26
olunmasını tələb edir.2000-ci ilin məlumatına görə ölkənin ümumi sənaye
məhsulunun 0,9%-i onun payına düşür.
Kimya
və
neft-kimya
iqtisadi
rayonun
perespektiv
sənaye
sahələrindəndir.Rayonun kimya və neft-kimya sənayesi Neftçala və Xıllı yod-brom
yataqları əsasında işləyən Neftçala yod-brom zavodu və Abşeron iqtisadi
rayonundan gətirilən xammal əsasında fəaliyyət göstərən Salyan plastik kütlə emalı
zavodları ilə təmsil olunmuşdur.Sahə yod-brom istehsalı ilə yanaşı,əhalinin
təsərrüfat-məişət ehtiyacları üçün müxtəlif nəhsullar istehsal edir. Rayonun yod-
brom ehtiyatı Yeni Neftçala zavodunda texniki yod və brom istehsalının xeyli
artırılmasına imkan verir.
Cədvəl7
Stasionar mə nbə lə rdə n çirklə ndirici maddə lə rin atmosfer havasına atılması
2005
2010
2011
2012
2013
Azərbaycan Respublikası
557,9
214,8
224,0
226,5
197,3
Aran iqtisadi rayonu
O cümlədən
55,6
21,6
23,4
24,4
19,5
Göyçay rayonu
0,01
0,46
0,4
0,3
0,4
Beyləqan rayonu
0,1
0,03
0,3
0,1
0,6
Ağcabədi rayonu
0,01
0,02
0,03
0,03
0,039
Bərdə rayonu
0,04
0,08
0,06
0,03
0,03
Neftçala rayonu
1,1
0,3
0,5
0,4
0,1
Biləsuvar rayonu
0,1
0,05
0,1
0,1
0,1
Salyan rayonu
17,5
8,4
4,7
5,4
4,46
Yevlax rayonu
0,0
0,1
0,8
0,03
0,08
Mingəçevir şəhəri
14,5
1,6
2,5
3,6
2,16
Ağdaş rayonu
0,8
0,2
0,8
0,7
0,69
Ucar rayonu
0,1
0,1
0,04
0,01
0,01
Zərdab rayonu
-
0,005
0,02
0,02
0,01
Kürdəmir rayonu
0,1
0,002
0,01
0,01
0,01
mişli rayonu
0,2
0,2
0,3
0,3
0,3
Saatlı rayonu
0,1
0,07
0,1
0,02
0,005
27
Sabirabad rayonu
0,3
0,1
0,1
0,03
0,03
Hacıqabul rayonu
3,1
1,1
3,6
4,5
2,4
Ş
irvan şəhəri
17,5
8,7
8,9
8,8
8,1
Neftçala yod-brom zavodunun istehsal gücünün artırılması məhsul
buraxılışını yüksəltmək və yerli əmək ehtiyatları ilə yanaşı,sahələrin
ixtisaslaşmasının dərinləşməsini təmin etməyə imkan verir.
qtisadi rayon daxilində gələcəkdə sənaye və tikintilərin genişlənməsi ilə
ə
laqədar olaraq tikinti materiallarına tələbat artmaqdadır.Tikinti materialları
sənayesi əsasən Şirvan şəhərində yerləşən dəmir-beton məmulatları və drenaj
boruları və təzyiqsiz borular,kərpic,şifer və s. mıhsullar istehsal edir. Bərdədə su
təsərrüfatı tikintisi üçün iri istehsal bazası, Mingəçevirdə ağac emalı zavodu,
dəmir-beton məmulatı zavodu, iri panelli evtikmə kombinatı, çınqıl-qum zavodu,
Bərdədə kərpic zavodu sahənin iri müəssisələrindəndir.
28
Fəsil II. Aran iqtisadi rayonunda aqrar-sənaye kompleksinin və nəqliyyatın
ə
razi prinsipi üzrə təşkili və yaranan ekoloji problemləri
Aran bölgəsində də ərzaq problemini həll edərkən müasir üsulların tətbiqi
çox vacib məsələdir.
Aran iqtisadi rayonunda 1995-ci ildə sənaye müəssisələrinin sayı 155
ə
dəd,2000-ci ildə 156 ədəd, 2005-ci ildə 238 ədəd təşkil etmişdir. nzibati rayonlar
üzrə sənaye müəssisələri xammal bazaları ilə əlaqədar qeyri-bərabər
yerləşmişdir.Son illərdə iqtisadi rayon daxilində sahibkarlığın inkişafı və
təsərrüfat sahələrinə investisiyaların atrılması sənayenin inkişafına və sənaye
məhsullarının sürətli artımına müsbət təsir göstərmişdir. 1995-ci ildə iqtisadi rayon
üzrə ümumi sənaye məhsulunun dəyəri 1077,7 mln. manat, 2000-ci ildə 825,6 mln.
manat, 2000-ci ildə isə 6448,6 mln. manat təşkil etmişdir.
qtisadi rayon üzrə bütün istehsal sahələrində çalışanların ümumi sayı 2000-
ci ildə 378 min nəfər, 2001-ci ildə isə 262 min nəfər olmuşdur.Həmin illərin
göstəricilərinə müvafiq olaraq ümumi sənaye istehsalı sahəsində çalışanların sayı
ə
mək resurslarının az bir hissəsini əhatə etmişdir.
qtisadi rayon daxilində təbii və əmək resursları zəngin olan inzibati
rayonlarda yeni sənaye müəssisələrinin , xüsusilə də emal obyektlərinin
yaradılması zəruri hesab olunur. Aran iqtisadi rayonunda əmək resurslarının
nisbətən çox hissəsi Mingəçevir və Şirvan şəhərlərində cəmləşmişdir.
Yevlax inzibati rayonunda 1995-ci ildə iqtisadi rayon üzrə ümumi sənaye
istehsal heyətinin 5,1%-i, 2000-ci ildə 1,9%, 2005-ci ildə 2,9%-i cəmləşmişdir.
Həmin göstəricilərə müvafiq olaraq, Göyçayda 6,1-2,9-2,8%, Bərdədə 5,6-2,3-
4,1%, Beyləqanda 1,9-2,2-1,6%, mişlidə 4,1-5,1-5,5%, Saatlıda 1,2-1,9-2,8%,
Sabirabadda 1,6-0,5-4,4%, Biləsuvarda 1,5-1,3-1,3%, Salyanda 10,4-13,7-7,1%,
Neftçalada 4-6,5-2,4% təşkil etmişdir.Qalan digər inzibati rayonlarda sənaye
müəssisələrinin zəif inkişafı ilə əlaqədar olaraq sənaye istehsal heyətinin sayı
nisbətən azdır.
Dostları ilə paylaş: |