Microsoft Word s g. temmuz doc
Yüklə 1,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
105 bölgesel süper güç olacağı yapılan yorumlar arasındadır. BM kararına uygun olarak hareket edecek olan bir Türkiye’nin tüm dünyada prestij kazanacağı ve böylece bölgede ve Türk dünyasında itibarlı bir ülke olarak lider ülke olacağı savunulmaktadır. Türkiye’nin ulusal çıkarlarının her iki tarafta da olmaması gerektiği yönünde ikinci bir görüş de mevcuttur. Çünkü ABD yanında yer alacak olan bir Türkiye’nin Ortadoğu ve slam ülkeleri nezdinde prestij kaybedeceği, bölgenin lider ülkesi olma iddiasını kaybedeceği ifade edilmektedir. Bu bölgede Türkiye’nin lider ülke olması gerektiği, bunun için de savaşta taraf tutmayan arabulucu bir rol üstlenmesi ve barışı oluşturmaya çalışması gerektiği öne sürülmüştür. 4. Yazılı Basında Bosna Savaşı ve Ulusal Çıkarlar Slovenya ve Hırvatistan’ın Yugoslavya’dan ayrılması ve önce Almanya, ardından da Avrupa Birliği tarafından tanınmasından sonra, Sırbistan ve 1990’ların sonuna dek ona fiilen bağlı Karadağ’dan oluşan bir federasyon içinde kalmak istemediklerinden, Bosna-Hersek ile Makedonya da ayrılma yoluna gittiler. 1 Mart 1992'de yapılan referanduma, Bosnalı Sırplar boykot ettigi için yüzde 64'lük bir katılım oldu ve katılanların yüzde 99'u bağımsızlık yönünde oy kullandı. 3 Mart’ta Bosna-Hersek bağımsızlığını ilan etti. Bosnalı Sırplar ise aynı ayın sonunda başkent olarak kabul ettikleri Pale’de Sırp Cumhuriyetini (Republika Srpska) ilan ettiler. 6 Nisan 1992'de Avrupa Birliğinin, 7 Nisan’da da ABD'nin Bosna-Hersek'i tanımasının ardından 106 Bosnalı Sırplar, çoğunluğu Sırplardan oluşan federal ordunun desteğiyle Bosna topraklarını işgal etmeye başladılar. Savaşa hazırlıklı oldukları anlaşılan Sırp tarafı kısa sürede Bosna topraklarının yüzde 70'ini ele geçirdi. Bosna-Hersek'teki savaşı sona erdiren ve yeni bir düzen kuran Dayton Anlaşması büyük ölçüde ABD'nin girişimleriyle 21 Kasım 1995'te Dayton’da Boşnakların Aliya zzetbegoviç, Hır- vatların Franyo Tucman, Sırpların Slabodan Miloseviç tarafından temsil ettiği bir toplantıda parafe edildi ve 15 Aralık 1995'te Paris'te imzalandı. Dayton Anlaşmasıyla Bosna-Hersek’in egemenliği ve bütünlüğü tanınırken ülkenin yüzde 51'i Boşnak-Hırvat Federasyonuna, yüzde 49'u ise Bosna'daki Sırp Cumhuriyetine (Republika Srpska) bırakıldı. Böylece, dünya tarihinde ilk kez bir cumhuriyetle bir federasyondan oluşan bir devlet kurulmuş oldu. Dayton Anlaşmasıyla barışı uygulamak için silah kullanma yetkisine sahip bulunan bir Uygulama Gücü (lmplementation Force-IFOR) kurulması kararlaştırıldı ve ABD'nin 60.000 Türkiye’nin ise 1320 kişilik bir birlikle katıldığı bir güç oluşturuldu. Haziran 1997’de görevini tamamlayan bu gücün sayısı 30.000'e indirildi ve adı stikrar Gücüne (Stabilization Force SFOR) dönüştü. 207 Bu araştırmada, dönemin en yüksek tirajlı iki gazetesi 208 olan Hürriyet ve Sabah gazetelerinin 8 Kasım – 8 Aralık 1992 tarihler arasındaki günlük sayıları incelenmiştir. Bu süre içerisinde konu ile ilgili olarak Sabah gazetesinde 22 haber 4 köşe yazısı, Hürriyet gazetesinde ise 29 haber ve 6 köşe yazısı olmak üzere toplam 51 haber ve 10 köşe yazısı incelenmiştir. 207 Baskın Oran, Türk Dış Politikası, II. Cilt, letişim Yayınları, stanbul, 2000, s. 493-494. 208 Kaynak, Basın- lan Kurumu 107 Hürriyet ve Sabah gazetelerinde haber aktörlerini ağırlıklı olarak Sırplar, Batı, Bosna ve Türkiye oluşturmuştur. Burada Sırplar ve Batı olumsuzlanırken Bosna ve Türkiye olumlanmaktadır. Bu durum çatışmanın iyi ve kötü taraflarının belirlenmesini de beraberinde getirmektedir. Çatışmanın iyi ve kötü tarafları basın tarafından belirlenmiştir. Burada saldırgan ve mazlum ayırımına gidilmiş ve Sırplar saldırgan, zulüm uygulayan, Bosnalı Müslümanlar ise zulme maruz kalan, mazlum olarak ele alınmıştır. Bosnalı Müslümanların “mazlum” olarak nitelendirildikleri sıklık derecesi ‘6’ olmuştur. Buna karşılık Sırpların negatif olarak nitelendirildikleri sıklık derecesi ise ‘15’ olmuştur. Dolayısıyla yapılacak bir müdahale de saldırganı durdurmak, zulme engel olmak olarak tanımlanmıştır. Sırplar haber ve yorumlarda: “Katliam yapan Sırplar”, “Sırp işgali”, “Sırp saldırganlar”, “Hiçbir ateşkes antlaşmasına riayet etmeyen Sırplar” gibi çerçevelerle sunulmaktadır. Sırpların Bosna Hersek’te başlattıkları olaylar neticesinde meydana gelen durum ele alınırken; Bosna’da inanılmaz bir manzaranın yaşandığı ve bu duruma bütün dünyanın gözlerini yumduğunu, bilmezden geldiğini insanların bir vahşet içinde oldukları ve yoksulluktan öldükleri belirtilmektedir. Sırpların uluslararası kuruluşların almış olduğu kararlara uymadıkları, BM’nin ateşkes kararına rağmen saldırılarını devam ettirdikleri üzerinde en çok durulan konulardan biri olmuştur. Basın, Bosna’da yaşananları Sırpların “etnik temizlik” yaptıkları şeklinde ele almaktadır. Uluslararası nsan Hakları Birliğinin Bosna’da yaşanan olayları “etnik temizlik” olarak nitelediği, bunu da yayınlamış olduğu bir raporda “etnik temizlik hareketi çerçevesinde azınlık gruplarının yerlerinden edindikleri, tecavüze uğradıkları, işkence gördükleri ve öldürüldükleri”ni belirttiğini Yüklə 1,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|