Microsoft Word talibova konul doc
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Atmosfer havasına avtomobil n əqliyyatından atılmı ş çirkl əndirici madd əl ər (min ton)
52
yüngül və yeyinti sənayesinin istehsalat tullantılarından istifadə edilməsi, istehsal və sosial infrastrukturunun inkişafı sahələrindəki imkanları yerlərdə daha yaxşı görmək olar. Bütün bunları nəzərə alaraq respublikanın rayonlarında iqtisadi və sosial inkişaf tempini daha sürətləndirmək, mövcud mineral-xammal, torpaq-su və ə mək ehtiyatlarından daha səmərəli istifadə olunmasını təmin etmək məqsədilə regionların sosial iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsinə dair kompleks proqramın tam həcmdə yerinə yetirilməsi Aran iqtisadi rayonunun sosial-iqtisadi simasını xeyli dəyişdirməyə, kənd təsərrüfatı istehsalının intensivləşdirilməsi sahəsində hələ istifadə olunmayan ehtiyatları təsərrüfatı dövriyyəsinə daha tam cəlb etməyə imkan verəcəkdir. Bununla əlaqədar iqtisadi rayonda sənayenin inkişaf səviyyəsini daha da yüksəltmək və sənaye istehsalının həcmini 1,5 dəfədən az olmayaraq artırmaq məqsədilə proqrama müvafiq olaraq bir sıra yüngül və yeyinti sənayesi obyektləri tikilməlidir. Müxtəlif təbii sərvətlərə, bol işçi qüvvəsinə,ixtisaslı kadrlara,istehsal prosesinin mexanikləşdirilməsi üçün geniş imkanlara malik olan iqtisadi rayon kənd təsərrüfatının intensivləşdirilməsini, yüngül və yeyinti sənayesinin, əhaliyə xidmət müəssisələrinin genişləndirilməsini, fəaliyyətini dayandıran müəssisələrin bərpasını , yeni istehsal sahələrinin yaradılmasını tələb edir. Cədvəl11 Atmosfer havasına avtomobil nəqliyyatından atılmış çirkləndirici maddələr (min ton)
Cəmi Ondan: Karbon
oksidləri Azot oksidləri Karbohidrogenlər His və qurum Azərbaycan Respublikası 922,4 644,5
74,1 124,6
14,2 Aran iqtisadi rayonu 114,7
83,9 11,7
13,1 4,2
Kommunal xidmətlər tərəfindən yığılmış məişət tullantılarıının miqdarı Azərbaycan Respublikası 7304,5
6705,3 7418,7
6862,9 6962,0
O cümlədən Aran
53
iqtisadi rayonu 497,0
294,9
317,8
440,4
426,7
Aran iqtisadi rayonu əlverişli nəqliyyat-coğrafi mövqeyə malikdir. Rayonun ə razisindən Bakı-Tbilisi,Yevlax-Ağdam-Xankəndi, Yevlax-
Balakən,Bakı-Astara dəmir yolları keçir. Rayon ərazisində Kür çayının bir hissəsində çay gəmiçiliyi üçün şərait vardır. Bakı-Tbilisi-Ceyhan əsas neft kəmərində , Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz kəmərinin və bərpa olunan Qədim pək Yolunun rayon ərazisindən keçməsi ilə ə laqədar aran iqtisadi rayonunun nəqliyyat iqtisadi əhəmiyyəti sürətlə artacaqdır. qtisadi rayonda məhsuldar qüvvələrin inkişafı ərzində Mingəçevir- Yevlax, Şirvan-Salyan-Neftçala sənaye qovşaqlarının formalaşmasına səbəb olmuşdur. Bərdənin sənaye mərkəzi kimi əhəmiyyəti artmaqdadır. Aran iqtisadi rayonunun gələcək inkişfında aqrar-sənaye və ərazi-istehsal komplekslərinin genişləndirilməsi, neft və qaz kəmərləri və Qədim pək Yolunun rayonun ərazisindən keçməsi,sıx əhali məskunlaşması, artmaqda olan işçi qüvvəsi