Microsoft Word td\335d I b\334T\334N. doc

Bulgaristan’daki Soydaşlarımızın Türkiye’ye Göç Etme Süreçlerini Etkileyen Bazı Değişkenlerin  ncelenmesi
 
57 
 
değerlendirmesi  gerekir.  Acaba  550  yıllık  dönemde  Türkler  Bulgarların  yaptıkları  baskı  ve  zulmün 
yarısını yapsalardı bu gün bir tek Hıristiyan Bulgar kalmış olur muydu? Zaten dünya tarihinde çok önemli 
başarılara  ve  projelere  imza  atmış  olan  Osmanlı  Devleti  kendine  yakışan  hoşgörülü  bir  yönetim  tarzı 
sergilemiştir. Aslında bu anlayış bütün dünya devletlerinin örnek alması gereken bir yönetim tarzıdır. 
1880 yılında çıkarılan “Müslümanların Askere Alınması” ve 1882’de çıkarılan “Arazi Vergisi” 
kanunları,  Türk  nüfusun  göç  etme  nedenleri  arasında  gösterilebilir.  Göç  etmek  isteyenlerin  mal  ve 
arazilerini  satarak  paralarını  Türkiye’ye  götürmeleri  bu  kanunlarla  yasaklanmıştır.
9
  Bulgaristan’dan 
Türkiye’ye  olan  ilk  büyük  göç  1877-1878  Osmanlı-Rus  savaşı  sırasında  görülmüştür.
10
  Harbin 
başlamasıyla birlikte Hıristiyan Bulgarlar ve Rus askerleri Balkanlardaki Türk halkına karşı işkence, toplu 
katliam,  yağmalama  ve  ırza  tecavüz  gibi  zulümlerle  Türkiye’ye  göçü  zorlamış  bu  nedenlerden  dolayı 
1878-1892  tarihleri  arasında  yaklaşık  279.397  soydaşımız  Türkiye’ye  göç  etmiştir.  Böylece  Türkler 
Bulgaristan nüfusunun yarısını oluştururken azınlık durumuna düşürülmüştür.
11
  
Balkanlarda  yaşayan  2.315.293  Türk  nüfusun  %62‘si  göçlerle  Balkanlardan  ayrılmıştır. 
Bunlardan  413922’si  Balkan  Savaşları  ve  398849’u  1921-1926  yılları  arasındaki  nüfus  mübadelesinde 
Türkiye’ye  gelmiştir.  632408  Türk  ise  Balkan  Savaşları  sırasında  ve  daha  sonraki  yıllarda  hayatını 
kaybetmiştir.
12
  
1876 yılında Bulgaristan Devleti kurulmadan önce işlenen tarım topraklarının yaklaşık üçte ikisi 
Türklerin  elinde  bulunmaktaydı.  Yine  bu  yılda  toplam  nüfus  3.414.000  kişiydi  ve  bunun  1.801.000’ini 
Türkler  oluşturmaktaydı.
13
  Bu  tarihten  iki  yıl  sonra  Bulgaristan  Devleti  kurulmuş  ve  Pan-Slavist  Rus 
idareciler  Türk  nüfusun  bu  kadar  fazla  olmasından  rahatsız  olmuş  ve  model  olarak  Slav-Ortodoks 
Bulgaristan için en önemli tehdit olarak kabul etmişlerdir. Nitekim Bulgaristan 1878’den günümüze kadar 
hiçbir resmi nüfus sayımında Türk nüfusunu 1.000.000’dan fazla göstermemiştir. 1876’da yaklaşık %53 
olan Türk nüfus oranı resmi kayıtlarda 2007 yılına kadar hiçbir zaman Bulgaristan’daki toplam nüfusun 
%10’unu geçmemiştir. Bu durum oldukça düşündürücüdür. Bu politikanın en önemli nedeni Bulgaristan 
Anayasasına  göre  nüfusu  1.000.000’dan  fazla  olan  azınlıklara  Kültürel  Muhtariyet  hakkı  tanınacağı 
endişesidir.  Komünist  Bulgar  Devleti  hiçbir  zaman  bu  durumu  kabul  edemezdi.  Bu  durumun  diğer 
nedenlerinden biri de 1961 yılından itibaren Bulgaristan Komünist Partisi idarecileri Türklerin büyük bir 
kısmının  isimlerini  Bulgar  adı  ile  değiştirdikleri  için  1961-2007  yılları  arasındaki  nüfus  sayımlarında 
Türk isimli vatandaşların sayısı daima çok az olarak görülmektedir.
14
  
