Microsoft Word Munasib?tl?rin balaslasd?r?lmas? I cild doc
Yüklə 4,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Balanslı vəziyyətlərin çoxtərkibliyi, çoxçalarlığı, çoxistiqamətliliyi
493
-balanslı vəziyyətlərdən disbalanslı vəziyyətlərə keçid; -disbalanslı vəziyyətlərdən disbalanslı vəziyyətlərə keçid; -disbalanslı vəziyyətlərdən balanslı vəziyyətlərə keçid -bir trayektoriyada mövcud olan disbalanslı vəziyyətdən digər trayektoriyadakı balanslı və ya disbalanslı vəziyyətə keçid; -müxtəlif trayektoriyalarda mövcud
olan balanslı vəziyyətlərdən bir trayektoriya üzrə mövcud olan balanslı vəziyyətlərə keçid; -disbalanslı və balanslı vəziyyətlərin ardıcıl və interval zaman əsasları ilə qalxma və enmələrlə bir-birilərini əvəzləmələri; -tam tərkibli balanslı vəziyyətlərin yaranması və
əvəzlənmələri; -müəyyən əlamətlərinə görə bərabər səviyyədə mövcud olan, uyğun mövqelərə gətirilmə (gəlmə) ilə xarakterizə olunan balanslı vəziyyətlərin dəyişmələri, əvəz olunmaları və s.
Balanslaşdırma tərəfləri ehtiyac və tələbatlara müvafiq olaraq eyni məqsədlər üzrə eyni və yaxın, oxşar mövqelərə gətirmə prosesidir. Balanslaşdırma zamanı tərəflər mərkəzi koordinatlar, müəyyən dayaq nöqtələri üzrə cəmləşirlər və münasibətlərin tarazlaşmasında oxşar xətlər müəyyən edilir. Balanslaşdırma proseslərinin tərkibi və balanslaşdırmanın məzmunu olaraq elementlər eyni və yaxın istiqamətlər üzrə eyni və ya bərabər koordinatlara müvafiq olaraq taraz vəziyyətinə gətirilir. Balanslaşdırmada tərəflərin ehtiyac və tələbatları imkanlara görə müəyyən edilir və balanslaşdırma vəziyyətlərinə gəlmək üçün istiqamətlər müəyyən olunur. Balanslaşdırma prosesləri zamanı tərəflər bir və ya bir neçə əşyaya təsir edirlər. Bu baxımdan əşyalar bir neçə hissyə parçalanır və yaxud da hissələrdən tamlar əmələ gəlir. Əşyalar oxşar və eyni məzmunlar üzrə hissələrə parçalandıqda və ya hissələrdən tamlar əmələ gəldikdə eyni sahələr üzrə
494
münasibətlər formalaşır. Əşyalara ardıcıl olaraq eyni və oxşar təsirlər tərəflərin eyni istiqamətlər üzrə hərəkətlərini zəruri edir. Bu zaman təsirlər çoxaldıqca, vasitələrin sayı artdıqca istiqamətlərdə formalaşma prosesləri də zənginləşir, kiçik və böyük miqyaslı hərəkət formaları yaranır. Bir istiqamət üzrə çoxlu sayda balanslı vəziyyətlər və disbalanslı vəziyyətlər yaranır. Tarazlıq vəziyyətlərində tətbiq edilən qüvvələrin kəmiyyətinə müvafiq olaraq
tarazlıq trayektoriyasında qalxmalar və enmələr müşahidə edilir, bir trayektoriyada dalğavari məzmun özünü göstərir. Tarazlıq trayektoriyasında tələbatların müxtəlifliyinə, şəraitlərə, zaman və məkana müvafiq olaraq zəngin məzmun, bu baxımdan tərkib formalaşır. Tarazlıq vəziyyətlərinin çoxçalarlığına bir tərəfdən tarazlıq vəziyyətləri trayektoriyasında mövcud olan və ardıcıl şəkildə bir-birini əvəzləyən tarazlıq məqamları aid olursa, digər tərəfdən, çoxlu sayda və bir-biriləri ilə əlaqəli olan, həmçinin müxtəlif, bu baxımdan fərqli tarazlıq vəziyyətlərini özündə əks etdirən çoxlu istiqamətlər də aid edilir. Qeyd edildiyi kimi, tarazlıq