Microsoft Word isk?ND?Rnam?-iqbalnam?-nizami doc

                                                                                                                                      
205
Sütunu sarsılmış titrək körpünün 
Üstündə bərk durmaq olarmı mümkün? 
Atamdan artıq ki, olmayacağam, 
Ölüb-getmədimi elə bir adam? 
Onuntək tədbirli ola bilmərəm, 
Cahanı fəth edib ala bilmərəm. 
Atama nə verdi o güc, o qüdrət 
Ki, ola məndə də mənsəbə rəğbət? 
Bu yeddi qatlı çərx tüğyan eylədi, 
Atamın təxtini viran eylədi. 
Mən də təxtü tacı ataraq oda, 
Kəyanlar təxtini qoydum tabuta! 
Sadə adamları azad görüncə, 
Çəkildim özüm də azad bir küncə. 
Çoxunu aldatmış gümüş həvəsi, 
Axırda yırtılıb zərdən kisəsi! 
Dolmuş bir qədəhi doldursan yenə. 
Içəndə dağılar o, üz-gözünə. 
Bir yer ki, deyildir əbədi məskən, 
Gərək "Get!" deməmiş özün gedəsən. 
Şahlıq arzusundan uzaqdır könlüm, 
Çünki qarşımdadır amansız ölüm. 
Bu dar mağarada hörümçəklərtək 
Nə qədər ovlayım qarışqa, milçək? 
Qayalar içində məbəd taparam, 
Orda keçirərəm ömrümü müdam. 
Dünyanın çirkini təmizlərəm mən 
Gözümün yaşilə öz ürəyimdən. 
Dünya işlərindən əl çəkib bütün, 
Tədarük görərəm axirət üçün. 
Quşlartək az dənə edib qənaət, 
Edərəm allaha dağda ibadət. 
Köçməyin növbəsi yetişən zaman  
Div girsən pərinin qoy qapısından! 
Axirət xovfundan qorxum var məgər? 
Asan ömr eləyən çətin can verər. 
Atamtək məni də məzara atın, 

---

                                                                                                                                      
206
Bir ovuc torpağı torpağa qatın! 
Düşünsən əcəlin nə olduğunu 
Daha cəsarətlə gözlərsən onu. 
Ölüm əzabını dərk eləməsən 
Çox çətin açarsan o qapını sən..." 
Gedib bir kahada o tutdu məqam, 
Dünya işlərini unutdu tamam. 
Yalnız eyləyirdi haqqa ibadət, 
Ölümə yaxındı bu yol, bu adət. 
Bundan ibrət götür sən də, ey cavan, 
Məbada çıxasan ata yolundan! 
Çünki bu dünyada hiyləgər fələk 
Çox işlər görür ki, çətindir demək, 
Quyuya nahaqdan çox Yusif salmış, 
Çox mənəm deyəndən intiqam almış! 
ƏRƏSTUNUN RUZGARININ SONU 
Müğənni, yorubdur bəm səslər məni, 
Zil üstə qaldır sən indi naləni! 
Bəlkə o zil səsin ucalan zaman 
Qurtara ürəyim bu ahü zardan. 
Açdı ayağından İskəndər bəndi, 
Göylər qalasına atdı kəməndi. 
Onun sarayının filosofları 
Üz tutdu o gedən mənzilə sarı. 
Ərəstu görəndə batıb afitab, 
Bağladı üzünə buluddan niqab, 
Qaralar geyindi, matəm saxladı,  
Səfər boxçasını o da bağladı. 
Onun uca sərvi soldu, saraldı, 
Başının üstünü xəstəlik aldı. 
Eşidib ustadlı, şagirdli - kim var. 
Yığıldı başına o yunanlılar. 
Gördülər ki, yolu yaxşı tanıyan 

---

                                                                                                                                      
207
Ərəstu yoluna tək olur rəvan. 
O huş sahibinə sual verdilər, 
Göyün sirlərindən tutdular xəbər: 
"De, nədən yaranıb uca asiman 
Ki, bəşər xəyalı uzaqdır ondan?" 
Səfərə tələsən xəstə Ərəstu: 
"Allah yaxşı bilir, - söylədi - bunu. 
Şərh edib bir xeyli zamandan bəri, 
Sanırdım, bilirəm mən bu sirləri. 
Indi acizliklə burdan köçərkən 
Gördüm ki, heç bir şey bilmirmişəm mən. 
Dünya filosofu adlandıraraq, 
Məni rəsədbilən sayırlar nahaq. 
Yazdım bildiyimi "Cahanmədxəl"ə
252
, 
Bəzədim, süslədim onu elm ilə. 
Göyün, ulduzların sirri haqqında 
Çox şeylər kəşf edib göstərdim onda. 
İndi, doğrusunu söyləsəm əgər, 
Boş şeydir o köhnə rəsədnamələr. 
And olsun allaha, mən də bilmərrə
Bilmirəm doludur, boşdur bu süfrə!" 
Ərəstu bu qədər söyləyə bildi, 
Söz bura çatanda nitqi kəsildi. 
Yağ tamam qurtardı yanar çırağdan, 
Əmr etdi bir alma dərsinlər bağdan. 
O gözəl almanı qoxlar-qoxlamaz 
Canı rahatlandı, dincəldi bir az. 
Fələyin hökmüylə gəlib zamanı, 
Nəfəsi tutulub çıxanda canı, 
Gülərək dedi ki: "Siz olun agah, 
Köçürəm, qarşımda açılır sabah. 
Bu canı pak allah vermişdi mənə. 
Pak olan allaha qaytardım yenə..." 
Bunu deyib susdu bir ah çəkərək, 
Onun da tozunu sovurdu fələk. 
Atdı o almanı yoldaşlarına. 
Göz yumdu bu əzab, qəm dəryasına... 

---

                                                                                                                                      
208
HÜRMÜZÜN RUZGARININ SONU 
Müğənni, ruh verən sazını bir al, 
Bizə ürək açan xoş bir hava çal! 
Bülbültək naləndən sərxoş olaraq, 
Bəlkə bu nalədən, qəmdən qurtaraq!.. 
Hürmüz də bu dərin dəryaya çatdı, 
Ovun da gəmisi ümmanda batdı. 
Dənizə qərq olcaq fəryad elədi: 
"Yükü yüngül olan xoşbəxtdir,- dedi, - 
Gəmidə artıq yük nəyə gərəkdir? 
O ki, bir gün suya töküləcəkdir! 
Bu dünya əzəldən vəhşətxanədir, 
Göyərən hər otun işi nalədir. 
Dağların damını örtüb qalın qar, 
Dəniz quyusuna dolub yağışlar. 
Yarandı ceyranlar ovlayan insan. 
Qulanlar, ceyranlar qaçdılar ondan. 
Mən də bir ahuyam, düşmüşəm bu gün 
Amansız toruna zalım ölümün. 
Bu yolda köməkçim olacaq allah, 
Yoxdur ondan başqa heç kimə pənah! 
Bu fani dünyadan köçən zaman siz, 
Ancaq bir allaha üz döndəriniz". 
Deyərək bir şirin yuxuya getdi, 
Sözü nə uzadaq, o, vəfat etdi... 
ƏFLATUNUN RUZGARININ SONU 
Müğənni bir şirin nəğmə söylə sən, 
Bu ki, ilk ricamız deyildir səndən! 
Sübh çağı dinləyib sənin səsini, 
Unudaq dünyanın ah-naləsini! 

---