Microsoft Word kitab elm doc
Yüklə 332,27 Kb. Pdf görüntüsü
|
Osman Türkayın poetik irsi 166 Təbii ki, Osman Türkay da bu həcvə eyni üslubda cavab vermiş və beləliklə, yaradıcılığında bu ədəbi janrdan da istifadə etmiş, daha doğrusu, etmək məcburiyyətində qalmışdır: Ey sırça saraylarda oturan vefasız eski dost Ellerin karanlığa taş savurmaktadır! Ama görüyorsun ki hedefine ulaşamayan her taş Geri dönüp yine seni vurmaktadır! (Kıbrıs Türk Hiciv..., 2005: 244) “Qaranlığa daş” (“Karanlığa Taş”) adlı bu şeirdən başqa, bu həcvlər arasında “Təccalın uzunqulağına qəzəl” (“Deccalın Eşeğine Gazel”) adlı klassik formada yazılmış mənzumə də kəskinliyi ilə se- çilir: Bir yüz ki o kadar yüzsüz, bir kafa ki o kadar kafasız, Ol saksının içinde akıl olduğunu sananlar aldanır. Görüntüsü dev aynasıdır; beyinsiz bir allame-i cihandır Anırır meralarda, çayır sanıp ağzı şiire kadar uzanır. (Kıbrıs Türk Hiciv..., 2005: 244) Şövkət Öznur və Ayşən Dağlı “Osman Türkaya” adlı ayrı-ayrı- lıqda yazdıqları şeirlərində isə Özker Yaşından fərqli olaraq, ona rəğbət və sevgilərini ifadə edirlər. “Evrenin onun, onun da evrenin içində olduğunu”, (Yeniasır, 2003: 135) – yazan Şövkət Öznur bu şeri ilə ona olan dərin hisslərini bildirir. Şirin Zaferyıldızının şeri isə sanki onun ölümünə ağı kimi səslə- nir: Rüzgar dayanmış kapıya Hangi gölge kaçıyor karanlığa “Geri geleceğim” diyerek Yakıştı mı ozan gitmek sana. (http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?Bl ogNo=191950-02.09.2009) Elmira Fikrətqızı 167 Beləliklə, dünya miqyasında onun kosmos əsri şerinin davamçı- larına rast gəlsək də, baxdığımız mənbələrə əsasən deyə bilərik ki, Kıbrıs türk poeziyasında bu cəhətdən boşluq nəzərə çarpır. Ayşən Dağlı, Bülent Fevzioğlu kimi şairlərin yaradıcılığında fəza cisimlə- rinin, atom əsrinin adı çəkilsə də, bu motivlərin işləkliyi Türkay sə- viyyəsində deyildir. Məsələn, B.Fevzioğlunun “Atom çağındayıq, sevgilim” şeri ilə Türkayın öncəki fəsildə təhlilini verdiyimiz “Çağ görüntülərindən səslər” adlı üçhissəli poeması arasında məzmun ba- xımından bənzərliklər mövcuddur: Atom çağındayız sevgilim Atom Çelik zırhlarıyla arenalarda Kanlı dövüşler yapan gladyatörler Çok gerilerde kaldı …Nice ilkler toprak oldu. Nice şekiller değişti yüzyıllar boyu Değişti insanlar, Değişti hayvanlar Ve silahlar Yalnız Dün gibi kalan Ve hala ilk ateşiyle yanan Eşine rastlanmaz mimari sütunları O sütunlar altında Çağına damgasını vurmuş bir dönem Aşklar, Sevdalar. (Kıbrıs Türk Edebiyatı, 1989: 112 ) Lakin Fevzioğlunun şeri lirik və nikbin sonluqla bitir və bu cə- hət də iki şairi fərqləndirir. Osman Türkayın poetik irsi 168 Ayşən Dağlının şeirlərində də planet, ulduz, orbit, Ay kimi fəza cisimləri, kosmoloji terminlər başqa anlamda, “məhəbbət semanti- kası”nda çıxış edir: Senden çok uzaklara Yeni bir gezegene varırım Kaç yıldız yılı sonunda kim bilir Ay bir yıldıza aşık olsa, Yörüngesinden çıksa Kaldıra bilir mi bunu dünya? (Dağlı, 96) Çağdaş Kıbrıs türk şerində xüsusi yeri olan Fikrət Dəmirağın da poeziyasında bəzən kosmos əsrindən bəhs edilir: yaralı bir gezegenden şiir notlarıdır ya da bir ozanın uzayçağı üstüne ilk uzunçaları. (Demirağ, 1997: 425) Lakin başqa mövzularda O.Türkay poeziyasının geniş təsirini görmək mümkündür. Məsələn, M.C.Əzizoğlunun “Mən səndən uzaq”, Oqtay Öksüzoğlunun “Beşbarmaq dağlarında” və Maral Ka- şifin “Beşbarmaq dağları” adlı şeirləri Türkayın “Beşbarmaq dağı melodiyaları” əsərinin ruhunu xatırladır. Bugünkü Kıbrıs türk poeziyasında, xüsusilə qadın şairələrin ya- radıcılığında qabarıq olan sülh ideyalarının ilk rişələrinə müharibə- nin qlobal səviyyədə bəşəriyyətə vurduğu və vuracağı zərbələrin qarşısını almağa çalışan Türkay poeziyasında adanın müharibə döv- rü mərhələlərində və ondan əvvəlki dövrlərində də rast gəlirik. Ən yeni dövr Kıbrıs türk poeziyasında həmin ideya ətrafında yazılan Elmira Fikrətqızı 169 şeirlər onun “Dünya ozanlarına” adlı “yurdda sülh, cahanda sülh” düşüncəsini təbliğ edən əsərinin əks-sədası kimi səslənir: Ozanlar! Ozanlar! Ozanlar! Karanlıklara Güneş İşınlarıyla Dünyamızın yazgısını yazanlar! …Gökyüzünün kulağı, yerin dilisiniz Atlayıp ideolojik kalelerin üzerinden Savaş hortlağının kafasına Çelik bir yumruk gibi inmelisiniz… (Türkay, 1990: 321) Şirin Zaferyıldızının “Cəhd et, şair” (“Gayret Şair”) şerində də dünyanın xilasında kömək üçün şairlərə, söz-sənət adamlarına üz tutulur: Susma şair, Susma, Sen de yazmazsan, Kim yazacak Giden insanlığımızın sirrini? Kim ekecek Robotlaşan kalplere Sevgi tohumlarını? (Zaferyıldızı (a), 1997: 20) Bu müəllifin “Günəşimlə isitməyə gəldim ürəklərinizi”, “Ən gö- zəli sevgi əkmək torpağa”, “İnsan olaq”, “Şeirlər və şərqilər”, “Bir gün qədəh qaldıracaqlar barışa”, “Çox uzaq sabahlara yaxın”, “Uçun, quşlar”, “Barışa yaxın” və s. şeirlərində insanlar arasında sülh, dostluq və sevgi hissləri tərənnüm edilir və “tüm kıtaları kara bulutlar gibi saran karabasanlara, dünyamızı ateşten kıskacı içine alan apoletli hayaletler”ə (Osman Türkay) lənətlər yağdırlır. Yüklə 332,27 Kb. Dostları ilə paylaş:
|