Microsoft Word Sahin Fazil. Yaponiya Sefernamesi doc
Yüklə 213,4 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Йапонийа сяфярнамяси
- Şahin Fazil
Йапонийа сяфярнамяси 161 deyildik. Buna görə də, aramızdakı qarşılıqlı tə’zim «mərasimi» ani oldu. Amma, bir-birlərini tanıyan yaponlar görüşdükdə başlayan tə’zim «mərasimi» olduqca cəlbedicidir. ...İlk dövrlər Yaponiyada heç nə adamı ekzotik nəzakət qədər məftun etmir. Söhbət zamanı hamı bir-birinin sözlərini təsdiq edir, görüşəndə ikiqat olur... tə’zim mərasimi doğrudan da unudulmazdır. Tanışını görən yapon hətta küçənin ortasında olsa da, üstünə tramvay gəlsə də, ən əvvəl yerində donub qalmağı özünə borc bilir. Sonra beli qatlanır, qolları sallanır, ovucları dizlərindən aşağı sürüşür və o, bir neçə saniyə əyilmiş vəziyyətdə quruyub qalır, nəhayət, yalnız nəzərlərini ehtiyatla qaldırır. Qaməti tanışdan qabaq düzəltmək nəzakətsizlik sayıldığına görə tə’zim edənlər bir-birlərini sayıqlıqla izləməli olurlar. Kənardan baxana elə gəlir ki, hər ikisini iflic vurub və onlar qamətlərini düzəltmək iqtidarında deyillər. Tokio qəzetləri hesablamışlar ki, hər gün qulluqçu orta hesabla 36 dəfə, ticarət firmasının agenti 123 dəfə, univermaqdakı eskalatorun yanında dayanan qız isə 2560 də- fə bu cür rəsmi tə’zim edir (Bax: Sakura budağı, səh.8-9). Bəli biz xanım Ayumi Yanagiya ilə tanış deyildik. Tanış olduq və bir-birimizdən nəzakətli tə’zim gördük. Ayumi elə gözəl gülümsündü ki. Yadıma birinci «Divan» kitabındakı beytlər düşdü: Güllər sənin kimi gülümsəyirlər, Gülüm, gülüşünü güllərə vermə... Şe’rin ardını da yadıma salmaq istəyirdim ki, xanım Ayumiyə başqa bir xanım yaxınlaşdı. Onlar bir-birinə Şahin Fazil 162 yüngülcə tə’zim etdilər. Xanım Ayumi o xanıma yaponca nəsə deyib məni göstərdi. Yəqin ki, haqqımda mə’lumat verdi. Xanım üzünü mənə çevirib tə’zim etdi. «Hay» mərasimi… Tə’zim mədəniyyəti! Baş əymə nəzakəti! «Yapon qaydasına görə ana öz körpəsini hələ kürəyində gəzdirərkən hər dəfə baş əyəndə uşağı da baş əyməyə məcbur edir, beləliklə ona yaşlıların qulluğunda durmağın ilk dərslərini verir. Hər kəsin öz yerini bilməsi hissi yaponun qəlbində öyüd-nəsihətlə yox, həyat təcrübəsi ilə kök salır. Uşaq görür ki, ana ataya, ortancıl qardaş böyük qardaşa, bacı isə yaşından asılı olmayaraq bütün qardaşlara baş əyir. Həm də bu adi hərəkət deyil. Bu, öz yerini tanımaq və beləliklə qarşısına çıxan vəzifələri yerinə yetirməyə hazır olmaqdır» (Sakura budağı, səh. 57). Birlikdə «Toyo Bunko» kitabxanasının ikinci mərtəbəsinə qalxdıq. Ayumi xanımın bir qədər darısqal otağı. Çay gətirdilər. Əlbəttə, yaşıl çay. 13 il yaşıl çay içmişəm Əfqanıstanda. Yaşıl çaya öyrəncəliyəm. Adətən Bakıda da yaşıl çay içirəm. Qarşıdakı elmi görüşüm barədə söhbətləşdik. Prof. T.Kuroda dedi: - Sənin çıxışını dinləməkdən ötrü Yaponiyanın Azərbaycan Respublikasındakı sabiq səfiri də təsrif gətirəcək. Dedim: - Sabiq səfiri indi görməkdən məmnun olaram. Am- ma, təəssüf ki, Azərbaycan Respublikasının Yaponiyadakı səfiri Azər Hüseynə mənim gəlişim haqqında xəbər verməmisiniz. Mənim elmi çıxışım, əlbəttə onun üçün də maraqlı olardı. T.Kuroda üzrxahlıq etdi: Йапонийа сяфярнамяси 163 - Gərək xəbər veriləydi. Bu bizim səhvimizdir. Sonra «Toyo Bunko» ilə