Microsoft Word s g. temmuz doc
Yüklə 1,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- II. BÖLÜM: 1 MART TEZKERES N N YAZILI BASINDA TARTI ŞILMA B Ç MLER
132 Basın, ele alınan örnek olaylarda Türkiye’nin taraf olduğu ülke lehine haber yapmış ve yorumlarda bulunmuştur. Bütün savaşlarda askeri müdahaleyi isteyen, arzulayan bir dil kullanılmıştır. Özellikle yurtdışına asker gönderme kararı kesinleştiği zamanlarda bu daha belirgin bir biçimde ortaya çıkmaktadır. Bu da basının Türkiye’nin taraf olduğu bir çatışmada, ulusal çıkarlar adına resmi politikaya olan bağlılığını ortaya koyması açısından önemlidir. ncelenen örnek olaylarda, Türkiye’nin ulusal çıkarları konusunda, basının en çok üzerinde durduğu konular ekonomik ve güvenlik çıkarlar olmuştur. Realist paradigmaya uygun olarak güvenlik çıkarları Kore Savaşı, Kıbrıs Barış Harekâtı, Körfez Savaşı ve Afganistan Savaşı’nda üzerinde uzlaşılan bir konu olmuştur. Aynı savaşlarda ekonomik çıkar da basının öncelediği ulusal çıkarlardan biri olmuştur. Kore Savaşı ve Kıbrıs Barış Harekâtı’nda ekonomik çıkarlar biraz daha geri planda iken; özellikle Afganistan Savaşı’nda en çok üzerinde durulan konulardan biri olmuştur. Basının üzerinde uzlaştığı diğer bir çıkar ise ülkenin prestiji, itibarı olmuştur. Basın, bunları ön plana çıkarırken dönemin gereklerine göre genellikle hükümetlerin aldığı kararlara, tutumlara göre bir tavır takınmıştır. Ulusal çıkarların, uluslararası ilişkilerin temeli olduğu konusunda genel bir uzlaşı söz konusudur. Basında, özellikle Türkiye’yi yakından ilgilendiren savaşlarda, kahramanlık mitleri ve şovenist eğilimler ön plana çıkarılarak sunulmuştur. Basının ulusal çıkar konusunda farklılaştığı konuların başında, Batı algılayışı gelmektedir. Bazı savaşlarda Batı’ya tam bir güven söz konusu iken; kimi savaşlarda Batı güvenilmez, ikiyüzlü olarak nitelendirilmektedir. Kore Savaşı’nda 133 Batı’ya tam destek verilirken, basının Batı’yı algılayışında özellikle Kıbrıs Barış Harekâtı’yla başlayan bir kırılma yaşanmıştır. Bu kırılma Körfez Savaşı’nda biraz daha belirginleşmiştir. Bosna Savaşı’nda ise Batı’ya yönelik kuşku ve eleştiriler en üst seviyesine çıkmış, bu eleştiriler Kosova ve son olarak da Afganistan Savaşı’nda da dile getirilmiştir. Basının ulusal çıkarlar konusunda ayrıştığı diğer bir nokta ise ulusal çıkarların nerelerde olduğu konusunda yaşanmıştır. Özellikle yurtdışına asker gönderme kararı alınmadığı, karardan önceki süreçte bu durum daha belirgindir. Bu süreçte, olaya daha eleştirel ve mesafeli yaklaşılmıştır. Ancak karar kesinleştiğinde alınan karara destek verilmiş ve kararın ulusal çıkarlar açısından taşıdığı önem vurgulanmıştır. 