Microsoft Word Sahin Fazil. Yaponiya Sefernamesi doc

  Йапонийа сяфярнамяси 
 
 
59 
 
 III . 19 fevral 
 
Aeroportda  müxtəlif  yoxlama  mər-
hələləri. Qarşılanma və gözləmə zalı. Bakı 
Dövlət Universiteti Şərqsunaslıq Fakültəsi 
“Yapon  dili  və  Ədəbiyyatı”  şöbəsinin  mə 
zunu,  hazırda  Tohoku  Universitetinin  
magistrantı  Şaiq  Cəfərzadə.  Tokio  şəhəri 
.Seyirçi  tanışlıq.  Sakura  ağacı.  Dərhal 
yazdığım şeir – “Bu ağac”. Tokio- Senday 
istiqamətinə  yollanan  sür`ət  qatarı  –  Şin-
kansen.  Senday  şəhəri.  “  Hotel    Com`s”. 
Axşamüstü. Saat   18. Hiroki Oka, Takaşi 
Kuroda, Seiçi Kitaqava,  həmçinin Senda-
ya  dünən  gələn  Vaja  Kiknadze  (  Gürcüs-
tan    Elimlər  Akademiyası  Tarix  İnstitu-
tunun direktoru) ilə ilk tanılıq. 
 
 Moskvanın  «Şeremetyevo»sunda  göyə  qalxan 
nəhəng  dəmir  quş  Yaponiyanın  «Narita»sınada  yerə  endi. 
Özümüz də artıq yerdəyik. Saatın əqrəbləri 10
45
-i göstərir. 
 
«Gündoğar ölkədəyəm, üstümə gün  
doğmuşdur, 
Bir səda gəldi qeybdən mənə 
Şahin - quşdur». 
 
Doğrudan  da,  təyyarədə,  gəmidə,  maşında  olan 
insanlar  quş  kimidirlər.  Dünən  hardaydım,  bu  gün 
hardayam. 
Şahin Fazil 
 
 
60 
Aeroportun  bir  neçə  mərtəbədən  ibarət,  müasir 
üslubda  inşa  olunmuş  yaraşıqlı  olduqca  böyük  binası. 
İçəridəyik.  Müxtəlif  yoxlama  mərhələləri.  Bu,  sizin 
vəzifənizdir,  yoxlayın  bizi,  ey  xüsusi  peşə  geyimli 
aeroport  işçiləri,  yoxlayın.  O  qədər  yoxlamalardan, 
sınaqlardan,  imtahanlardan  keçmişəm  ki...  Bir  polis 
məndən  yapon  dilində  nəsə  soruşdu.  Təbii  ki,  onun  nə 
dediyini anlamadım. Qarşısındakı  mizin yeşiyindən illərlə 
varaqlanmış və pis vəziyyətə düşmüş iri bir dəftər çıxardı. 
Hansı  dili  bildiyimi  xəbər  aldı.  Dəftərin  ayrı-ayrı 
səhifələrində  dünyanın  onlarla  dilində  müxtəlif  suallar 
yazılmışdı. Məsələn, rus dili, fars dili, türk dili, ərəb dili və 
başqa  dillərdə  yazılmış  sorğu-suallar  :  «Haradan 
gəlmisiniz?»; 
«Haraya 
gedirsiniz?»; 
«Səfərinizin 
məqsədi?»;  «Narkotik  maddə  qəbul  edirsinizmi?»  və  s. 
Sualların qarşısında isə cavablar: «Hə!», «Yox!». «İşgüzar 
məqsədlə  gəlmişəm».  «Elmi  e’zamiyyətə  göndərilmişəm» 
və  s.  Yapon  gömrük  işçisi  ilə  mənim  aramda  söhbət  türk 
dilində (əlbəttə, dəftərin köməyi ilə) gedirdi. O, barmağını 
dəftərin  bir  sualının  üstünə  qoydu.  Orada  yazılmışdı: 
«Narkotik və uyuşdurucu maddədən istifadə edirsinizmi?». 
«Yox» 
cavabı 
verdim. 
Növbəti 
sual: 
«Siqaret 
çəkirsinizmi?». 
Cavabım 
yenə 
inkaredici 
oldu. 
Gülümsəyən  polis  «o’key»  deyib  dəftəri  örtdü  və  yerinə 
qoydu. Mən də «o’key» deyərək onunla xudahafizləşdim. 
Budur,  «Narita»nın  qarşılanma  və  gözləmə  zalı. 
Şaiq  Cəfərzadə  burada  olmalıdır.  Amma,  hələ  görmürəm 
onu. O da məni görmür. Çünki bir-birimizi tanımırıq. Zalı 
gəzə-gəzə ətrafa diqqətlə baxmaqdayam. Gözüm təyyarədə 
məndən  ayrılan  rəqqas  Kohşon  Nanamiyə  sataşdı. 
Telefonumu ona göstərib başa saldım ki, bu telefon burada 

