92
120. İMAMVERDİLƏR
İmamverdilər kəndi dörd tirədən ibarətdir: babalı, maşat
əhmədli, kalbay ismayıllı, şamarrı (Tatallardan gəlif). Əsas tirələr
maşat əhməd, biri də babalıdır. Kalbay ismayıllı tirəsi isə sonradan
Qaralılar kəndindən gəlib.
Maşat Əhməd Qubadlı rayonunun Əlqulu kəndindən gəlib.
Dədəsi İmamverdi oluf, varlı adam olufdu. Babalıların ulu babası
Məmməd isə İrəvan xanlığından olub. Onun oğlu Baba Qaryagin
qəzasına gəlir. Burda Maşat Əhmədin qızını alır. İmamverdinin tay-
fası böyük olufdu. Qohum olannan soora onlarla qaynayıb qarışıb.
Qərbənd kəndindən bəri Becan yatağı İmamverdilər cama-
atının qışlaq yeri olub, yaylaqları isə Kəlbəcərdə Murad təpəsi, Arpa
çayının sol sahili olub. İmamverdilər kəndinin indiki ərazisi Garıs-
dar Sarı xanın torpağı olub. Mənim əmim Qara Hüseyn bu torpağı
Sarı xandan qızıl pula alıbdı. Onunla dostluğu olub, onun hesabına
bu torpağı alıbdı. 1890 hektar yer olubdu. Bir tərəfi Boz təpə, bir
tərəfi dəmiryol, bir ucu Boşçallar, bir tərəfi də Qara təpə, Saray təpə.
Qarabağ kanalı çəkiləndə 93 hektar torpağımız kanalın o üzündə
qaldı. İndiki Bulutdu kəndinin bir hissəsi də bizim torpağımızda
yerləşib.
121. BİNNƏTLİ
Ulu babamızın adı Hajı Molla Binnətdi. Binnətdən olufdu
Məmmədalı, Qaraca. Molla Binnət İranda təhsil alıf. Bizim əsil
yerimiz Füzuli tərəfdə Qızılqayada olufdu. Bizim ulu babamız Hajı
Molla Binnətin adına bağ bu saat da orda durur. Orda Veysəlliynən
aramızda qanlıçılıq oluf. Olar bizə oğurruğa gəlif. Bizdən bir nəfər
güllə atıf, olardan bir nəfəri öldürüf. Deyiflər, İmamalı, güllə atan
səniydin? Deyir, hə. Deyir, o adama dəydi. Veysəllilər neçə gün
soraqlıyırlar, üstünə götürən olmuyuf. Sakitdik olur, el gedir dağa.
Binə düşəndə Veysəllidən gəliflər bizə, soruşuf örgəniflər İmamalı
kimdi, kimin oğludu. İmamalı da Molla Binnətin ya qardaşı oğludu,
93
ya öz oğludu. Çobanlardan soruşuflar ki, İmamalı hardadı? Çoban-
lar deyif ki, binədə bizim üçün çörək hazırlayır. Gəlif bunu tutuf
xançalnan diri-diri doğruyuflar. Cəsədin kola atıb yandırıflar. Çoban-
lar görüllər ki, yalo qalxdı. Qaçıf gəliflər ki, heç kim yoxdu, amma
sür-sümük var. Bunu topalıyıf dəfn eliyiflər. Aradan bir-iki il keçir,
sakitdik yaranır. Bir gün bulardan bizə iki adam gəlir. Soruşuflar
haralısız, deyillər Veysəlli. Bulara deyiflər ki, siz biznən qannısız,
niyə bizim elin içinə gəlifsiz? Bizim camaat oların ikisin tutuf xan-
çalnan doğruyuf. Bu qannıçılıq üzünnən öz yerimizdən, yurdumuz-
dan çıxıf gəlmişik Ağcabədi zonasına. Neçə il Hindarx, Hüsülü tərəf-
lərdə olmuşuq. Camaatın güzaranı yaxşı olmuyuf, ordan çıxıf Kür-
qırağına gəliflər. 1936-cı ildə Qəmbər dayım kalxoz sədri oluf,
soora da İmişlidə torpaq şöbəsinin müdiri olub. O camaatı gətirif
yerrəşdirdi indiki ərazidə. 1938-ci ildə burda binələşdik.
Söyləyicinin şəcərəsi: Qaraca, Molla Binnət, Məmmədalı,
Əsgər, Bəndalı (atası).
