Microsoft Word kitab-ahmed cavad-son docx
Yüklə 0,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
75
...Məndən xoşbəxt varmı dünyada, deyin?! Ey telli yavrusu Süleyman bəyin! Bəxtim tərlan imiş, yeyindən yeyin, Heç kəsə bu bəxti vermərəm sənsiz! ...Sonatək göllərdə üzsən də mənsiz, Quş olub göylərdə süzsən də mənsiz. Sən Əsli qalsan da, dözsən də mənsiz, Alışıb yanaram mən Kərəm, sənsiz! Şükriyyə taleyim, şükür xudaya! Gördüyüm doğrumu, yoxsa pək röya?! Dolub ürəyimə bu dadlı xülya, Şirin günlərimi sürmərəm sənsiz! ...Şerimin sözüsən, sözün ahəngi! Üzündə bərq vurur güllərin rəngi! Xəyalın, camalın gözəl çələngi! İlham yetim qalar, ağıl−kəm, sənsiz!
Şer 1917-ci ildə Gəncədə qələmə alınmışdır. Məlum oldu- ğu kimi, Ə.Cavad öz sevgilisini götürüb qaçanda buraya gətirmiş, birgə ailə həyatının ilk əsrarəngiz şirinliyini də məhz bu zaman duymuşdu. İctimai gerçəkliyin gözlənilməz təlatümləri, oduna- alovuna Ə.Cavadın özünün də düşdüyü müharibə keşməkeşləri, doğma elində əməlpərvər məsləkdaşları ilə birgə istiqlaliyyət uğ- runda gah gizli, gah açıq apardığı mübarizə - bütün bunlar bir-bi- rini dünyalar qədər sevən yüksək əxlaqlı, mədəni, qeyrətli iki ca- vanın səmimi münasibətlərinin qarşısını ala bilməmişdi. Bu bən- dlər təkcə Ə.Cavadın özünün yox, elə Şükriyyə xanımın da qəl-
76
binin dərinliklərindən süzülüb gəlirdi. “Sevdasız həyatın mənası yoxdur!” qənaətinə tapındığı üçündür ki, o, öz ağır ellərini, saylı- sanballı qohumlarını, böyük nüfuz və sərvət sahibi olan əziz atasını qoyub, uzaq yollar keçərək Ə.Cavadla birgə Gəncəyə gəl- mişdi. “Sənsiz” rədifli qoşmadakı ruh, onun mahiyyətini təşkil edən əsas motiv bu qəbildən olan şerlərin demək olar ki, hamısı üçün səciyyəvidir. Onların hər birindən birinci şerlə səsləşən bu cür gözəl nümunələr seçib misal gətirmək olar:
Bu qədər sevən, sevilən lirik qəhrəmanın öz kamına çatdı- ğı, arzusuna qovuşduğu məqamlar da az olmamış və etiraf edək ki, həmin əhval-ruhiyyənin təsvirində Ə.Cavadın qələmi daha inamlı, kəlamı daha rəvan və axıcıdır:
Mən cənnəti bu dünyada tapmışam! Aramaqdan bezdiyiniz yolları Axtarmadan mən sevdada tapmışam!
Vaxtilə ən müxtəlif münasibətlərlə, əhval-ruhiyyəsinin çe- şidli vəziyyətlərində Ə.Cavadın Şükriyyə xanıma bədahətən söy- 77
lədiyi, yaxud yazdığı parçalardan bir qismi, yuxarıda dediyim ki- mi, öz ünvanının yaddaşında əbədilik həkk olub:
Aç qoynunu girəyim. Sən ordasan, mən burda, Soyuqdanmı öləyim?! Armud dalda ballanır, Yerə düşər xallanır, Oğlan padşah olsa, Yenə qıza yalvarır. Yazı yazdım yaz idi, Qələmim bəyaz idi, Qınama, bəy əfəndim, Mürəkkəbim az idi. Gedəlim əlinizdən, Qurtulum dilinizdən. Yaşılbaş ördək olsam, Su içməm gölünüzdən.
Qədim türk bayatılarının ətrini verən bu parçalar da bir da- ha göstərir ki, dönə-dönə zamanın sərt sınaqlarına məruz qaldıq- larına, özlərindən asılı olmayaraq dəfələrlə ümid qığılcımının gö- rünməz olduğuna baxmayaraq, Ə.Cavadın Şükriyyə xanım haq- qında duyğuları axıradək dəyişməmişdir. Beləliklə də bir sənət və vətənpərvərlik mücəssəməsi ilə bir ismət və səmimiyyət mücəs- səməsi bütün şüurlu ömürləri boyu bir-birini son nəfəslərinə qədər sevmiş, tanış olduqları ilk xoşbəxt çağlarında etdikləri əhd-
78
peymana həmişə sadiq qalmışlar. “Gözüm yoldadır” şeri də bu həqiqəti daha yaxşı dərk etməyə dəstək verir. Bu şer 1930-cu ilin yayında Slavyanka yaylağında yazılmışdır. Qalan bütün motivlər əsərin özündə çox aşkar təqdim edildiyi üçün onu burada eyni ilə verməyi məqsədəuyğun sayıram.
Yüklə 0,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|