
-
ümumi
orta
təhsil;
-
tam
orta
təhsil.
-
lk
peşə-ixtisas
təhsili;
-Orta
ixtisas
təhsili;
-Ali
təhsil:
-bakalavriat;
-magistratura;
-doktorantura.
Təhsilin pillələri və səviyyələri arasında qarşılıqlı əlaqə və varislik təmin olunur. Hər
bir təhsil pilləsi (məktəbəqədər təhsil istisna olmaqla) yekun qiymətləndirmənin və ya
attestasiyanın nəticələrinə uyğun olaraq məzunlara dövlət nümunəli sənədin verilməsi ilə
başa çatır.
Mə
ktə
bə
qə
də
r
tə
hsil
Məktəbəqədər təhsil təhsilin ilk pilləsi olmaqla, ailənin və cəmiyyətin maraqlarına
uyğun olaraq, uşaqların erkən yaş dövründən intellektual, fiziki və psixi inkişafını, sadə
ə
mək vərdişlərinə yiyələnməsini, istedad və qabiliyyətinin üzə çıxarılmasını, sağlamlığının
qorunmasını, estetik tərbiyəsini, təbiətə və insanlara həssas münasibətinin formalaşmasını
təmin
edir.
Azərbaycan
Respublikasında
məktəbəqədər
təhsil
üç
yaşdan
başlayır.
Beş yaşlı uşaqlar üçün məktəbə hazırlıq zəruridir. Məktəbə hazırlığın təşkili qaydaları
müvafiq
icra
hakimiyyəti
orqanı
tərəfindən
müəyyən
edilir.
Məktəbəqədər təhsil uşağın valideynlərinin və ya digər qanuni nümayəndələrinin
arzusu ilə məktəbəqədər təhsil müəssisələrində, ümumtəhsil müəssisələrinin müvafiq
strukturlarında
və
ya
ailədə
həyata
keçirilə
bilər.
Məktəbəqədər yaşlı uşaqları evdə tərbiyə edən ailələr üçün müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müvafiq qaydada metodiki və diaqnostik məsləhət və əlaqələndirmə
xidməti
təşkil
edilir.
Ümumi
tə
hsil