Microsoft Word Tebriz folkloru doc

 

  

٣٤

İçi qırmızı, şirin, 

Paltarı yaşıl, qalın.  

                        (Qarpız) 

 

İçi dolu, 

Üzüqoylu.   

                   

(Böyrәk) 

 

İki dabanı var, 

Alti qıçı.  

                        (Tәrәzi) 

    

İki dağ arasında dana böyürür. 

                      (Yel çıxartmaq) 

 

İki әyaxli fil, 

Ortasında var bir dil. 

(Tәrәzi) 

 

İki qәrdәşdilәr, 

Hәmişә qaçallar, 

Bir-birinә çatmazdar.  

(Göz) 

 

İki yol arasında qırmızı 

dәsmal.  

  

 

(Dil) 

 

İlim xatun düymәsi, 

Hәr kәs onu tapmasa, 

Yeddi ilin xәstәsi.  

                  

(Üzәrlik) 

İynә gözünnәn baxaram, 

Cümlә-cәhani yıxaram.  

                       (Tüfәng) 

 

Qırmızı duvar üstә 

Ağca quşlar düzülüb. 

                      (Dişlәr) 

 

Mәn getdihcә o, gedәr, 

Mәn gedәrәm, o, qalar. 

Mәn qalaram, o, gedәr.  

                      (Üz-kölgә) 

 

O dörd әyaxli, 

Sora iki, 

Axirdә üç әyaxli. 

(Adam) 

 

O qәdәr işdәmişlәr, 

Uzun-uzun qәmişdәr, 

Yorqun düşüb yatmışlar.  

                    (Sәngәk çörәyi) 

 

O yan qaya, 

Bu yan qaya, 

İçindә sari maya.  

                       (Yumurta) 

 

Obalar, hay obalar, 

Ağ sakqallar tapalar. 

Uzunu çuxuruna, 

Girdәlәri çabalar.  

                       (Qәlyan) 

---

 

  

٣٥

Ocağı var, gözü yox, 

İsdisi var, özü yox.  

                            (Heyvan) 

 

Oda qoyanda әrir, 

Suya qoyanda donar.  

                             (Mum) 

 

Odsuz yanar, 

Qanatsız uçar, 

Әyaxsız qaçar.  

                    (Gün, yel, çay) 

 

Oyan daş, 

Bu yan daş, 

İçindә qırx-әlli baş.  

(Hamam) 

 

O yan qala Mәhәmmәd, 

Bu yan qala Mәhәmmәd, 

Yaş vurdum quru çıxdı, 

Sәlli әla Mәhәmmәd.  

                  (Tәndir, çörәk) 

 

O yan mәrmәr, 

Bu yan mәrmәr, 

İçindә bülbül oynar.  

  

 

(Diş, dil) 

 

O yan pәrçin, 

İçindә var gövәrçin.  

                       (Göz) 

Özü kiçik, yollanar, 

Quyruğu uzun, sallanar.  

  

 

(Meymun) 

 

Tap buna da tapmaca, 

Ayaxları yapmaca, 

Gözlәri piyalaca.  

                       (Dәvә) 

 

Toya çarşablı gedәr.  

                        (Dolma) 

 

Uca damnan alçax dama un 

әlәnәr. 

  

 

(Qar) 

 

Undi, çuvaldi, vәrdәnә.  

(İydә) 

 

Usdalar ha usdalar, 

Şәfa tapsın xәsdәlәr. 

O necә quşdur, 

Öz bağırsağın dәsdәlәr.  

                        (Cәhrә) 

 

Uydurmuş, ha uydurmuş, 

Çalasında su durmuş. 

Açın sizin qıllıni, 

Gәlir bizә qudurmuş.    

       (Piyalә, baş, tük, ülgüc) 

 

---

 

  

٣٦

Uzadım çuxuruva.  

  

 

(Tәndir) 

 

Uzadım sәnә, 

Tüstüsü mәnә. 

  

   (Tәnbәki çubuğu) 

 

Uzun boynu var, 

Sarı sәkqәli. 

