Microsoft Word qurani-kerim-de-qida-kinci-n-r-2015. doc
Yüklə 2,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Iki d əniz eyni deyildir. Birinin suyu çox şirin, dadlı v ə içm əy ə rahat
128
aminturşuları vardır. Bunlardan izoleysin, leysin, lizin, metionin, fenilalanin, treonin, triptofan və valini göstərmək olar. Qidada aminturşularının olmaması və ya az olması müxtəlif xəstəliklər törədir. Balıq ətində qeyri-zülali (ekstraktiv) azotlu maddələrin olması qidanın həzm edilməsində mühüm rol oynayır ki, bu da onların mədə şirəsi ayırması və iştahaçıcı qabiliyyəti ilə bağlıdır. Balıqda tez həzm olan yağlar vardır. Balıq yağının 20-30%-i doymuş və 70-80%-i doymamış yağ turşularından ibarətdir. Onların bərk yağlara (inək və qoyun piyinə) nisbətən qida dəyəri xeyli yüksəkdir. Doymamış yağ turşularından linol, linolen və araxidon xüsusilə böyük bioloji və müalicəvi əhəmiy- yətə malikdir. Göstərilən turşular insan orqanizmi tərəfindən sintez olunmur. Onları yalnız qida ilə qəbul etmək lazımdır. Lakin qeyd etmək lazımdır ki, yeyinti məhsullarının çoxunda adları çəkilən (xüsusən araxidon) miqdarı kifayət qədər deyildir. Bu cəhətdən balığın qaraciyəri əvəzedilməz məhsuldur. Zülal maddələrinin və yağın enerji yaratma qa- biliyyəti böyükdür. Balıq zülallarının və yağının 96%-i insan orqanizmi tərəfindən mənimsənilir. Balıqda 60-a yaxın kimyəvi element vardır. Bun- lardan kalium, natrium, kalsium, maqnezium, fosfor, xlor, yod, brom, dəmir, mis, kobalt, manqan, sink və s. göstərmək olar. Balıqda heyvan və quşlara nisbətən mineral mad- dələrin miqdarı çoxdur. Dəniz balıqları xüsusən mi- neral maddələrlə zəngindir. Mineral maddələrin insan orqanizmində böyük ə həmiyyəti vardır. Onlar insan sümüyünün, beyninin, 129
sinir və örtük toxumalarının qurulmasında mühüm rol oynayırlar. Bundan əlavə, onlar qanın və hüceyrə mayesinin tərkibinə daxil olaraq həyati proseslərin normal keçməsini təmin edirlər. Mineral maddələr orqanizmdə lazımi turş və qələvi mühitin yaranmasında iştirak edirlər. Balıq əti və daxili üzvləri vitamin mənbəyidir. Onlarda olan vitaminlər: A, B 1 , B
2 , B
6 , B
9 , B
12 , B
t , D, E, PP, C, pantoten turşusu və inozitdir. Insan orqanizmində vitaminlərin rolu danılmazdır. Balığın əsl biokimyəvi tərkibi, onun yeyinti dəyəri və müalicə əhəmiyyəti ancaq onu yaradan tək Allaha məlumdur. Yuxarıda qeyd edilən müxtəsər məlumatdan aydın olur ki, Allah- Təala insanlar üçün necə gözəl nemətlər yaradıb. Ona şükr eləmək hər müsəlmanın borcudur. Müqəddəs kitabımız “Qurani-Kərim”də buyurulur:
bəzəklər çıxardırsınız. Onun (Allahın) lütfündən (nemətindən) ruzi diləyib axtarmağınız (ticarət etməyiniz) üçün gəmilərin də orada (suyu) yara-yara üzdüyünü görürsən. (Bütün bunlara görə), bəlkə, (Allaha) şükr edəsiniz” (Fatir, 35/12). “Təzə ət (balıq əti) yeməyiniz, taxdığınız bəzək ş
dənizi də sizə ram edən Odur. (Ey insan! Allahın) nemətindən ruzi axtarmağınız üçün sən gəmilərin onu yara-yara üzüb getdiyini görürsən. Bəlkə, (bundan sonra Allahın nemətlərinə) şükr edəsiniz!” 130
(ən- Nəhl, 16/14). Balıq haqqında “Qurani-Kərim”in əl-Maidə-5/96, ə n-Nəhl-16/4, əl-Kəhf-18/61-63 surələrində buyuruqlar vardır. Bu ayələrdə balıqçılığın bütün sahələri üçün apaydın istiqamətlər göstərilib. Onlardan bəzilərinin izahını vermək burada yerinə düşür. Balıq dəyərli qidadır “Dəniz ovu və onu yemək sizə də, səfərdə olan- lara da faydalı olsun deyə halal edildi…” (əl-Maidə, 5/96). Ürək xəstəliyindən əziyyət çəkən və buna görə dünyadan köçən adamların orta yaş həddinin getdikcə aşağı düşməsi ürək xəstəliyinə diqqəti də artırıb. Müa- sir təbabətdə ürək xəstəliklərinin müalicəsi məsələ- sində irəliləyiş və inkişaf olsa da, mütəxəssislərin ə sasən tövsiyə etdiyi məsələ bu xəstəliyə məruz qalmazdan əvvəl görülən tədbirləri dəqiqliklə yerinə yetirməkdir. Mütəxəssislər ürəyin sağlam fəaliyyətinin təmin edilməsində və xəstəliyin qarşısının alınmasında vacib olan bir qidanı tövsiyə edirlər. Bu qida balıqdır. Balığın çox vacib bir qida olmasının səbəbi onun özündə həm insan bədəni üçün zəruri olan maddələri ehtiva etməsi, həm də bədəni müxtəlif xəstəlik risklə- rindən mümkün qədər uzaqlaşdıracaq xüsusiyyətə malik olmasıdır. Məsələn, məlum olub ki, balıq ətinin tərkibindəki omeqa-3 turşusu bədənin sağlamlığı üçün sanki bir qalxan vəzifəsini yerinə yetirir. O da bəlli olub ki, davamlı olaraq balıq yeyəndə ürək xəstəlikləri riski azalır və immunitet sistemi güclənir. Elmi yolla təzəcə sübut edilən balığın faydaları və Yüklə 2,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|