Microsoft Word Tebriz folkloru doc
Yüklə 2,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
٢٣٢ - Bu kişi ki, ölüb, daha dudmanı neylir, bir dә belә zad- larin vәfasi olsaydı, Mәmmәdi saxlardılar, elә bu qapının üs- tündә onu qәbristana aparacağam. Ocağı qurub; qazanı suyulan doldurub, qoyur odun üstünә, su qaynağa gәlәnnәn sonra haqvermәz Mәmmәdi qoyub taxta qapının üstünә hәyәtә gәtirillәr, hәyәtdә әlin atıb Mәmmәdin köynәyin başınnan çıxartmax әvәzinә cırıb qoyur qırağa, köynәyi cıra-cıra deyir: - Sәn Mәmmәdә vәfa qıldın ki, qalannarına da vәfa qılasan? Mәmmәdi lüt edib, mәşqәfәni doldurub, qaynar suyu tökür Mәmmәdin üstünә, yazıq Mәmmәd sәsin içindә gizlәdib heç nә demir. Kisәni götürüb Mәmmәdin qızarmış bәdәninә çәkdikdә dәrisi soyulur. Yavaş qulağına deyir: - Bilirәm ölmәmisәn, mәnim bir şahımı ver, özünü ölüm- lüyә vurmaxdan bir iş çıxmaz!!! - Sәn ölәsәn, gör vermәmişdim ki. Haqqalan Mәmmәd bunun yumağın qutarıb kәfәnnәyir, üz tutub xanımına deyir: - İndi bir adam tapa bilәrsәn, kömәhlәşә bunu qәbristana aparax? - Yox, qardaş, güman edirәm bunu gündüz aparsax qәbris- tannığa qoymazdar, yaxşıdı, elә gecә aparax. Qalıllar, gecә gә- lib çatır. Haqqalan Mәmmәd baş tәrәfdәn, xanım ayax tәrәfdәn götürüb aparıllar qәbristannığa. Orda olan qәbirqazan gec gәl- mәhlәrin xatırladıb deyir: - İndi qarannıxdı, ölü quylamax olmaz, qoyun mirdәşir- xanada qalsın, sәhәr tezdәn gәlib quylaram. Haqqalan Mәmmәd öz-özünә deyir: “bu, burda tәk qalsa, gecә durub qaçar, daha tapa bilmәrәm”. ona görә üz tutub xa- nıma deyir:
٢٣٣ - Sәn get evizә, bu, burda tәk qalsa, qorxuram qurd-quş yesin, mәn sәhәrә kimi bunun yanında qalmalıyam. Sәhәr gәlәsәn birlihdә işlәrin görәrih. Xanım çıxıb gedir. Bir azdan sonra qәbir qazan da gedir. Bunnar ikisi mirdәşirxanada qalıb bir-birlәrin güdürdülәr. Ge- cә yarıya çatmamış qulaxlarına bir sәs gәlir. Diqqәt edib görül- lәr qırx hәramılar bir-bir dolullar mirdәşirxanaya. Sәslәrin giz- lәdib onnarı göz altına alıllar. Danışıxlarından belә düşünüllәr ki, hәramilar şahın xәzanәsin yarıb gәtiriblәr burda bölsünnәr. Bir şam yandırıb, oranı bir az ışıxlandırıb, gәtirdiklәri qızılları aralarında bölüşdürüb bir qimәtli qılınc qalır. Hәramıbaşı qı- lınc tәk olduğu üçün deyir: - Hәr kimsә bu qılıncın bir zәrbәsi ilә o ölünü aradan bölsә qılınc onunku olacax. Hәramilәrin içinnәn bir nәfәr ayağa qalxıb deyir: Mәn böllәm. Qılıncı әlinә alıb ölüyә yaxınnaşib, isdiyir qılıncı qalxızıb endirsin, öz-özünә deyir: “Bu kişi haqq-nahaqq ölüb, mәn bir qılıncdan ötrü daha nә üçün buna bir yara vurum”. Qılıncı qo- yub yerә deyir: - Mәnim işim dәyil. Bir ayrısı gәlib qılıncı götürüb ölünü iki şaqqa elәmәk istә- yir. Bu anda haqqalan Mәmmәd görür bu qabağa gәlsә vuracaq, qılıncı aşağı endirәndә haqqalan Mәmmәd ucadan sәslәnir: - Qalx ayağa. Mәmmәd xodda! Haqvermәz Mәmmәd ki bir bahanaya bәnd idi, kәfәni yır- tıb әyninnәn, durur ayağa. Orda olan hәramılar ölünü xodda- mış görüb hәr nәlәrin qoyub, tü dabana qaçıllar. Bir qәdәr ora- dan uzaqlaşannan sonra dayanıb hәramibaşı deyir: - Hәr kim gedib ordan bir xәbәr gәtisә, qılınc onunku ola- cax.