---

  Йапонийа сяфярнамяси 
 
 
61 
heç  yanı  tutmur,  lütfən  öz  telefonunla  cib  kitabçama 
yazılmış bu nömrəyə zəng et. K.Nanami nömrəni yığdı və 
dərhal  cavab  gəldi:  «Elə  mən  də  professoru  axtarıram». 
Şaiqlə görüşüb Kohşonla xudahafizləşdim. 
Şaiq  Cəfərzadə.  Tanışlıq.  Yaraşıqlı  bir  gənc.  
Zahirən  bir  qədər  də  yaponlara  oxşayır.  Bakı  Dölət 
Universitetinin  Şərqşünaslıq  fakültəsinin  «Yapon  dili  və 
ədəbiyyatı»  şö’bəsini  bitirib,  hazırda  isə  Tohoku 
Universitetinin magistrantıdır. 
Aeroportu  tərk  etdik.  «Şinkansen»  adlanan  qatara 
əyləşib  Tokio  vağzalı  istiqamətinə  yollandıq.  Elə-belə, 
gəzinti  xatirinə.  Senday  şəhərinə  getməyimizə  hələ 
vaxtımız  vardı.  Tokio  ilə  seyrçi  tanışlıq:  «Tokio- 
Yaponiyanın  güzgüsüdür.  Bu  ölkənin  bütün  üstünlükləri, 
təzadları  və  xroniki  yaraları  burada  cəmlənmişdir». 
«Yaponlar» 
kitabının 
müəllifləri 
V.Pronnikov 
ilə 
İ.D.Ladanov belə yazırlar (Bax: «Yaponlar», səh.71). 
Mən  ki,  hələlik  Tokionun  üstünlüklərini  görürəm. 
Tokionun  təzadlarını  və  xroniki  yaralarını  görmək  üçünsə 
burada  yaşamaq  lazımdır:  Bir  gün,  bir  ay,  bir  il?  Yox, 
kifayət  etməz.  Tokioda  illərlə  yaşamaq  lazımdır! 
Mənimsə, bundan ötrü nə vaxtım, nə də imkanım var. Hər 
halda,  yaşamalı  şəhərdir!...  Şaiq  mənə  gül  açmış  bir  ağac 
göstərdi: 
 - Sakuradır. 
Şəkillərdə,  rəsmlərdə  çox  görmüşdüm.  Sakura. 
Gilas  ağacı.  Yapon  gilası.  Ağacın  çəhrayı  çiçəkləri.  Nə 
qədər gözəl!.. Amma, nəzərə almaq lazımdır ki, bahar hələ 
gəlməyib. Başqa ağaclar lüm-lütdür. Sakura isə çiçəkləyib. 
«Yaponiyanın  qəlbini  başa  düşməkdən  ötrü  ona 
baharda,  albalı  çiçəyində  baxmaq  lazımdır,  çünki 
Şahin Fazil 
 
 
62 
sakuranın ləçəkləri yapon milli xarakterinin poetik, obrazlı 
şəkildə  təcəssümüdür»  -  belə  yazır  Yaponiyada  6  il 
yaşamış  rus  jurnalisti  Vsevolod  Ovçinnikov  «Sakura 
budağı»  adlandırdığı  kitabında.  «Xalq  poeziyası  özünün 
lirik  qəhrəmanını,  həyatı  sevməklə  bərabər  özünü  qurban 
verməyə  hazır  olduğunu  Yaponiya  baharının  çiçəklərində 
görür. Yapon jurnallarında tez-tez yazılır ki, sakura «sönən 
simvoldur»,  mexanizm  sivilizasiyası  boğanağında  nəinki 
təkcə  albalı  ağacları  quruyur,  üstəlik  bu  ağacların 
çiçəklənməsindən  vaxtilə  canlanan  insan  duyğuları  da 
solur»  (Bax:  Vsevolod  Ovçinnikov.  Sakura  ağacı,  Bakı, 
Gənclik, 1981, səh.198). 
Sakura  ağacı  V.Mayakovskinin  də  diqqətini  özünə 
cəlb etmişdi. Bir şe’rində epiqraf tə’siri bağışlayan və : 
 
«Yaponiyanın albalı  
ağaclarına, 
Barəsində yazmağa  
imkan tapmadığım 
hər nə var isə, ona - » 
 
yazan şair sakura ağacına şe’r yazmadığına görə özünü bu 
ağaca borclu saymışdır (Bax: V.Ovçinnikov. Sakura ağacı, 
səh.256).  Diqqət  yetirdinizmi?  Ağaca  borcluluq.  Yalnız 
şair ağaca borclu ola bilər. V.Mayakovski kimi. 
İndi  isə,  görək  yazıçı  nə  yazır:  «...Bahar  yapon 
adalarına  çayların  buz  buxovlarının  parçalanması  və 
daşqın  sularının  düzənləri  intəhasız  dənizlərə  çevirməsi 
kimi təbii fəlakətlər gətirmir (son illərdə bizdə Kür çayının 
gətirdiyi  fəlakətlər  kimi  –  Ş.F.).  Təbiətin  çoxdan 
gözlənilən  dirçəlişi  burada  albalı  ağaclarının  qəflətən  və 

---