122. XALAC
Xalac səkgiz tirə oluf: tağılar, fərzalılar, hüsöyünnər, qojalar,
bərəslər, gödəklər, əhmədli, aşqallar. Bərəst höjət deməkdi. Dünya-
malı mənim dədəmin babasıdı. Dünyamalının dörd oğlu oluf: Tağı,
Kalbay Xəlil, Hajı Kərim, Kalbay Mehdi. Kalbay Xəlil qolu mənəm.
Hajı Kərim qolu Bəylikdi. Xonaşendə Hajı Kərimin kəhrizi oluf.
Altmışıncı illərə qədər dururdu.
1928-ci ildə mənim dədəm, əmilərim – beş qardaş yığışıf
kalxoz quruflar. Beş öy yüz əlli qoyun qoyuf kalxoza, əlli baş mal
qoyuf, əlli dənə at qoyuf kalxoza. Kalxozun bünövrəsi o beş öy
oluf. Beş öy olduğuna görə “Beş kalxoz” deyiflər. Otuzuncu ildə on
beş ev oluflar. Kalxozun adını qoyuflar “Oktyabrın on iki illiyi”
adına kalxoz. Burda kalxoz qurulanda kənddən bəzi tirələr köçüf
başqa yerə getdilər. Orda da kalxoz qurulanda yenidən öz camaatı-
mızın içinə qayıtdılar.
94
Sifdə yurdumuz Arazın qırağında Dahar deyilən yerdə oluf.
İyirmi beşinci ildə camaat köçüf indiki kəndin yerinə gəlif. Kəndin
indiki ərazisinə 55-56-cı ildən soora gəlmişik. Onu da Əlbala kişi
köçürtdü, özü də düz elədi. Çünki əhali artajaxdı, o torpax bir belə
camaatı yeditmiyəjəhdi. Bura da dövlət torpağıydı. Torpağı ələ
keçirtmək üçün kəndi saldı bura, torpaxları da keçirtdi kalxozun
hesabına. Vergisin verdi, istifadə elədi.
Burda çörək çox oluf. Araznan Kürün qırağında bu kəndin
çörəyin yemiyən adam yoxdu. Yaxşı ağsakqalları vardı, camaatı iş-
lətdi, çörəyi bol oldu. Bulutdu, Alqullar, Muğannı – hamısı çörəyə
görə bura yığılıflar.
Qarabirçək, Gəlin qayası, Qızıl təpə, Dəvəgözü, Sarı yer –
bular Xalac camaatının yaylaq yeri oluf. Oturduğumuz yerə Sarı su
deyirik, Kalbay Behbudun yataq yeri oluf. Belədə bərəslər yeri
oluf. Soltanbudun böyründə tağılar yeri oluf. Dağdan gələndə hərə
gəlif öz yerində alaçığın quruf qoyunun saxlardı.
123-125. SİRİK
Siriyə ilk gələn Pirən kişi oluf. İranın Xoy şəhərindən gəlif.
Var-varidatı çoxuymuş. Gəlif Qaraçıya düşüf. Mehdilidən Nərgiz
adında bir arvad gətirir. Bu arvadın həm varı-dövləti çoxuydu, həm
də göyçəkmiş. İranın padşahı əmr verir ki, o kişinin arvadın gərək
gətirəsiniz bura. İrandan bir dəstə gəlir, dəstənin də başçısı olur
Şatır Mahmud. Arvad görür ki, buların məqsədi ayrıdır. Deyir,
oturun, mən sizə çörək salım, bir heyvan da kəsim yeyin, onnan
soora məni götürün gedin. Arvad bulara bir heyvan kəsdirir, iran-
nıların hamısına çörək verir, yedirdir içirdir. İçirdənnən soora
buların başçısına deyir ki, sən mənim qardaşımsan. Gəlsənə sən qal
mənim yanımda, bu dövləti sənnən yarı bölək. Bu da razılaşır.
Buları göndərir. Nərgiz arvad bu oğlanı gətirir nejə bir qardaş kimi
dövləti bölüb yarısını verir buna. Özünə də deyir ki, səni də evlən-
dirəjeyih, burda qal, ərimə kömək elə. Elə onnan da yavaş-yavaş
tayfa artır. Sooradan gələnnər də buların başına yığışır.
Dostları ilə paylaş: |