134 II. BÖLÜM: 1 MART TEZKERES N N YAZILI BASINDA TARTIŞILMA B Ç MLER Irak Savaşı sürecinde Türkiye Irak’a sınırı olan NATO üyesi tek ülke olmasından dolayı stratejik bir ülke konumundadır. Irak’a yönelik bir savaşta, ABD askerlerinin Türkiye sınırından girerek kuzeyden bir cephe açmalarının, savaşın kısa ve daha kansız olması açısından çok önemli olduğu kabul edilmektedir. Bundan dolayı ABD açısından Türkiye’nin işbirliğinin yaşamsal değeri bulunmaktadır. ABD, Türkiye’den askeri birlikleri için topraklarını açmasını, üslerinin kullanımını ve hava sahasının açılmasını talep etmiştir. Türkiye, ABD yönetimiyle görüşmelerde bulunmuş, savaşın getireceği ekonomik kayıpların karşılanmasını ve olası bir mülteci akınını önlemek için ABD askerleri ile birlikte Kuzey Irak’a girmeyi talep etmiştir. ki ülke arasındaki bu görüşmeler, Türkiye’ye yapılacak yardım miktarı konusunda anlaşma sağlanamaması nedeniyle iki aya yakın sürmüştür. 1 Mart 2003’te TBMM, yapılan oylamada topraklarını ABD askerlerine açmayı ve yurt dışına asker göndermeyi içeren tezkereyi reddetmiştir. Bu oylamadan sonra ikinci bir tezkerenin meclise sevk edilerek oylanması gündeme gelmiştir. Ancak aynı içerikte yeni bir tezkere TBMM’ye gelmemiş ve Türkiye, ABD askerlerine topraklarını açmamıştır. Savaş başladıktan sonra Türkiye ABD’ye hava sahasını açan ve yurt dışına asker gönderme iznini içeren bir tezkereyi TBMM’de kabul etmiştir. 135 1 Mart Tezkeresi sürecinde Türkiye’nin politikası bu şekilde belirlenirken, bu çalışmada birbirinden farklı ideolojik görüşlere sahip basının, 1 Mart 2003 tezkeresi dolayısıyla ulusal çıkarları ele almaları ve ulusal çıkarlara yaklaşımları incelenmiş ve Türkiye’nin ulusal çıkar önceliklerini nerelerde gördükleri ve bunları nasıl ifade ettikleri araştırılmıştır. Bu amaçla liberal basını temsilen Hürriyet ve Sabah gazeteleri; muhafazakâr basını temsilen Milli Gazete ve Yeni Şafak gazeteleri ve sol basını temsilen Cumhuriyet gazetesi seçilmiştir. Araştırma 25 Şubat–25 Mart 2003 tarihleri arasındaki yukarda adı geçen gazetelerdeki haber ve yorumları kapsamaktadır. Hürriyet ve Sabah gazetelerinde toplam 178 haber ve 106 köşe yazısı; Milli Gazete ve Yeni Şafak gazetelerinde toplam 236 haber ve 118 köşe yazısı; Cumhuriyet gazetesinde ise toplam 119 haber ve 49 köşe yazısı taranmıştır. Bu gazetelere Milli Kütüphane arşivinden ulaşılmıştır. Sabah gazetesinin internet sitesinde gazetenin tüm sayılarına ulaşılabilindiğinden Sabah’a ait veriler internet sitesinden alınmıştır. Bu bölümde yukarda adı geçen gazetelerde 2003 Irak Savaşı’nın Türkiye’ye yönelik olası etkilerinin ne olacağı ve Türkiye’nin bu savaş dolayısıyla öncelemesi gereken ulusal çıkarlarının neler olduğu veya olması gerektiğinin betimlemesi yapılmıştır. Adı geçen gazetelerde ulusal çıkar öğelerinin haberlerde yer alış biçiminin nasıl olduğu ve bu öğeler aracılığıyla ulusal çıkarların nasıl tanımlandığı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Köşe yazarlarının ulusal çıkarları tanımlama ve betimleme tarzları da incelemenin diğer bir kısmını oluşturmaktadır. Bu kısımda köşe yazarlarının Türkiye’nin ulusal çıkarlarını nasıl tanımladıkları ve nerelerde gördükleri üzerinde durulmuş ve öncelenen konular saptanmıştır. Bu tez Yüklə 1,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|