Microsoft Word magisr isi doc
Yüklə 0,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- III.3.Az
63 hallarda isə onlar ərazicə iri olmayan şəhər və ya rayonu əhatə edə bilərlər. Hazırda dövlətin investisiya vəsaitlərində çatışmamazlıqları nəzərə alaraq söyləmək olar ki, azad zonanın yaradılması zamanı seçilmiş ərazinin sahəsi aktual məsələlərdəndir. Azərbaycanda azad iqtisadi zonaların yaradılmasında problemlərdən biri də qeyd etdiyimiz kimi vergilərin yüksək səviyyədə olmasıdır. Lakin yaxın gələcəkdə bu sahədə müəyyən dəyişikliklər ediləcəkdir. Belə ki, ƏDV və mənfəət vergilərinin dərəcələrinin azaldılması gözlənilir. Vergilər sahəsində digər tədbirlər də görülməkdədir. 2007-ci ildə qəbul edilmiş “Vergi hesabatlarının elektron sənəd formasında göndərilməsi Qaydası”, “Vergi Məcəlləsinə əlavə və dəyişikliklərin edilməsi barədə” Milli Məclisin qərarı və “Sahibkarlıq subyektlərinin fəaliyyətinin bir pəncərə prinsipi üzrə təşkilinin təmin edilməsi tədbirləri”ndən sonra vergi sahəsində “vahid pəncərə”sistemi yaradılıb. Bundan başqa 2006-cı ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Bəzi fəaliyyət növlərinə xüsusi razılıq (lisenziya) verilməsinin təkmilləşdirilməsi haqqında” fərmanında sahibkarlara verilən lisenziyaların sadələşdirilməsi və tariflərin azaldılması öz əksini tapmışdır. 1992-ci ildə “Xarici investisiyaların qorunması haqqında” Azərbaycan Respublika-sının qanununda göstərilir ki, ölkədə fəaliyyət göstərən xarici investorlara dövlət təminatı verilir. Bundan başqa, bu qanunun 41-ci maddəsi “Sərbəst iqtisadi zonalarda xaric investorların və xarici investisiya müəssisələrinin fəaliyyəti”nə həsr edilmişdir. Burada qeyd edilir ki, - “Sərbəst iqtisadi zonaların yaradılması qaydası, xarici investorların və xarici investisiyalı müəssisələrin orada qeydə alınması, təsərrüfat fəaliyyəti və başqa fəaliyyət ilə məşğul olması şərtləri Azərbaycan Respublikasının sərbəst iqtisadi zonalar haqqında qanunvericiliyi ilə müəyyən edilir”. Zaman-zaman Azərbaycanda gündəmə gələn məsələlərdən biri də azad iqtisadi zonaların yaradılması ilə bağlıdır. Bu istiqamətdə əsasən də regionlar üzrə daha geniş fəaliyyətin qurulmasının vacibliyi diqqətə çatdırılır. Qeyd edək ki, azad iqtisadi zonalar çoxsaylı vergilərdən azad olduğundan belə yerlər sahibkarlar üçün daha çox cəlbedici olur. Bu mənada belə bir zonanın ölkəmizdə, əsasən də regionlarda yaradılması məqbul sayılır. Bu xüsusda bəzi ekspertlərə görə əsas diqqət də sərhədyanı bölgələrə verilməlidir. Bilirik ki, azad zona dedikdə, ölkə 64 ə razisinin hər hansı bir hissəsi başa düşülür ki, burada məhsullara milli gömrük ə razisindən kənarda olan bir obyekt kimi baxılır və buna görə də onlar gömrük nəzarətindən keçirilmir, vergiyə cəlb edilmir. Azad iqtisadi zonalara həm də dövlətin iqtisadi proseslərə müdaxilə etməsi həcminin azaldılması aləti kimi baxılır. qtisadçılar qeyd edirlər ki, azad iqtisadi zonaların yaradılmasının nəinki mümkün, hətta vacibdir. Regionlar üzrə azad iqtisadi zonaların yaradılması istiqamətində Milli Məclisdə qanun da qəbul edilib. Həmin qanuna uyğun olaraq müəyyən azad iqtisadi zona yaradılmalı idi. Amma hansısa səbəblərdənsə, hələlik bu istiqamətdə real addımlar atılmayıb. Müəyyən edilmişdi ki, Qaradağ rayonu ə razisində, Sumqayıtda azad iqtisadi zona yaradılsın. Quba-Xaçmaz