tanışlıq. Zəngin kitabxana- dır. Mənə bir neçə kitab bağışladılar. Nahardan sonra «Toyo Bunko»nun Konfrans zalına gəldik. Orada artıq professorlar, elmlər doktorları, tələbələr və bu görüşün təşkilatçıları öz yerlərində əyləşmişdilər. Gündüz saat 15-də başlayan çıxışım 16-da qurtardısa da, mənə verilən suallar və onların cavabları saat 17-dək davam etdi. Çıxışımın mövzusu elə Senday Tohoku Universitetində etdiyim mə’ruzəm idi: «XX əsr Azərbaycan milli tarixşünaslığı: tarixi təcrübə və müasir vəziyyət». «University Rezearch Center»in professoru Ken İşiquka, Tohoku Universitetinin Associate Professoru Tomoki Okavara, «Toyo Binko»nun «Rezearch Fellov»-u Ayumi Yanagiya, Azərbaycanın siyasi tarixi ilə məşğul olan elmi işçi Teppei Makaşhima, «Sasakava Peace Founation»- un «Offise of Regional Founds»-unun «Depyuti Direktor»u Akira Matsunaga, sonra isə 4 tələbə biri-birinin ardınca suallar verdilər. Qeyd edim ki, bu adamların hamısının Azərbaycan haqqında geniş mə’lumatları vardır və bə’ziləri müstəqim olaraq Azərbaycan tarixinin müxtəlif dövrlərini, xüsusən müasir dövr tariximizi öyrənməklə məşğuldurlar. Bə’zi suallar (xüsusilə prof. Ken İşiquka) sırf siyasi xarakter daşıyır və açıq-aşkar özündə Azərbaycanın bugünkü vəziyyətinə və daxili işlərinə qarışmaq meylini təzahür etdirirdi (Sonradan öyrəndim ki, bu professor bir neçə dəfə ölkəmizdə olmuşdur). Mən, təbii ki, sırf elmi olan mövzumuzu siyasi məcraya yönəltməyə cəhd edən Ken İşiqukanın bu cəhdinə imkan vermədim və dedim ki, biz hamımız elmi işçilərik və gəlin elmi siyasətlə qarışdırmayaq. Şahin Fazil 164 Əlbəttə, sözlərim prof. K. İşiqukanın xoşuna gəlmədi. Azərbaycanın orta əsr və yeni dövr tarixi və XX əsr tarixşünaslığına dair suallara isə geniş cavablar verirdim. Azərbaycan Respublikası tələbələri daha çox maraqlandırırdı. Hamının qarşısında mənim tərcümeyi- halımı əks etdirən və üzərində rəngli kiçik şəklim olan vərəq vardı. Yaponları mənim keçdiyim həyat yolum, səfərlərim, elmi və bədii yaradıcılığım maraqlandırdı. Qeyd edim ki, Yaponiyanın Azərbaycandakı sabiq səfiri nədənsə gəlib çıxmadı. Görüşümüz bitdi. Küçəyə çıxdıq. Yağış yağırdı. Ətrafımdakı adamların əksəriyyətinin əllərində çətirlər peyda oldu. Xanım Ayumi və mən bir çətir altında addımlayırdıq. Mə’lum oldu ki, o da Tehran Universitetində oxumuşdur. Söhbətimiz fars dilində gedirdi. Məni menyuda əsasən balıq yeməkləri olan yaraşıqlı bir restorana gətirdilər. İçki təklif olundu. Hamı şərab istədi, özü də Fransa şərabı. Şam yeməyi qurtardıqdan sonra taksi maşınlarına mindik və Tokionun mərkəzində olan 5 ulduzlu «Sunroute» otelinə gəldik. Şaiqlə mənə bu oteldə ayrı-ayrı otaqlar verildi. Ayrılarkən prof. T.Kuroda mənimlə sağollaşdı. O, sa- bah İran səfirliyində Tehrana qarşıdakı səfəri ilə əlaqədar məsələsini həll etdikdən sonra Sendoya qayıdacaq. İçərisində hər bir şəraiti olan yığcam otağımdayam. Yatağa uzandım. Gözümə yuxu gəlmir. Üç gündən sonra qayıdıram vətənimə inşallah. Yenə Tokio-Moskva məsafə- sindəki 10 saatdan çox uçuş. Yenə Moskvanın «Şeremetyevo –2» aeroportunun tranzit zalında 9-10 saatlıq gözləmək. Sonra Bakı istiqamətinə uçuş. Boş yerə darıxmaqdansa şe’r yazmaq yaxşıdır. «İstiqamət» adlı bir şe’r yarandı: Yüklə 213,4 Kb. Dostları ilə paylaş:
|