yüngül və yeyinti sənayesinin inkişafında həlledici rol oynayacaqdır. Aran iqtisadi rayonunda yüngül və yeyinti sənaye məhsullarının əhalinin tələbatlarının ödənilməsində rolunun artırılması üçün kiçik və orta şəhərlərdə hazır məhsul istehsal edən müəssisələrin şəbəkəsi genişləndirilməlidir. Onların xammallarla təminatı üçün kimya sənayesinin rolunun artırılması, bu sahələr üçün avadanlıq istehsal edən sənaye müəssisələri yaradılması zəruridir. Rayonda xalq sənətkarlığının üstünlüklərindən istifadə etmək, qalantereya (bura dekorativ pərdələr, toxumalar hazırlanması daxildir), suvenir məmulatlarının , mis və gümüş qabların, bədii naxışları olan məhsulların buraxılışına genişləndirmək lazımdır. Çünki, yüngül sənaye tarixən digər sənaye sahələrinin və bütövlükdə təsərrüfatın inkişafının ilkin mənbəyi olmuşdur. 54
yaranan ekoloji problemlər
Aran iqtisadi rayonunun əlverişli coğrafi mövqedə yerləşməsi nəqliyyat sahələrinin inkişafına müsbət təsir göstərmişdir. qtisadi rayon daxilində dəmir yolu, avtoobil nəqliyyatı inkişaf etmişdir. Şərqdən-qərbə Bakı-Şərur, Bakı- Ağstafa,Bakı-Yevlax-Balakən, Yevlax-Ağdam magistral dəmir yollarının keçməsi rayonun sosial-iqtisadi inkişafında mühüm rol oynamşdır. qtisadi rayon üzrə hər 1000 nəfərə 0,5km dəmir yolu düşür. nzibati rayonlara gəldikdə isə Sabirabad rayonunda - 0,9km, Saatlıda - 0,3km, Neftçalada – 0,7 km, Salyanda – 0,6km, mişli və Beyləqanda 0,6 km, Kürdəmir, Göyçayda, Ucarda hər 1000 nəfərə 0,5 km dəmir yolu düşür. qtisadi rayon daxilində bir sıra mühüm dəmir yolu stansiyaları fəaliyyət göstərir. Daşburun, mişli,Saatlı,Sarıcalar,Hacıqabul, Salyan, Mingəçevir, Yev- lax, Bərsə və s. stansiyalar yük və sərnişin daşınmasında xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.Son ildə bu stansiyalardan 1,5 mln. tondan artıq yükdaşıma əməliyyatları yerinə yetirilmişdir. Şirvan,Yevlax dəmir yolu stansiyaları həmçinin qovşaq rolunu yerinə yetirir. Yevlax dəmiryolu stansiyası Mingəçevir-Yevlax sənaye qovşağının inkişaf etdirilməsində xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Aparılan iqtisadi təhlil gəstərir ki,iqtisadi rayon daxilində dəmir yolu ilə daşınan cəmi yükün 30%-i Yevlax stansiyasının payına düşür. Coğrafi cəhətdən əlverişli mövqedə yerləşən Hacıqabul stansiyası, Bakı- Ağstafa, Bakı- mişli-Şərur dəmiryoluna çıxış yolu yaradır və iqtisadi rayona daşənan yüklərin tənzimlənməsində mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Hacəqabul stansiyasına daxil olan yüklərin əsasını neft, neft məhsulları, tikinti materialları təşkil edir. Aran iqtisadi rayonunda daxili iqtisadi əlaqələrin inkişaf etdirilməsində təbii və əmək resurslarının istehsal dövriyyəsində cəlb olunmasında avtomobil nəqliyyatı mühüm əhəmiyyət kəsb edir. qtisadi rayon üzrə ümumi avtomobil yollarının uzunluğu 6593 km təşkil edir ki, bu da respublikada olan ümumi avtomobil yollarının 26,3%-i deməkdir. qtisadi rayon üzrə hər 100 km 2 km
Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|