Microsoft Word Son redakt?Araz b?y?

 
363
olan  hal n  K sr vil r , 
ranil r ,  Quzey  sovetz d l rin   d   a ır  bir 
x b rdarlıqdır. Çünkü, bu  mill ti ucuz x rcl m k üçün  n sad  yol onun 
milli kimliyini  lind n almaqla mümkündür. Türkçülük bir özüllükdür. Bir 
mill tin köküyl  ba lı olması üçün bir tanıtımı olmalıdır. Az rbaycançılıq 
adında etnolojik qavramı olmayan bir teminin özüllüyü olamaz v  yoxdur. 
Az rbaycan  bizim  sevgili  v t nimizdir.  Onun  üçün  canımızı  vers k  bel  
azdır. Çünkü v t nimiz bir Türk v t nidir. Bütün var-yoxuyla Türk  ba lı 
bir  v t n  anlayı ıdır.  Onun  (çisi)  d ,  kimliyi  d ,  sonu  da,  varlı ıda  n 
ba ından Türklüyü olmu  v  bel  d  olacaqdır. Güneyin 10-larca  h r v  
k ndind   s sl nil n  “Haray-Haray  M n  Türk m”  kimlik  göst risi  çox 
keçm d n  Bakıda  da  s sl nm y   ba ladı.  Niy   ki,  Bakının  da  bu  kimlik 
bilincin   ehtiyacı  vardır.  Gör s n,  Az rbaycan  kimi  öz  milli  kimliyin  
qar ı  bu  q d r  oyna an  olan  ikinci  ölk   d   varmı!  Xurdad  ayaqlanması 
aydınla mı   Az rbaycanda  da  bundan  sonra  bel   soysuzlu a  yol 
verilm y c k  inamını  ortaya  qoydu.  Az rbaycançılıq  deyil,  Türklük 
qapsamı  altında  özül  kimliy   yiy l nmi   olan  Az rbaycan  Türklüyüdür. 
Xurdad  ayaqlanmasının  bütün  görün n  veril rinin  kökünd   yalnız  bu 
yatmaqdadır.     
 
24.  K rkük   gör   n c   yazaca ımı  bilmir m.  Yalnız  bunu 
bilir m  ki,  bu  Türk  diyarından  söz  açanda,  m nim  d   gözümün 
göyünü qara bulutlar bürür!  
 
Gözümü  açar-açmaz,  özümü  Qara aclı
390
buldum.  Yava -yava  
küç   tablolarını  oxuma a  ba lark n  bütün  divarlarda  Xiyabane  Naderi 
(Naderi  küç si)  adını  görürdüm.  Amma  bu  sözü  kims nin  a ızından  bir 
k r   olsun  bel   e idm dim.  ahçı  özg likl ,  slamçı  özg lik  yerl rini 
d yi r-d yi m z  m h limizin  d   adı  yenid n  d yi di.  Bu  k z  tablolar 
Quds  (Qudus)adına  çevrildi.  Yen   kims nin  a ızından  Quds  sözü 
e idilm di.  ndi  gedib    orada  ya ayanlardan  sorsanız  ki,  ya adı ınız 
m h llin adı n dir. %95-i Qara ac diy c k! Bu örn k, iki g rç yi bir arada 
göst rir. Birisi, mill tin d rin keçmi in  dayanması v  onu bir varlıq kimi 
                                                 
390
 
390
* T brizin  n q dim m h ll rinid n biridir. Az rbaycanda bu ad çoxdur. Örn yin 
Güneyd  Mara a yaxınlı ındaki Qara ac, Quzeyd  is , Qubadlının Qara acından ad 
aparmaq olar.(Qara A ac) 

---

m nims m   çabası,  ikincisi  is ,  mill tin  v   torpa ın  özg l r  lind   sir 
dü m si.  K rkük  bütün  ülviyy til   bu  acını  ya ayan  bir  v t ndir.  H r 
hakimiyy t  öz  meylil   bu  v t nin  adını,  kimliyini  v   sosial  düz nini 
d yi m y   qalxdı.  Ancaq  z li  Türk  k rkük,  özünü  qoruma ı  bacardı. 
Bütün  t cavuzlara  qar ı  anlı  açıq  ya adı,  ya atdı,  Türk  oldu unu  dünya 
üzr  s rdi.  r b irqçıları K rkük haqda  ll rind n g l n kötülüyü yapdılar. 
Adını  d yi dil r,  h r  be   –  on  ild n  soyqırım  yola  saldılar,  dilini  yasaq 
etdil r,  böyük  sürgünl r  yola  saldılar.  Aydınlarını  yox  etdil r.  Türkm n 
Elini  r bl dirm k  yolunda  S ddamın  öz l  büdc sini  x rc  etdil r.  Qara 
Qızılını  sataraq  sahibini  yoxsun  buraxdılar.  K rkükü  Türkd n  bo altmaq 
üçün  r bl dirm y   çalı dırar.  Yetm yinc   da dan-ba dan,  t p d n-
d r d n n ki kürd var idi K rkük ,  rbil , Mosula, M nd liy  v.b. Türk 
bölg l rin   yerl dirdil r.  O  da,  çatmaz  olunca  Türkl rin  öz  evl rini 
ba larına  uçurtdular.  Etdil r  v   edirl r.  Ancaq,  K rkükün  d r-divarından 
“M n  K rkük m,  m n  aslanlar  diyarıyam.  Türk m,  Türk  qalaca am” 
sözü,  n yinki  azalmayır,  h r  hidin  qanı  torpa ını  suvarirk n  daha  da 
yüks lir. Bu K rkük n dir ki?! N d n xoryatlarıyla coçuqlarının ilk n f si 
eynil ir?  Bu  diyarın  bu  boyda  dü m nl r  qar ısında  ayaqda  qalmasının 
simg si, güçü v  sirri n d dir?   
 
