Microsoft Word tam jurnal -1 018 Nadir m pdf doc
Yüklə 1,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
D i l ç i l i k İ n s t i t u t u n u n ə s ə r l ə r i – 2 0 1 8 257 47. Brandt L. The Communicative Mind: A Linguistic Exploration of Conceptual Integration and Meaning Construction. Cambridge Scholars Publishing, 2013. Идрис Аббасов Когнитивный статус ментальных пространств и теория концептуальной интеграции Резюме Согласно Дж.Фоконье и М. Тернера концептуальная интег- рация– «бленд» – это общая когнитивная операция наравне с анало- гией, рекурсией, ментальным моделированием, концептуальной категоризацией и фреймом. Он служит различным познавательным целям. При интеграции важные концептуальные отношения между ментальными пространствами часто претерпевают компрессию, чтобы создать эффективную и мощную структуру в бленде. В этой статье рассматриваются проблемы ментального прос- транства, смешение в языке и общении, эмергентную структуру в ментальной сети, единство концептуальной интеграции и познания и т. Ментальные пространства – это когнитивные представления, умеренно структурированные, которые обогащаются улучшением дискурса. Мы проанализировали, как концептуальная интеграция создает ментальные продукты и как использовать системы карти- рования и смешения между ментальными пространствами. Итак, концептуальная интеграция работает на двух исходных ментальных пространствах, чтобы получить третье пространство, которое называется «бленд». Интеграционное пространство получает части- чные структуры из исходных пространств и дискурса, и они стиму- лируют креативность. Мы знали, что нужно уделять больше внимания исследованию когнитивного статуса ментальных пространств и теории концептуальной интеграции. В то же время мы убедились в нашем анализе, что цель может быть достигнута путем сосредоточения на системных корреляциях между языком, познанием и блендом. Далее, мы рассмотрели необходимые теоретические средства для создания такой структуры в двух теориях, разработанных в когнитивной лингвистике. Статья также является попыткой использовать эти две теории (ментальные пространства и концептуальную интеграцию) в D i l ç i l i k İ n s t i t u t u n u n ə s ə r l ə r i – 2 0 1 8 258 качестве основного средства в разработке широкой и сложной области лингвистического использования. Idris Abbasov Cognitive status of mental spaces and theory of conceptual integration Summary According to G.Fauconnier and M.Terner conceptual integration – "blending" – is a general cognitive operation on a par with analogy, recursion, mental modeling, conceptual categorization, and framing. It serves a variety of cognitive purposes. Under blending, vital conceptual relations between mental spaces often undergo compression to create effective and powerful structure in the blend.This article deals with the problems of mental space, the blending in language and communication, emergent structure in the mental web, the unity of conceptual integration and cognitionetc. Mental spaces are cognitive representations, moderately structured, which are enriched in the improvement of discourse.We analyzed how conceptual integrationcreates mental products and how to employsys- tems of mapping and blending betweenmental spaces. So, the conceptual integration operates on two input mental spaces to yield a third space which is called ‘the blend’. The blended space obtains partial structures from the input spaces and discourse and they have stimulated creativity. We knew that more attention needed to be paid to the investigation of cognitive status of mental spaces and the conceptual integration theory. At the same time we were convinced by our analysis that the goal could be achieved by focusing on the sistematic correlations between language, cognition and blend. We distinguished the necessary theoretical tools for consructing such a framework in two theories developed within cognitive linguistics. The article is also an attempt to use these two theories (Mental Spaces and Conceptual Integration) asthe primary means inbuildingabroadandcomplexareaoflinguistic usage. D i l ç i l i k İ n s t i t u t u n u n ə s ə r l ə r i – 2 0 1 8 259 Mayıl Əsgərov AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu, filologiya üzrə elmlər doktoru, BAAU-nun professoru, mayil62@yandex.com Diskurs, nitq və mətnin linqvo-psixoloji mahiyyəti və qarşılıqlı transformasiya potensialı Açar sözlər: diskurs, nitq, mətn, linqvo-psixologiya, transformasiya Ключевые слова: дискурс, речь, текст, лингво-психология, трансформация Key words: discourse, speech, text, linguistic psychology, transformation Giriş. Son illərdə dünya dilçiliyində olduğu kimi Azərbaycan dilçiliyində də istər koqnitivologiya ilə, istərsə də dilin linqvo-psixoloji problemləri ilə bağlı araşdırma və tədqiqatların sayı sürətlə artır. Bunun bir sıra obyektiv və subyektiv səbəbləri vardır. Obyektiv səbəblərin ən başlıcası odur ki, dilin linqvo-psixoloji fenomen mahiyyəti daşıdığını artıq hər kəs qəbul və təsdiq edir.Məlumdur ki, diskurs, nitq, mətn, ümumilikdə dil və onun struktur vahidləri tamamilə fərqli linqvo-psixoloji kateqoriya və anlayışlar olsalar da, nəticə etibarı ilə onların hamısı tək bir məqsədə – ünsiyyət ehtiyacını ödəməyəxidmət edir və məhz bu məqsədlə yaranmışdır. Problemin qoyuluşu. Linqvo-psixoloji vəhdət nəzəriyyəsi bazasında istər diskurs, nitq və mətnin, istərsə də dilin və onun bütün səviyyələrdən olan struktur vahidlərinin yaranma və mənimsənilmə mexanizmini, hətta onların bir-birinə transformasiya olunma imkan və potensialını da dəqiqliklə şərh etmək mümkündür. “Linqvo-psixologiya və ya dilin psixo- logiyası” (bax: 1), həmçinin,“Linqvo-psixoloji vəhdət nəzəriyyəsi”(bax: 2) adlı monoqrafik əsərlərdə dil və onunstruktur vahidlərinin yaranma və mə- nimsənilmə mexanizmi geniş şəkildə şərh edilmişdir. Bu məqalədə isə diskurs, nitq və mətn əlaqəsini, eləcə də, onların qarşılıqlı transformasiya potensialını linqvo-psixoloji vəhdət nəzəriyyəsi bazasında şərh etməyə cəhd göstəriləcəkdir. Müzakirə və şərhlər. Diskurs, nitq və mətn yaranma şərtləri və me- xanizmi baxımından bir-birindən əsaslı şəkildə fərqlənir. Bununla belə, tez-tez diskursun nitqə, nitqin mətnə və ya əksinə, mətnin nitqə və nitqin Yüklə 1,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|