Bulgaristan’da  1944  yılından  sonra  Kızıl  Ordu’nun  istilasıyla  yerleşen  ve  hâkimiyet  kuran 
komünist  rejim,  Türklerin gelişmiş  olan  millî  ve  dinî  değerlerini  ortadan  kaldırmak  amacıyla  plânlı  bir 
politika  takip  ederek,  1947-1948  öğretim  yılında  Türk  okullarını  devletin  tekeline  almak  suretiyle  dinî 
eğitimi yasaklamıştır. 1959-1960 ders yılında ise Türk okulları Bulgar okulları ile birleştirilmek suretiyle 
kapatılmış ve doğrudan doğruya Türkçe eğitim de yasaklanmıştır. Daha sonra dinî ibadetler yasaklanmış, 
camiler kapatılmış hatta bayram namazı kılmak bile yasaklanmıştır. Türk kıyafetleri giymek yasaklanmış, 
Türkçe köy isimleri ve daha da önemlisi Türk şahıs isimleri de değiştirilmiş; hatta resmî yerlerde Türkçe 
konuşma yasağı getirilmiştir.
15
  
                                                 
9
  Ö.  Turan.  “Bulgaristan’dan  Türk  Göçleri”  Balkan  Türkoloji  Araştırmaları  Merkezi  BAL-TAM  Türklük  Bilgisi  Dergisi, 
2(3): 2005, 104-123., A. Eminov, “Bulgaristan’daki Türkler” Balkanlarda Türk Kültürü Dergisi, (47): 2003, 13-15.  
10
  B.  N.Şimşir,  Türk  Basınında  Bulgaristan  Türkleri:Zorla  Ad  Değiştirme  Sorunu,  Başbakanlık  Basın-Yayın  ve 
Enformasyon Genel Müdürlüğü, Ankara 1985. 
11
  B.Toğrol,  age,  1989,  s.67.;  D.  Dimitrova,  Bulgarian  Turkish  Immigrants  of  1989  in  the  Republic  of  Turkey,  Between 
Adaptation  and  Nostalgia:  The Bulgarian  Turks  in  Turkey,  Dedicated  to  the  50th  anniversary  of  the  Universal  Declaration  of 
Human Right (Edited by Antonina Zhelyazkova) International Center for Minority Studies and Intercultural Relations, 76–139, 
Sofia 1998.  
12
 J. McCarthy, Death and Exile The ethnic Cleansing of Otoman Muslims 1821-1922, The Darwin Pres, Inc. Princeton, New 
Jersey 1999. 
13
  B.  N.Şimşir,  The  Turkish  Minority  in  Bulgaria:History  and  Culture,  The  Turks  of  Bulgaria:The  History,  Culture  and 
Political Fate of a Minority (Edited by Kemal Karpat) The Isis Pres,  stanbul 1990. 
14
 A.Cebeci, “Bulgaristan Türkleri” Türk Kültürü, 1968, 6(69):666-668., www.rumeliturk.net/tarih/bulgaristanturkleri. Erişim 
Tarihi :27.12.2006. 
15
  A.  Cebeci,  age,  1970,  s.  344;  J.J.  Shestack,  “Bulgaristan’ın  Türk- slam  Azınlıklara  Uyguladığı  nsan  Hakları  hlali”, 
Bulgaristan’da  Türk- slam  Azınlığına  Uygulanan  Baskılar  Hakkında  Uluslararası  Hukuk  Sempozyumu  (21-23  Eylül 

---