  

 

(Qamış) 

 

Uzun qız,  kölgәsi yox.  

(Çay) 

 

Uzun uzun ulama, 

Quyruxları dolama, 

Gündüz gәzәr bağları, 

Gecә gәlәr sallama.  

  

 

(Qoyun) 

 

Uzun uzun uzanar, 

Hәftәdә bir bәzәnәr.  

                       (Şәrit) 

 

Uzun uzun uzanmış, 

Uzanmışda beş qamış, 

Qamışdara qar yağıb, 

Qar üstә bir qan damıb.  

          (Qol, barmaqlar,   

dırnaqlar, fındıqça) 

Uzundu, qısadı, çәrtihdi başi, 

Yanında var cüt yoldaşi, 

Girәr içәri, titrәr başi, 

Çıxar eşiyә; tökәr göz yaşi, 

Mәlafәni yaş eylәr, 

İki könlu xoş eylәr.  

(Qәlәm, dәvat,  

mәktub) 

 

Uzun-uzun әbalar, 

Ağ sәkqәllәr tapalar. 

Atım gedib gәlәndә 

Әyaxları çabalar.  

            (Fәrş dәzgahı) 

 

Uzun uzun obalar, 

Ağ sakqallı tәpәlәr. 

Atım gedib gәlәndә 

Ayaxları çapalar.   

            (Farş dәzgahı) 

 

Üstә gedәndә yükü var, 

Aşağı gәlәndә işi var. 

                     (Qaşıq) 

 

Üstü zәmi biçilir, 

Altı bulağ içilir.  

                       (Qoyun)

 

 

---

 

  

٣٧

OYUNLAR 

 

ӘTӘYӘ DAŞ QOYDU 

 

Bu oyunda beş nәfәrdәn çox  oyunçu iştirak edir. Oyunçu-

lar bir-birinin yanında otururlar. Onlardan biri әlindә balaca bir 

daş tutub ayaqüstә dayanır. Ona usta deyirlәr. Bir şagird dә 

ustanın yanında dayanır. Yerdә oturan uşaqların hәr biri gizli 

bir yer hazırlayır ki, usta daşı oraya qoysun. Usta gәzә-gәzә 

әlini  әtәklәrә uzadır, guya daşı onlardan birinә verir. Amma 

kimә verdiyini bәlli etmәz. Sonra o, kәnarda dayanan şagird-

dәn soruşur: “Daş hansı әtәkdәdir?” Әgәr şagird düzgün cavab 

versә, ustanın yerindә dayanır, usta keçib oturur, ayrı bir oyun-

çu da şagirdin yerinә gәlir, yox, әgәr bilmәsә gedib oturur, baş-

qa bir oyunçu şagirdin yerinә keçir. Oyunçular yorulanadәk 

oyun belәcә davam edir.  

Bu oyun fiziki baxımdan olmasa da, uşaqların zehnini fәal-

laşdırması üçün faydalıdır, onlarda diqqәtin formalaşmasına kö-

mәk edir. Bu oyun hava çox soyuq, yağışlı olanda uşaqların 

başını qatmaq üçün bir otaqda, ya üstüörtülü yerdә keçirilir. 

 

ARADA VURDI 

 

Bu oyuna dörd nәfәrdәn çox oyunçu cәlb edilir. Oyunçular 

iki dәstәyә bölünürlәr. Oyunu başlayan dәstә arada dayanar. O 

biri dәstәnin oyunçulari bu aradakı dәstәnin o yan bu yanında 

müәyyәn mәsafәdә dayanarlar. Bu oyun üçün top da lazımdır.  

Qıraqda dayanan oyunçular aradakı  dәstәnin oyunçularını 

top ilә vurmağa cәhd edәrlәr. Top hәr kimә dәysә, gәrәk oyun-

dan çıxıb kәnarda dayansın.  Әgәr top aradakı oyunçuya dәy-

mәsә, hәmin oyunçu topu tutub saxlasa, onda deyirlәr: “Bir 

---