٢٣٤ Onnar gedәnnәn sonra iki Mәmmәd qızılları aralarında bö- lüşdürüb, işlәri qurtulmuşdu, amma yenә bir şahı davası baş- lanmışdı. Haqalan Mәmmәd bir şahısınnan әl çәkmәyib, haq- vermәz dә onu vermәyә hazır deyildi. Haqvermәz deyirdi: - Mәn olmasaydım, sәn bu qәdәr qızıla әl tapa bilmәzdin, daha sәnә bir şahını verәn deyilәm. - Qızılların bütünü sәnin, amma mәnim bir şahımı ver. Bu arada hәramıların biri özünü mirdәşirxananın damına çatdırıb. Xәbәr tutmaq üçün oranın işıqlıq bacasınnan içәri baxmaq istәyәndә haqvermәz Mәmmәdin gözü sataşır onun başında olan börkünә, qalxıb ayağa onun başınnan börkün götürüb verir haqqalan Mәmmәdә deyir: - Gәl bu da sәnin bir şahın, daha mәnim yaxamnan әl çәk. Hәrami qorxusunnan elә qaçırdı, ayağı daşa dәysәydi, yeddi parça olardı, özün çatdırıb dostlarına soruşullar: - Nә xәbәr? Dili tutar-tutmaz deyir: - Bilmirәm ölü nә qәdәrdi, o qәdәr qızılı bölüşdürüblәr, bi- rinә bir şahı yetişmәmişdi, dava edirdilәr, mәnim börkümü ba- şımnan qapıb ona verdilәr. İki Mәmmәd ordan çıxıb öz evlәrinә yollandılar, bizim dә nağılımız burada sona çatdı. BORCLU KİŞİ
Günnәrin bir günündә bir kişi yoxsullaşıb, pul atlı olur, o piyada. Bir nәfәr pullu adam tapıb, onnan günlü pul borc is- tәyir. O deyir: -
var verәsәn?
٢٣٥ -
Bir zad yoxumdur, amma hazıram bәdәnimin әtinnәn bir çәrәk zәmanәt saldıram. Vaxtında pulunu qaytara bilmә- sәm, bәdәnimin harasınnan sevsәn, ver kәssinnәr. Bunnar razılaşıb gedirlәr qazı yanına. Bir kağız yazdırıb iş- lәrin yollandırıllar. Zaman ötür, borclu kişi pulun yerin dola bil- mir. Tәlәbkar neçә gün dә gözlәyir, görür bunnan xәbәr çıx- madı, durub gәlir borclunun qapısına, onu çağırır eşiyә, deyir: -
bәs haçan verәcәhsәn? -
Vallah, hәlә pulu cürrәyә bilmәmişәm, pul yoxdu, am- ma nә qәdәr desәn göz yaşı var. -
-
Çox çalışdım, bir iş görә bilmәdim, olsa mәnә neçә gün dә möhlәt ver, bәlkә tapdım, pulunu qaytardım. -
Yox, qardaş, o pul indi lazımdı, lap elә indi vermәlisәn, mәn varındı-yoxundu bilmәrәm, indi istәyirәm, ölәsәn, qala- san, gәrәk verәsәn. -
Axı mәn ölüm, sәnә pul olar? Bir dә ata-babamız deyib boşlu, boşlunun sağlığın istәr. Bunnarın sözü çox uzuna çәhdi, neçә nәfәr yetişib araçılıx edib axırda bu qәrara gәldilәr ki, getsinlәr qazı yanına. Birlikdә yola düşüb getdilәr, gördülәr qabaxdan ucadan haray-dad sәsi gәlir. Hamı deyirdi: “qoyma qaçsın, tut qabağın”. Demәh, bir nәfәrin atı әlinnәn üzülüb qaçırdı, yolda olannar atı tutmağa çalışırdılar. Hәr kim bir yol ilә istәyirdi atın qabağın alsın. Bәxti qara borclu kişi dә әl atıb yerdәn bir daş götürüb tolaz- ladı ata tәrәf, daş düz getdi dәydi, atın gözü çıxdı. At yeyәsi atın boşlayıb yapışdı bunun yaxasınnan. Hirsli halda dedi: -
Axmax kişi, bәs niyә belә elәdin, sәnә kim dedi mәnim atımın gözün çıxardasan? Yüklə 2,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|