zonasında da yaradıla bilər. Belə birliklərin yaradılmasında məqsəd iqtisadiyyat və sahibkarlığın inkişafına töhfə verməkdir. Çünki, azad iqtisadi zonalarda müəyyən vergi güzəştləri nəzərdə tutulur, iqtisadiyyat üçün bütün lazımi şərait yaradılır. Qonşu ran, Türkiyə, Çində böyük iqtisadi zonalar fəaliyyət göstərir. Ona görə Azərbaycan üçün də həmin istiqamətdə addım atılması önəmlidir. Qanun var, onu icra etmək lazımdır. Azad iqtisadi zonaların yaradılması əlavə iş yerlərinin yaradılmasına stimul verəcək. Bu da bölgələrdə olan müəyyən miqdar işsizin işlə təmin edilməsi, habelə, regionlardan paytaxta axının azaldılması demək olacaq. Həmin addım zonada sahibkarlığın inkişafı üçün də geniş imkanlar yaradacaq. Burada vergi güzəştlərinin nəzərdə tutulması, sahibkarların maraqları daxilindədir. Həmçinin, azad iqtisadi zonalar sağlam rəqabət mühitinin formalaşmasına da gətirib çıxaracaq. Tətbiq olunacaq vergi güzəştləri həmin zonada qiymətlərin də aşağı olması deməkdir. Bu isə azad iqtisadi zonanın həm də istehlakçının mənafeyinə xidmət etdiyi anlamına gəlir.
65
Azad qtisadi Zonaların əhəmiyyəti Aparılmış tədqiqat işləri və təhlillər xüsusi iqtisadi zonaların effektli bir iqtisadi mexanizm kimi milli iqtisadiyyatların inkişafına verə biləcəkləri töfhələr, prioritet istiqamətlər və bu kimi zonalarda vergilərin mühüm aspektləri barədə bir qrup təkliflərin irəli sürülməsinə və nəticələrin ümumiləşdirilməsinə imkan verir: - Xüsusi iqtisadi zonalar effektiv və məhsuldar iqtisadi alət kimi milli iqtisadiyyatların inkişafının sürətləndirilməsində, iqtisadi fəallığın artırılmasında ölkənin dünya təsərrüfat sisteminə inteqrasiyasının genişləndirilməsində, milli iqtisadiyyatın rəqabətqabiliyyətinin yüksəldilməsində hüquqi-təsərrüfat və iqtisadi avtonom rejimə malik iqtisadi mexanizm kimi çıxış edirlər; - Xüsusi iqtisadi zonalar xüsusi güzəştlər sisteminə, o cümlədən vergi güzəştlərinə malik olmaqla, investorlar üçün cəlbediciliyi ilə fərqlənirlər, eyni zamanda, sahibkarlığın inkişafına əlavə stimullar verməklə, biznes mühitinin yaxşılaşdırılmasına şərait yaradırlar; - Xüsusi iqtisadi zonalarda vergi güzəştlərinin tətbiq edilməsinə həmin zonalarda və əhatə etdiyi ərazilərdə iqtisadi fəallığın artırılması, maliyyə-təsərrüfat subyektlərinin öz fəaliyyətlərinin gücləndirilməsinə əlavə stimullar verməsi son nəticədə rəqabətqabiliyyətli istehsal sahələrinin yaradılmasına, yüksək standartlara cavab verən məhsulların istehsalına və xidmətlərin təşkilinə, bunlarla əlaqədar olaraq müxtəlif vergilər üzrə vergiqoyma bazalarının genişləndirilməsinə, mənfəətin əldə edilməsinə, dolayı vergilərin həcminin artmasına imkan verir; - Xüsusi iqtisadi zonalarda vergi güzəştlərinin tətbiqi, ilk növbədə, yüksək standartlara cavab verən ixrac təyinatlı məhsulların çeşidinin genişləndirilməsinə şə rait yaradır, ölkəyə daxil olan valyuta vəsaitlərinin həcmini artırır, milli iqtisadiyyatın modernləşdirilməsinə və innovasiya istiqamətində inkişafına yeni imkanlar açır; - Vergi
güzəştləri rəqabətqabiliyyətli müəssisələr şə bəkəsinin yaradılmasına, xarici fəaliyyət iştirakçılarının sayının artırılmasına, xarici iqtisadi ə laqələrin 6 genişləndirilməsinə, xarici ticarət dövriyyəsinin diversifikasiyasına ə lavə stimullar verir. Yüklə 0,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|