Microsoft Word multikulturalizme giris docx

Migration  trends  in  Europe,  European  population  papers  Series  No.  7, 
Council of Europe, 2002. s. 16. 
sveçdə  immiqrantlar  inteqrasiya  proqramında  iştirak  etməzlər  isə  aldıqları 
sosial  haqqlar  və  faydalar  azaldılmaqda  və  ya  ləğv  edilməkdədir.  Ancaq  bu 
proqramlarda iştirak etmə yaşama hüququ və ya vətandaşlığa keçmə ilə əlaqəli bir 
şə
kildə həyata keçirilir.  
Miqrasiya ilə bağlı proqramlarda  federal və əyalət hökümətləri inteqrasiya 
prosesi və artırılmış dil tətbiq etmə kurslarını həm sadə, həm də yüksək səviyyədə 
təqdim  edərək  dil  qabiliyyəti  tələb  edən  işlərin  tapılmasında da  köməklik  edirlər. 
Məsələn, 210-11-ci illərdə bu proqramla bağlı Kanada höküməti 1 milyard Kanada 
dolları xərcləmişdir. Kanada da ingilis və ya fransız dilini bilmək şərtdir. 1914-cü 
il  tarixli  Vətandaşılğa  Qəbul  Edilmə  Qanununa(The  naturalization  act  of  1914) 
istinad edir.  
miqrantlar ile bağlı hal-hazırda inkişaf etmiş ölkələr dil səviyyəsini yüksək 
tutaraq vətəndaşlıq almaları üçün bəzi problemlərin ortaya çıxmasına səbəb olurlar. 
Almanya və Fransada vətandaş olmaq üçün  immiqrantlar etnik kimlikləri və dini 
dəyərləri əlaqələrini müəyyən ölçüdə kəsməli və ya rədd etməlidirlər.   
mmiqrantlar bəzi ölkələrdə problem olaraq görünür. Kanada və Avstraliada 
isə  dövlət  özü  bunları  seçib  alır.  Bəzi  məqamlarda  isə    immiqrantların  iqtisadi 
çətinliklər  və  öz  ölkəsində  zülmə  məruz  qalmalarını  bəhanə  edərək,  yalandan 
söyləyərək ölkəyə gəlməsi əxlaqi baxımdan onların qəbul edilməsinə etiraz edilir. 
Eyni zamanda qanuni və etik baxımdan gəlmək istəyənlərin yerlərini də bu şəxslər 
alır.  
Ümumiyyətlə  son  on  ildə  Belçika,  Finlandiya,  Yunanıstan,  Norveç, 
Portuqaliya, 
spaniya  və 
sveç  kimi  ölkələrdə  multikulturalizm  siyasəti 
güclənmişdir. Avropa ölkələrində multikulturalizm birbaşa immiqrantlarla bağlıdır 
və daha çox bu istiqamətdə anlaşılır.  
ngiltərədə bəzi siyasətçilər multikulturalizm terminindən istifadə etməkdən 
son  vaxtlarda  çəkinirlər.  Daha  çox  plüralizm,  müxtəliflik,  mədəniyyətlərarası 
diyaloq  və  ya  ictimai  inteqrasiya  kimi  ifadələrdən  istifadə  edirlər.  Derek 
McGhee`nin ifadəsi ilə ``  ngiltərədə multikulturalizm prinsiplərindən uzaqlaşmaq 
yerinə  daha  çox  multikulturalizm  terminindən  uzaq  durma  tendensiyasının 
yarandığı gösrənir. 
ngiltərədə  3  milyona  yaxın  müsəlman  yaşayır.  ngiltərədə  anqlosakson 
mentalitetinə  və  hüquq  sisteminə  müvafiq  şəkildə  Almanya  və  Fransadan  fərqli 
olaraq  multikulturalizm  burada  assimlyasiya  funksiyasını  yerinə  yetirmir.  Çünki 
multikulturalizm  siyasəti imperatorluq olan  ngiltərə üçün əsas şərtlərdən biridir. 
Məhz  hər  hansı  bir  dinə  və  etnik  qrupa  mənsub  insan  burada  asanlıqla  dövlət 
məmuru ola bilir.  