əşyalara eyni səviyyədə, bərabər imkanlar səviyyəsində təsirlərdən irəli gələn vəziyyətlər kimi xarakterizə edilə bilər. Bir istiqamətdə mövcud olan parçalanmalardan əmələ gələn hissələrə və birləşmələrdən əmələ gələn hissələrə təsir edilir, təsir nəticəsində yeni məzmunlu əşyalar əmələ gəlir. Bu baxımdan da münasibətlər istiqamətdən-istqamətlərə ayrılır. Tarazlıqlar da istiqamətlərdən istiqamətlərə ayrılır. Bir neçə istiqamət üzrə müxtəlif momentləri, vəziyyətləri özündə ehtiva edən balanslaşdırma vəziyyətləri meydana
gəlir. Balanslaşdırma trayektoriyalarında ola bilər ki, çoxlu sayda balanslı vəziyyətlər yaransın. Balanslaşdırma proseslərinin çoxtərkibliyi, çoxməzmunluğu ehtiyac və tələbatlar üzrə iştirak edən tərəflərin maraqlarının çoxtərkibli olması ilə əlaqəlidir. Bu baxımdan da ola bilər ki, bir trayektoriya üzrə müxtəlif balanslı vəziyyətlərin tərkibi meydana gəlsin. Balanslaşdırma proseslərinin çoxməzmunluğu həmçinin hərəkətlərə gətirilən vasitələrin hərəkətlərinin çoxtərkibliyi ilə əlaqəlidir. Çoxçalarlı balanslaşdırma prosesləri zamanı əşyalara 495
təsir imkanları böyük olur və çoxistiqamətli təsirlər meydana gəlir. Ola bilər ki, tərəflərin (subyektlərin) ölçüsündən asılı olaraq, onların fəaliyyət miqyasları böyüsün, bir neçə istiqamətli təsirlər yaransın. Bir vasitə öz imkanlarına görə eyni zamanda, həm də müxtəlif zaman intervallarında həm bir istiqamətə, həm də digər istiqamətlərə təsirlər etsin. Bu zaman tərəflər geniş münasibətlər sferasına daxil olurlar. Tərəflərin genişlənən tələbatlara söykənən geniş tərkibli və çox əhatəli fəaliyyətləri münasibətlər sferasının da genişlənməsinə səbəb ola bilir. Münasibətlər sferasının genişliyi və tərkib zənginliyi balanslı vəziyyətlərin tərkibinin çoxçalarlığını təmin edə bilir. Bu baxımdan çoxistiqamətli təsirlərin mövcudluğu çoxtərəfli (çoxtrayektoriyalı) balanslaşdırmanı əmələ gətirir. Balanslaşdırma vəziyyətlərinin çoxçalarlığı subyektlərin özləri tərəfindən vəziyyətlərin idarəolunması proseslərini meydana gətirir. Balanslaşdırma proselərinin əmələ gətirdiyi vəziyyətlər sistem yaradırlar ki, bu sistem də tamın (vahid sistemin) tərkibi olan balanslı vəziyyətlərin çoxçalarlığını təmin edir. Bir məsələni də xüsusi olaraq qeyd etmək olar ki, balanslı vəziyyətlərin çoxməzmunluğuna əşyalara təsir imkanları və təsir edən vasitələrin həcmi, sayı, şərait, zaman, məkan amilləri təsir göstərir. Əşyaların sayı çox olarsa, əşyaların böyüklüyü çox olarsa, ona təsir edən tərəflərin sayı və imkanları böyük olarsa, əşyalardan yeni hissə və tamların əmələ gəlməsi prosesləri də böyük olar. Əşyalardan əşyaların əmələ gəlməsi və yeni forma və məzmunların ortaya çıxması proseslərində bərabərtərəfli iştirak balanslaşdırma proseslərinin, balanslı vəziyyətlərin çoxçalarlığını əsaslandırır. Balanslı vəziyyətlərin çoxçalarlığı cəmiyyətin inkişafını zəruri edir. Belə ki, əşyalara təsir zamanı tərəflərin iştirak imkanları bərabərlərşir, hər bir tərəf öz səviyyəsində iştirak edir. Yüklə 4,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|