Tarix  bilimi,  uzun  zaman  Yunanın
391
 dünyanın  ilk  m d niiy t 
m rk zi  v  
h r  dövl ti  olmasını  k sin  bilim  b lg si  kimi  s rgimi dir. 
Ye`ni qazıntılar v  tanıqlar  ld  olununca Fir`on Misirinin Yunandan daha 
q dim oldu u isbat olundu. Bilim bir yerd  dayana bilm diyin  gör , yen  
ir lil m y   v   yeni  isbatlara  imza  atıldı.  lk  önc   Mi iqan,  sonra 
Avrupanın adlım v  e`tibarlı bilim m rk zl rinin n z riyy l ri d yi m y  
ba ladı. Bel  ki, Yunan deyil, Misir d  deyil, dünyanın ilk m d niyy tinin 
be iyinin  Orta  asiya,  Urmu,  Ur,  Uruq  bölg l ri  olması  k sin  b lg l r  
dayanaraq  isbat  olmu dur.  V   dünyanın  ilk  uy arlıq  ( h r  dövl t) 
bölg sini  olu duran  qövm  is ,  Sumerlil r  olmu durlar.  Çox  gümanki 
Sumerl rin  Mezapotamiyada
392
   qurduqları  ilkin  uy arlı ın  (m d niyy t) 
ana  t crüb si  indiki  Türkm nistanın  ba k ndi  A kabadın  yaxınlı ında 
                                                 
391
 Rumun 
392
 Yunanca iki çay arası dem kdir, Sad c si  kiçayarası/D cl -Firat/. 

---

 
365
formala an  Ano  v ya  Anoa
393
 uy arlı ı
394
 olmu dur.  Sumerlil rin 
Miladdan  önc   6-5-ci  minillikl rd n  ba layaraq  Ortasiyadan  Önasiya, 
Qafqazlar,  Güney  qafqaz,  Urmu  gölü,  daha  batı  v   güney  batıya  do ru 
da ılmaqlarıyla  Mezapotamiya  adı  tarix   dü mü dür.  Ur,  Uruk,  rak  v  
Sumer  qonusunu 
l   alanlara  gör ,  Sumerl r  özl rini  k ng rlil r 
adlandımı dırlar.  B lli  olan  bu  ki,  Sümerl rin  D cl -F ratın  biti m sind  
ya adıqları v  oradan bugünkü B sr  Körf zin  çıxı ları olmu dur. Onlar 
geni  suların bütün çevr sin  Kanqar, Kan-akar v  sonralar K ng r demi , 
özl rini  is   bu  yerl rin  yiy si  sayaraq  K ng rli  adlandırmı lar.  Bu  adın 
keçmi d n indiy n d k geni  El, Yer, Qo aq formaları alması v  ya aması 
görün n g rç k tarixin canlı tanı ıdır.  
 
Tarixs l  faktlara  dayanaraq  Sami  ell rinin  d yi ik  qu aqlarının 
Sumerl rd n  n  azı  1000-il  sonra  olu ması  görünm kd dir.  Samil rin 
(Akkadların)  Sumerl rd n  sonra  Elamil r  v   Kutti-Lullubil rl   yaxın  bir 
zamanda  toplum  kimi  formala ması  faktına  dayanaraq  diy   bil rik  ki, 
Sumerl r v  ya K ng rlil r  raq ölk sini quran ilk soybirl m si olmu dur. 
Uruk  K ng rlil rin  ilk  sivilizasiyon  m rk zi  olmu dur.  Bu  adla  (Uruk, 
rik, Urik) bugünkü „ rak,  raq“ adlarının b nz rliyini diqq t  alarsaq çox 
güman  ki,  ra ın  bir  r b  sözü  deyil,  Uru un  d yi mi   forması  oldu u 
ortaya  çıxacaqdır.  Yen   d ,  qaynaqlara  dayanaraq,  M.Ö.3000-li  ill rd  
Urmu  gölü  çevr sind   Arratta  uy arlı ına  ( h r  dövl t)  rasla ırıq. 
Arrattanın  sil  hakiml ri  kuttil r  v   Lullibil r  olsa  da  bunlara  ba lı  olan 
kiçik  qövml rd   olmu dur.  El   bu  üzd n,  bu  uy arlı ın  Urmu  Gölü 
yaxasından  g rn
r k  do udan 
rd bil ,  batıdan  K rkük  v   Mosula 
habel  Süleymaniy  ucalıqlarına, quzeyd n X z r çevr sin , qüneyd n is  
Zaqros h nd v rin  uzanması tarix  dü mü dür.  Yalnız bel  böyük dövl t 
olmaq  rtil  Sumerl r  qalib g lm k v  100- ild n çox bir zaman içind  
bu böyük uy arlı a hakim olmaq mümkün idi. Çox ehtimal ki, h min ill r 
içind   K rkük,  Mosul  v   rbil  kimi 
h r  qalaları  formala mı ,  Türk 
kök nli  Sumerl r,  Kuttil r  lil   idar   olmu ,  böyümü   v   bölg nin  ilk 
abadanlıqlarına  çevrilmi dir.  Sad   bir  matmatiks l  m nti iyl   bu  f rzi 
                                                 
393
 Bu qonuda artıq b lg l r   l tapmaq üçün Begmirad Gerev,in d y rli  s ri 
“Türkmenler – Sümerliler, Türmenistan - Mezopotamya”adlı kitabının oxunması rica 
olunur.) 
394
 sivilizasiyonu, m d niyy ti 

---