Microsoft Word seyid c?F?R pis?V?RI. doc
Yüklə 1,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
202 ciddi hərəkətə rəhbərlik edib, özünün milli şüarları uğrunda ondan istifadə etməli idi. Təbiidir ki, dərin səbəblər və əsas illələtlərindən irəli gəlib istimdad edən bir tudədən sərfi-nəzər etmək siyasi bir firqəyə yaramayan işlərdən deyildi. Aqil və mücərrib (təcrübəli) adamlardan təşkil tapıb böyük milli ş üarlarla irəli getmək işi bir təşkilat üçün belə bir fərqi unutmaq olmazdı. Hər bir firqə və hər kəs olsaydı, öz ayaqı ilə qabağa gəlmiş müsaid (münasib) şəraitdən istifadə edərdi. Biz də bu işi görməli idik. Bu xüsusda “Azərbycan” ruznaməsinin 53-cü nömrəsinin baş məqaləsini burada dərc edirik. Karlar eşitsin, korlar da görsün “Bir ayın içərisində firqəmizin dəftərinə və ruznaməmizin idarəsinə mindən artıq şikayət ərizələri gəlmişdir. Bu ərizələrdə dövlət məmurlarının və onların təchiz etdikləri əşrar və cəllad dəstələrinin Azərbaycan xalqı ilə etdikləri vəhşiyanə rəftar çox diri və canlı bir surətdə tənzim edilib, xalqımızın göz yaşları ilə ziynətlənmişdir. Siz əgər bir və iki gün idarələrimizə gəlib, bu ə rizələri gətirən azərbaycanlıların qiyafələrinə baxsanız, onda bizim qəlbimizin yandığı, vicdanımızın üsyan etdiyi səbəblərini anlarsınız. Azərbaycan xalqının dilini bağlayıb, onun zülm və fişar nəticəsində məhv etmək fikrində idilər. Demokrat dünya və onun şəhərimizdə olan nümayəndələri bu faciədən və bu vəhşilikləri əgər görə bilməzlərsə, onda öz azadixah və demokrat xalqlarının onlara tapşırdıqları vəzifəni layiqincə ə ncam verdikləri üçün vicdana və əxlaqa bəşəriyyət müqabilində məsuldurlar. Əgər görüb, eşidirsə, bəs nə üçün onu öz millətlərinin və öz rüznaməsilərinin nəzərinə yetirmək istəmirlər. Xalq məhv olunur, insanların varlığı və heysiyyəti ayaqlar altında taptalanır və bu indiki əfv üçün təngdir. Bu ə srdə mütəməddin millətlərin aliməqam nümayəndələrinin yaşadığı bir ölkədə xalqın dodaqlarını kəsir, dərilərini soyurlar. Keçən nömrədə üç ya dörd yaşlı bir qızın jandarm sərnizəsi ilə öldürülmüş cəsədini ənyani şəkildə intişar verdik. O biri gün jandarm məmurunun bir kəndlinin altında əzib 171 nümayəndələrinin azadlığa nisbət laqeydliyi və xainanə rəftarları olmuşdur. Kəsrəvi, məxsusən Tağızadəni o zaman Tezar Rusiyası səfirinin dilindən yalan söyləməkdə də müttəhim edir. Məhəmmədəli Mirza üçün məşrutəni pozmağa imkan yaratmağa sübuta çalışır. Kəsrəvinin yazılarından hiss olunur ki, Tağızadə bağlı olduğu ingilis sifarətinin işarəsi ilə məclisi tərk edib, qaçmış, Məmmədəli Mirzə ilə azadixahların müqavimətini sındırmışdı. Həkimi isə Tağızadə ilə bir rədifdə hərəkət etmiş, bəzən rəsmən azadlıq meydanında özünü ondan daha mühafizəkar bir adam göstərmişdir. Ona görə məşrutə dövrünün bəlli başlı dövlət adamları sırasına keçməyə müvəffəq olmuşdur. Bildiyimiz üzrə Məşrutə Nehzətində ran xalqı lazımınca istifadə etməmişdir. stibdad mütləqiyyətindən xilas olan xalq həmişə haman məşrutə donu geyib özünü demokrat adland ran köhnə müstəbid və mürtəce siyasətmədarların səfil və bədbəxt bir halda yaşamağa məcbur olmuşdur. Həkimi son dəfə iş başına keçərkən çürümüş, ə primiş istibdad mücəssəməsindən (heykəlindən) ibarət bir adam idi. O necə ki, dedik, müəyyən bir nəqşəni icra etməklə Qəvamüs-səltənə və ya başqa müqtədir (qüdrətli) ictimai bir şə xsə körpü olaraq iş başına gətirlmişdi. Ona görə onun siyasəti bizə nisbət çox aydın deyildi. O bizimlə həm şədid mübarizə edir, həm zahirdə özünü saziş tərəfdarı göstərirdi. Bunun da illəti məlum idi, çünki xalqın saziş barəsində olan pişnəhadının qarşısına bir dəlil çıxarmaqla günahı bizim boynumuza atmağa məcbur idi. Ona görə Fərrux kimi qaba və Azərbaycana nehzətinə ciddən müxalif tanınan adamlar Bəyati intixab edib, Azərbaycana ustandar təyin etmişdi. Bayat axır vaxtlarda dövlət rəisi olub, doktor Milispu və sayir Amerika müstəşarlarının üzrlərini (ölkədən çıxmasını) istəyib, onları randan getməyə vadar etdiyi üçün bəzi milli dairələrdə özünə yol aça bilmişdi. Bundan əlavə məclis rəisi Seyid Məmməd Sadıq Təbatəbai ilə məclisdə mühüm rol oynayan doktor Müsəddiqin yaxşı qohumlarından olduğuna görə məclisdə Yüklə 1,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|