---

ngiltərədə  vətandaşların  civil  cəmiyyət  ilə  inteqrasiyasına  dair  sosial 
demokrat  ifadə  tərzi  sağ  muhafizəkarların  ifadə  tərzlərindən  daha  əhatə  edici 
olması  ilə  fərqlənməkdə  və  multikulturalizm  ritorikasından  daha  uzaq  durularaq 
multikulturalizm  sonrası  terminindən  istifadə  olunur.  Məhz  Marqret 
Tetçer 
vaxtinda  multikulturalizm,  muhafizəkar  olduğuna  görə  ``ölü  bir  qanun``  halına 
gəlmişdi. 
 
ngiltərədə    tətbiq  olunan  immiqrantlar  ilə  bağlı  hüquqlar  qanununa  görə 
bərabərsizlik sadəcə şəxsin öz nəzarəti və ixtiyari xaricində müxtəlif vəziyyətlərin 
nəticəsi  deyil,  bu  eyni  zamanda  sosial  şərt  və  tarixi  şərtlər  baxımından  fərdləri 
köçməyə vadar edən  səbəblərin nəticəsidir də.  
 
Almanyada  multikulturalizm  1989-cu  ildə  Berlin  divarının  yıxılması  ilə 
daha  da  inkişaf  mərhələsinə  qədəm  qoydu.  mmiqrantlar  Almanyada  əhalinin  19 
faizini  təşkil  edir.  Almanyada  alman  olma  anlayışı  hələ  də  güclü  olduğu  üçün 
immiqrantların  alman  mədəniyyətinə  adaptasiya  oolması  üçün  assimliyasiya 
siyasətini  daha  çox  tətbiq  edirlər.  Almanya  da  alman  olmayanlar  ``xaricilər`` 
adlandırılır. Bu ifadə xususi mahiyyət daşıyır. Bu mənada irqçilik Almanyada hələ 
də  mövcuddur.  Almanyada  ciddi  mənada  multikulturalizm  müzakirələri  və 
mübahisələri aparılır. Hələ 1999-cu ildə Almanyada vətandaş olmaq üçün ana və 
atadan  birinin  alman  olma  qanunu  ləğv  edildi.  Parlament  də  2010-cu  ildə  ikili 
vətandaşlığı ləğv etdi.  
Fransada  milli  kimlik  məsələsi  assimlyasia  edici  mahiyyət  kəsb  edir. 
Fransada  Sarkozi  dövründə  müsəlman  qadınlar  üçün  niqabın  qadağan  olunması, 
ümumiyyətlə  müsəlman  qadınların  örtünməsi  istiqamətindəki  problemlər 
multikulturalizm  mövzusunda  təyin  edici  rola  malikdir.  Bütün  multikulturalizm 
mübahisələr  Fransada  qadının  örtünməsi  ətrafında  davam  edir.  Fransa 
multikulturalizm  məsələsində  ciddi  çətinliklər  ilə  qarşı-qarşıyadır.  Fransada  hal-
hazırda  Fransız  tipli  bir  multikulturalizm  modelinə  ehtiyac  olunduğu  vurğulanır. 
Məhz 2005-ci ildə iki afrikalı gəncin polisdən qaçarkən ölümləri ve meydana gələn 
üsyanlar ciddi şəkildə multikulturalizmə Faransada zərbə vurmuşdur.  
 
3.
  Kanadada, 
Avstraliyada, 
Cənubi 
Afrika 
Respublikasında 
multikulturalizm.  ABŞ-da  multikulturalizm  siyasətinin  xüsusiyyətləri. 
“Əridən qazan” (“Melting pot” “Плавильный котел”) konsepsiyası.  
 
Kanadada immiqrantların vəziyyəti Avropa və Amerikaya nisbətlə daha yaxşı 
və idealdır.  mmiqrantların uşaqlarının təhsili, miqrasiyanın faydalı olduğunu iddia 
etmələri, müsəlmanlar haqqında daha az qərəzli fikirlərə malik olmalarına istinad 
edir.  Bu  eyni  zamanda  Kanadaya  köçən  immiqrantların  intellektual  və  yüksək 
ə
mək fəaliyyəti səviyyəsindən də asılıdır. 
Kanada tarixində 18-ci əsrin axırlarından 

---